Οι διατάξεις του παρόντος Μέρους Β΄ θεσπίζουν κανόνες σχετικά: α) Με τις διαδικασίες προγραμματισμού, σύναψης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων με αντικείμενο την κα- τασκευή έργων, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υ- πηρεσιών ή τη διενέργεια διαγωνισμών μελετών. β) Με την έννομη προστασία κατά την εφαρμογή του Μέρους Β΄ του παρόντος. γ) Με το συντονισμό, την εποπτεία και τον έλεγχο της λειτουργίας του τομέα των δημοσίων συμβάσεων.

Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου εφαρμόζο- νται σε όλες τις δημόσιες συμβάσεις με εκτιμώμενη α- ξία ίση ή ανώτερη του χρηματικού ορίου της παραγρά- φου 1 του άρθρου 23, με την επιφύλαξη της παραγρά- φου 1 του άρθρου 139.

Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου εφαρμόζο- νται και στη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης δημο- σίων έργων από αναθέτουσες αρχές του άρθρου 18.

Το παρόν Μέρος Β΄ εφαρμόζεται σε: α) Αναθέτουσες αρχές, κατά την έννοια του άρθρου 18 και αναθέτοντες φορείς κατά την έννοια του άρθρου 19, καθώς και σε κεντρικές αρχές προμηθειών κατά την έν- νοια του άρθρου 20. β) Σε φορείς άλλους από αυτούς της προηγούμενης περίπτωσης, εφόσον τούτο προβλέπεται ειδικώς από τις διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία του φορέα αυτού.

Οι διατάξεις των άρθρων 14 έως 38, 40 έως 133, 139 και 179 έως 201 του Μέρους Β΄ του παρόντος νόμου ε- φαρμόζονται και κατά τη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων σημβάσεων υπηρεσιών, μελετών και έργων του ν. 3389/2005 «Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα» (Α΄232), οι διατάξεις του οποίου εφαρμόζονται συμπλη- ρωματικά, κατά το μέρος που δεν αντίκεινται στις ανω- τέρω διατάξεις.

Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου αποτελούν προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατά- ξεις: α) της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινο- βουλίου και του Συμβουλίου της 31ης Μαρτίου 2004 «Περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (L 134), όπως ισχύει, β) της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβου- λίου και του Συμβουλίου της 31ης Μαρτίου 2004, «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφο- ρών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών» που δημοσιεύτη- κε στην ελληνική γλώσσα στην επίσημη εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (τεύχος L 134), όπως ισχύει, γ) της Οδηγίας 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής της 7ης Σε- πτεμβρίου 2005 για την τροποποίηση του παραρτήματος ΧΧ της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ και του παραρτήματος VIII της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί δημοσίων συμβάσεων (ΕΕ L 257/1/10/2005), δ) της Οδηγίας 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινο- βουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005 για την διόρθωση της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ «Περί συντο- νισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (L 323), ε) της Οδηγίας 89/665/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Ιουνίου 1989 (L 395) και της Οδηγίας 92/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 25ης Φεβρουαρίου 1992 (L 76), όπως τροποποιήθηκαν με την Οδηγία 2007/66/ΕΚ του Ευρω- παϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δε- κεμβρίου 2007 (L 335).

Για τους σκοπούς του παρόντος Κεφαλαίου, εφαρ- μόζονται οι ορισμοί που παρατίθενται στις παραγρά- φους 2 έως 26.

α) «Δημόσιες συμβάσεις» είναι συμβάσεις εξ επα- χθούς αιτίας, οι οποίες συνάπτονται γραπτώς μεταξύ ε- νός ή περισσότερων οικονομικών φορέων και μίας ή πε- ρισσότερων αναθετουσών αρχών / αναθετόντων φορέ- ων και έχουν ως αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την προμήθεια προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών κατά την έννοια του παρόντος Κεφαλαίου. β) «Δημόσιες συμβάσεις έργων» είναι δημόσιες συμ- βάσεις που έχουν ως αντικείμενο είτε την εκτέλεση, είτε συγχρόνως τη μελέτη και την εκτέλεση, εργασιών που αφορούν μία από τις δραστηριότητες ενός έργου που α- ναφέρονται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Α΄ και το Παράρτημα ΧΙΙ του Προσαρτήματος Β΄ είτε ακόμη την πραγματοποίηση, με οποιαδήποτε μέσα, ενός έργου το οποίο ανταποκρίνεται στις επακριβώς οριζόμενες από την αναθέτουσα αρχή/αναθέτοντα φορέα ανάγκες. Ως «έργο», νοείται το αποτέλεσμα ενός συνόλου οικοδομι- κών εργασιών ή εργασιών πολιτικού μηχανικού που προ- ορίζεται να πληροί αυτό καθαυτό μια οικονομική ή τεχνι- κή λειτουργία. γ) «Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών» είναι δημόσιες συμβάσεις, πλην αυτών του στοιχείου β΄, οι οποίες έ- χουν ως αντικείμενο την αγορά, τη χρηματοδοτική μί- σθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση, με ή χωρίς δι- καίωμα αγοράς, προϊόντων. Δημόσια σύμβαση, η οποία έχει ως αντικείμενο την προμήθεια προϊόντων και καλύπτει, παρεμπιπτόντως, εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασης, θεωρείται ως «δημόσια σύμβαση προμηθειών». δ) «Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών» είναι δημόσιες συμβάσεις, πλην των δημόσιων συμβάσεων έργων ή προμηθειών, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την παροχή των υπηρεσιών που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ και το Παράρτημα XVII του Προσαρ- τήματος Β΄. Δημόσια σύμβαση, η οποία έχει ως αντικείμενο ταυτο- χρόνως προϊόντα και υπηρεσίες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ και το Παράρτημα XVII του Προσαρτήματος Β΄, θεωρείται ως «δημόσια σύμβαση υπηρεσιών», εφόσον η αξία των συγκεκριμέ- νων υπηρεσιών υπερβαίνει την αξία των προϊόντων που περιλαμβάνονται στη σύμβαση. Δημόσια σύμβαση, η οποία έχει ως αντικείμενο υπηρε- σίες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτή- ματος Α΄ και το Παράρτημα XVII του Προσαρτήματος Β΄ και η οποία δεν περιλαμβάνει δραστηριότητες που ανα- φέρονται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Α΄ και το Παράρτημα ΧΙΙ του Προσαρτήματος Β΄, παρά μόνο παρεμπιπτόντως, σε σχέση με το κύριο αντικείμενο της σύμβασης, θεωρείται ως δημόσια σύμβαση υπηρεσιών.

«Σύμβαση παραχώρησης δημοσίων έργων» είναι μία σύμβαση η οποία παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστι- κά με μία δημόσια σύμβαση έργων, εκτός από το γεγο- νός ότι το εργολαβικό αντάλλαγμα συνίσταται είτε απο- κλειστικά στο δικαίωμα εκμετάλλευσης του έργου είτε στο δικαίωμα αυτό, σε συνδυασμό με καταβολή αμοιβής.

«Σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών» είναι μία σύμ- βαση η οποία παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά με μία δημόσια σύμβαση υπηρεσιών, εκτός από το γεγονός ότι το εργολαβικό αντάλλαγμα συνίσταται είτε αποκλει- στικά στο δικαίωμα εκμετάλλευσης της υπηρεσίας είτε στο δικαίωμα αυτό σε συνδυασμό με την καταβολή αμοι- βής.

«Συμφωνία - πλαίσιο» είναι μία συμφωνία που συ- νάπτεται μεταξύ μίας ή περισσοτέρων αναθετουσών αρ- χών / αναθετόντων φορέων και ενός ή περισσοτέρων οι- κονομικών φορέων, η οποία αποσκοπεί στον καθορισμό των όρων που διέπουν τις συμβάσεις που πρόκειται να συναφθούν κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου, ι- δίως όσον αφορά στις τιμές, και, ενδεχομένως, τις προ- βλεπόμενες ποσότητες.

«Δυναμικό σύστημα αγορών» είναι μία καθ' ολοκλη- ρίαν ηλεκτρονική διαδικασία για αγορές τρέχουσας χρήσης, της οποίας τα γενικά διαθέσιμα στην αγορά χα- ρακτηριστικά ικανοποιούν τις ανάγκες της αναθέτου- σας αρχής /αναθέτοντος φορέα και είναι περιορισμένη χρονικά και ανοικτή καθ' όλη τη διάρκειά της σε κάθε οι- κονομικό φορέα, ο οποίος πληροί τα κριτήρια επιλογής και έχει υποβάλει ενδεικτική προσφορά σύμφωνη προς τη συγγραφή υποχρεώσεων.

«Ηλεκτρονικός πλειστηριασμός» είναι μια επαναλη- πτική διαδικασία που βασίζεται σε έναν ηλεκτρονικό μη- χανισμό παρουσίασης νέων, μειωμένων τιμών ή/και νέων αξιών, όσον αφορά ορισμένα στοιχεία των προσφορών, και η οποία διεξάγεται έπειτα από προκαταρκτική, πλήρη αξιολόγηση των προσφορών, επιτρέποντας την ταξινό- μησή τους με βάση αυτόματες μεθόδους αξιολόγησης. Συνεπώς, ορισμένες συμβάσεις υπηρεσιών ή έργων οι ο- ποίες έχουν ως αντικείμενο υπηρεσίες πνευματικού δη- μιουργού, όπως ο σχεδιασμός έργων, δεν μπορούν να α- ποτελέσουν αντικείμενο ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.

«Εργολήπτης», «προμηθευτής» και «πάροχος υπη- ρεσιών» είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή αναθέ- τουσα αρχή / αναθέτων φορέας του δημοσίου, ή κοινο- πραξία αυτών των προσώπων ή/και οργανισμών, που προσφέρει, αντιστοίχως, την εκτέλεση εργασιών ή/και έργων, την προμήθεια προϊόντων ή την παροχή υπηρε- σιών στην αγορά. Οι έννοιες «εργολήπτης», «προμηθευτής» και «πάρο- χος υπηρεσιών» αναφέρονται υπό τον όρο «οικονομικός φορέας». Ο οικονομικός φορέας που έχει υποβάλει προσφορά αναφέρεται ως «προσφέρων». Εκείνος που έχει ζητήσει να του αποσταλεί πρόσκληση συμμετοχής σε διαδικασία κλειστή ή με διαπραγμάτευση ή σε ανταγωνιστικό διάλο- γο, αναφέρεται ως «υποψήφιος».

«Αναθέτουσες αρχές» είναι οι αρχές που καθορίζο- νται στο άρθρο 18 του παρόντος.

«Αναθέτοντες φορείς» είναι οι φορείς που καθορί- ζονται στο άρθρο 19 του παρόντος.

Ο όρος «Αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φο- ρείς» αναφέρεται στις αναθέτουσες αρχές της παρα- γράφου 9 και τους αναθέτοντες φορείς της παραγρά- φου 10.

«Κεντρική αρχή προμηθειών » είναι η αρχή που καθορίζεται στο άρθρο 20.

α) «Ανοικτές διαδικασίες» είναι οι διαδικασίες, στο πλαίσιο των οποίων κάθε ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλει προσφορά. β) «Κλειστές διαδικασίες» είναι οι διαδικασίες, στις ο- ποίες κάθε οικονομικός φορέας μπορεί να ζητήσει να συμμετάσχει, αλλά στο πλαίσιο των οποίων μόνον οι οι- κονομικοί φορείς που έχουν προσκληθεί από την αναθέ- τουσα αρχή / τον αναθέτοντα φορέα μπορούν να υποβά- λουν προσφορά. γ) «Ανταγωνιστικός διάλογος» είναι η διαδικασία, στην οποία κάθε οικονομικός φορέας μπορεί να ζητήσει να συμμετάσχει, και στην οποία η αναθέτουσα αρχή/α- ναθέτων φορέας διεξάγει διάλογο με τους υποψηφίους που έχουν γίνει δεκτοί στη διαδικασία αυτή, προκειμέ- νου να βρεθούν μία ή περισσότερες λύσεις που θα μπο- ρούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της/του, και βάσει της οποίας ή των οποίων οι υποψήφιοι που επελέγησαν καλούνται να υποβάλουν προσφορά. Για τον σκοπό της προσφυγής στη διαδικασία του πρώ- του εδαφίου, μια δημόσια σύμβαση θεωρείται «ιδιαίτερα πολύπλοκη», εφόσον οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτο- ντες φορείς δεν είναι αντικειμενικά σε θέση είτε να κα- θορίσουν, σύμφωνα με στοιχεία β΄, γ΄ ή δ΄ της παρα- γράφου 3 του άρθρου 40, τα τεχνικά μέσα, τα οποία θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τους στό- χους τους, είτε/και να προσδιορίσουν τη νομική ή/και τη χρηματοοικονομική οργάνωση ενός σχεδίου. δ) «Διαδικασίες με διαπραγμάτευση» είναι οι διαδικα- σίες, στο πλαίσιο των οποίων οι αναθέτουσες αρχές / οι αναθέτοντες φορείς διαβουλεύονται με τους οικονομι- κούς φορείς της επιλογής τους και διαπραγματεύονται τους όρους της σύμβασης με έναν ή περισσότερους από αυτούς. ε) «Διαγωνισμοί μελετών» είναι οι διαδικασίες που ε- πιτρέπουν στην αναθέτουσα αρχή / τον αναθέτοντα φο- ρέα να αποκτήσει, κυρίως στους τομείς της χωροταξίας, της πολεοδομίας, της αρχιτεκτονικής των έργων πολιτι- κού μηχανικού ή της επεξεργασίας δεδομένων, μια μελέ- τη ή ένα σχέδιο που επιλέγεται από κριτική επιτροπή έ- πειτα από διαγωνισμό, με ή χωρίς την απονομή βραβεί- πειτα από διαγωνισμό, με ή χωρίς την απονομή βραβεί- ων. στ) «Συνοπτικός διαγωνισμός» είναι η απλοποιημένη διαδικασία ανάθεσης στο πλαίσιο της οποίας κάθε ενδια- φερόμενος οικονομικός φορέας μπορεί να υποβάλει προσφορά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 143. ζ) «Απευθείας ανάθεση» είναι η διαδικασία σύναψης σύμβασης χωρίς εκ των προτέρων δημοσιότητα, στο πλαίσιο της οποίας οι αναθέτουσες αρχές / οι αναθέτο- ντες φορείς αναθέτουν στον οικονομικό φορέα της επι- λογής τους, κατόπιν έρευνας αγοράς και διαβούλευσης με έναν ή περισσότερους οικονομικούς φορείς, σύμφω- να με τα οριζόμενα στο άρθρο 144.

Με τον όρο «γραπτώς», νοείται κάθε σύνολο λέ- ξεων ή αριθμών, το οποίο μπορεί να διαβιβάζεται, αναπα- ράγεται και στη συνέχεια να γνωστοποιείται. Το σύνολο αυτό μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες που διαβιβά- ζονται και αποθηκεύονται με ηλεκτρονικά μέσα.

«Ηλεκτρονικό μέσο», είναι ένα μέσο που χρησιμο- ποιεί ηλεκτρονικό εξοπλισμό επεξεργασίας (συμπερι- λαμβανομένης της ψηφιακής συμπίεσης) και αποθήκευ- σης δεδομένων, τα οποία εκπέμπονται, διακινούνται ή παραλαμβάνονται με ενσύρματη μετάδοση, με ραδιοκύ- ματα, με οπτικά μέσα ή με άλλα ηλεκτρομαγνητικά μέσα.

Με το «Κοινό λεξιλόγιο για τις δημόσιες συμβά- σεις», (Common Procurement Vocabulary - CPV), επιση- μαίνεται η ονοματολογία αναφοράς που εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις, η οποία υιοθετήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) 2195/2002 (L 340) του Ευρωπαϊκού Κοι- νοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Νοεμβρίου 2002, για το κοινό λεξιλόγιο για τις δημόσιες συμβάσεις (L 340), όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό (ΕΚ) 213/2008 της Επιτροπήςτης 28ης Νοεμβρίου 2007 (L 74), ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η αντιστοιχία με τις άλ- λες υπάρχουσες ονοματολογίες. Σε περίπτωση διιστάμενων ερμηνειών ως προς το πε- δίο εφαρμογής του παρόντος, λόγω ενδεχόμενων δια- φορών μεταξύ της ονοματολογίας CPV και της ονοματο- λογίας της NACE που χρησιμοποιείται στο Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Α΄ και στο Παράρτημα ΧΙΙ του Προ- σαρτήματος Β΄, ή μεταξύ της ονοματολογίας CPV και της ονοματολογίας CPC (προσωρινή μορφή) που χρησι- μοποιείται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ και στο Παράρτημα XVII, A΄ και Β΄ του Προσαρτήματος Β΄, υπερισχύει αντίστοιχα η ονοματολογία NACE ή η ονομα- τολογία CPC.

Για τους σκοπούς των άρθρων 27, 78β και 86α΄, νοούνται ως: α) «Δημόσιο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο», η δημόσια τη- λεπικοινωνιακή υποδομή, μέσω της οποίας πραγματο- ποιείται η μεταφορά σημάτων μεταξύ συγκεκριμένων τερματικών σημείων του δικτύου, με ενσύρματη μετάδο- ση, με δέσμες ερτζιανών κυμάτων, με οπτικά μέσα ή με άλλα ηλεκτρομαγνητικά μέσα. β) «Τερματικό σημείο του δικτύου», το σύνολο των φυ- σικών συνδέσεων και των τεχνικών προδιαγραφών πρό- σβασης που απαρτίζουν το δημόσιο τηλεπικοινωνιακό δί- κτυο και είναι απαραίτητες για την πρόσβαση σε αυτό και τη μέσω αυτού αποτελεσματική επικοινωνία. γ) «Δημόσιες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες», οι τηλε- πικοινωνιακές υπηρεσίες την παροχή των οποίων έχουν αναθέσει ειδικά τα κράτη - μέλη, ιδίως σε έναν ή περισ- σότερους τηλεπικοινωνιακούς φορείς. δ) «Τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες», οι υπηρεσίες οι ο- ποίες συνίστανται, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, στη διαβί- βαση και διακίνηση σημάτων μέσω του δημοσίου τηλεπι- κοινωνιακού δικτύου με τη βοήθεια τηλεπικοινωνιακών μεθόδων, με την εξαίρεση των ραδιοφωνικών και τηλεο- πτικών εκπομπών.

«Κράτος-μέλος» είναι κάθε κράτος που έχει προ- σχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Τρίτη χώρα» είναι κάθε κράτος που δεν έχει προ- σχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων» ή «Αρχή» είναι η Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή που συ- στάθηκε με τον ν. 4013/2011 (Α΄ 204).

«Δημόσιος Τομέας», «Γενική Κυβέρνηση» και «Κε- ντρική Κυβέρνηση» έχουν την έννοια που ορίζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143).

«Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβά- σεων (ΕΣΗΔΗΣ)»: Ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστη- μα, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα αναγκαία στοιχεία για την υποβολή αιτημάτων, τον προγραμματισμό, την έγκρι- ση, τη διαδικασία προκήρυξης, ανάθεσης, σύναψης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με την κεί- μενη νομοθεσία, με τη χρήση και εφαρμογή Τεχνολο- γιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Το «Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμ- βάσεων (ΚΗΜΔΗΣ)» έχει ως σκοπό τη συλλογή, επεξερ- γασία και δημοσιοποίηση στοιχείων που αφορούν στις δημόσιες συμβάσεις σύμφωνα με το άρθρο 139 και δια- συνδέεται υποχρεωτικά και αδιάλειπτα με την Εθνική Βάση Δημοσίων Συμβάσεων που τηρεί η Αρχή της παρα- γράφου 20.

«Έγγραφα της Σύμβασης» είναι το σύνολο των κειμένων, σχεδίων και λοιπών στοιχείων που περιλαμβά- νουν τους όρους σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 39.

«Υπηρεσίες υψηλής προτεραιότητας» είναι όσες ε- μπίπτουν στις κατηγορίες υπηρεσιών που περιλαμβάνο- νται στο Παράρτημα ΙΙΑ του Προσαρτήματος Α΄ και στο Παράρτημα XVIIΑ του Προσαρτήματος Β΄.

«Υπηρεσίες χαμηλής προτεραιότητας» είναι όσες εμπίπτουν στις κατηγορίες υπηρεσιών που περιλαμβάνο- νται στο Παράρτημα ΙΙΒ του Προσαρτήματος Α΄ και στο Παράρτημα XVIIΒ του Προσαρτήματος Β΄.

Κατά τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων σύμφω- να με τις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου, ανεξαρτή- τως της αξίας των συμβάσεων αυτών, οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς αντιμετωπίζουν τους οικο- νομικούς φορείς ισότιμα και χωρίς διακρίσεις ενεργώ- ντας με διαφάνεια και αναλογικό τρόπο και υποχρεού- νται να τηρούν τις αρχές της αμοιβαίας αναγνώρισης, της προστασίας του δημόσιου συμφέροντος, της προ- στασίας των δικαιωμάτων των ιδιωτών, της ελευθερίας του ανταγωνισμού και της προστασίας του περιβάλλο- ντος και της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης.

Ο σχεδιασμός μιας διαδικασίας ανάθεσης δεν επι- τρέπεται να αποσκοπεί στην καταστρατήγηση του πεδί- ου εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος νόμου ή στον τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού. Περίπτωση τεχνητού περιορισμού του ανταγωνισμού συντρέχει, ό- ταν ο σχεδιασμός μίας διαδικασίας ανάθεσης αποσκοπεί στην αδικαιολόγητη, προνομιακή ή δυσμενή, μεταχείρι- ση συγκεκριμένων οικονομικών φορέων.

Κατά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου, οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φο- ρείς λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλί- ζεται η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων και η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των διατιθέμενων προς τον σκοπό αυτό δημο- σίων πόρων.

«Αναθέτουσες αρχές» είναι το κράτος, οι αρχές το- πικής αυτοδιοίκησης, οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου και οι ενώσεις μιας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δη- μοσίου δικαίου.

Ως «οργανισμός δημοσίου δικαίου», νοείται κάθε οργανισμός: α) ο οποίος έχει συσταθεί με συγκεκριμένο σκοπό την κάλυψη αναγκών γενικού συμφέροντος που δεν εμπί- πτουν στον βιομηχανικό ή εμπορικό τομέα, β) ο οποίος έχει νομική προσωπικότητα, και γ) η δραστηριότητα του οποίου χρηματοδοτείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από το κράτος, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου, ή η διαχείριση του οποίου υπόκειται σε έλεγχο ασκούμε- νο από τους οργανισμούς αυτούς, ή του οποίου περισσό- τερο από το ήμισυ των μελών του διοικητικού, του διευ- θυντικού ή του εποπτικού συμβουλίου, διορίζεται από το κράτος, τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή από άλλους οργανισμούς δημοσίου δικαίου.

Οι οργανισμοί και οι κατηγορίες οργανισμών δημο- σίου δικαίου που πληρούν τα κριτήρια τα οποία απαριθ- μούνται στα στοιχεία α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 2, παρατίθενται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Προσαρτήματος Α΄. Οι σχετικοί πίνακες μπορούν να εμπλουτίζονται με την προσθήκη και άλλων οργανισμών ή κατηγοριών οργανι- σμών δημοσίου δικαίου.

Για τους σκοπούς του παρόντος νόμου νοούνται ως αναθέτοντες φορείς: α) Αναθέτουσες αρχές υπό την έννοια του άρθρου 18, οι οποίες ασκούν μία ή περισσότερες δραστηριότητες α- πό αυτές που περιγράφονται στα άρθρα 97-101, όταν συνάπτουν συμβάσεις έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών, για τις ανάγκες εκτέλεσης της συγκεκριμένης δραστη- ριότητας. β) Δημόσιες επιχειρήσεις επί των οποίων οι αναθέτου- σες αρχές μπορούν να ασκούν άμεσα ή έμμεσα καθορι- στική επιρροή είτε επειδή έχουν κυριότητα ή χρηματοδο- τική συμμετοχή είτε λόγω των κανόνων που διέπουν την επιχείρηση, οι οποίες ασκούν μία ή περισσότερες δρα- στηριότητες από αυτές που περιγράφονται στα άρθρα 97-101, όταν συνάπτουν συμβάσεις έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών, για τις ανάγκες εκτέλεσης της συγκεκριμέ- νης δραστηριότητας γ) Επιχειρήσεις, οι οποίες δεν είναι ούτε αναθέτουσες αρχές ούτε αναθέτοντες φορείς, και ασκούν, μεταξύ των δραστηριοτήτων τους, μία ή περισσότερες από τις δρα- στηριότητες που αναφέρονται στα άρθρα 97-101 και α- πολαύουν ειδικών ή αποκλειστικών δικαιωμάτων χορη- γουμένων από αρμόδια κρατική αρχή.

Για τους σκοπούς της περίπτωσης β΄ της παραγρά- φου 1, η καθοριστική επιρροή επί της επιχείρησης, εκ μέρους των αναθετουσών αρχών, τεκμαίρεται όταν οι εν λόγω αρχές, άμεσα ή έμμεσα, κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος του καλυφθέντος κεφαλαίου μιας επιχείρησης, ή διαθέτουν την πλειονότητα των ψήφων, οι οποίες αντι- στοιχούν στους τίτλους που έχει εκδώσει η επιχείρηση, ή μπορούν να διορίζουν περισσότερα από τα μισά μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου της επιχείρησης.

Για τους σκοπούς της περίπτωσης γ΄ της παραγρά- φου 1, ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα είναι τα δικαιώ- ματα που χορηγούνται από αρμόδια αρχή, δυνάμει δια- τάξεων της κείμενης νομοθεσίας η οποία έχει ως αποτέ- λεσμα να επιφυλάσσεται σε έναν ή περισσότερους φο- ρείς η άσκηση δραστηριότητας που ορίζεται στα άρθρα 97-101 και να θίγεται ουσιωδώς η δυνατότητα άλλων φορέων να ασκήσουν την δραστηριότητα αυτή.

Οι αναθέτοντες φορείς, κατά την έννοια του παρό- ντος νόμου, απαριθμούνται κατά τρόπο μη εξαντλητικό στους καταλόγους που παρατίθενται στα Παραρτήματα Ι έως IX του Προσαρτήματος Β΄. Οι αρμόδιες αρχές κοι- νοποιούν περιοδικά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τρο- ποποιήσεις που γίνονται στους οικείους καταλόγους.

Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν να εξασφαλίζουν έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες προσφεύγοντας σε κεντρικές αρχές προμηθειών.

«Κεντρική αρχή προμηθειών» είναι μια αναθέτουσα αρχή / αναθέτων φορέας που αναθέτει δημόσιες συμβά- σεις ή συνάπτει συμφωνίες-πλαίσιο για έργα, προϊόντα ή υπηρεσίες που προορίζονται για αναθέτουσες αρχές / α- ναθέτοντες φορείς.

Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς που α- ποκτούν έργα, προμήθειες ή υπηρεσίες προσφεύγοντας σε κεντρική αρχή προμηθειών, θεωρείται ότι έχουν τη- ρήσει τις διατάξεις του παρόντος, εφόσον αυτές έχουν τηρηθεί από την κεντρική αρχή προμηθειών.

Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν να εξουσιοδοτούν άλλη αναθέτουσα αρχή / αναθέ- τοντα φορέα να εκτελεί για λογαριασμό τους τις διαδι- κασίες σύναψης και εκτέλεσης της δημόσιας σύμβασης.

Για τις ανάγκες διενέργειας συγκεντρωτικών αγο- ρών, περισσότερες αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπορούν να εξουσιοδοτήσουν μία / έναν εξ αυ- τών ή μία τρίτη αναθέτουσα αρχή ή τρίτο αναθέτοντα φορέα να διενεργήσει τη διαδικασία σύναψης της σύμ- βασης.

Στις περιπτώσεις των παραγράφων 4 και 5, η εξου- σιοδοτημένη αναθέτουσα αρχή ή ο εξουσιοδοτημένος αναθέτων φορέας ενεργούν ως κεντρική αρχή προμη- θειών κατά την έννοια της παραγράφου 2.

Ορίζονται ως Εθνικές Κεντρικές Αρχές Προμηθει- ών, υπό την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 20 με αρμοδιότητα σύναψης δημόσιων συμβάσεων προμηθει- ών και υπηρεσιών σε εθνικό επίπεδο: α) Η Γενική Διεύ- θυνση Κρατικών Προμηθειών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστι- κότητας, β) η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας του Υπουρ- γείου Υγείας.

Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικό- τητας και του καθ’ ύλην αρμοδίου Υπουργού, μπορούν να συστήνονται ή καθορίζονται και άλλες Κεντρικές Αρ- χές Προμηθειών, με αρμοδιότητα σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών, είτε σε ε- πίπεδο διαφορετικών κατηγοριών φορέων του Δημόσιου Τομέα είτε βάσει τομέα ή κλάδου της αγοράς είτε κατά γεωγραφικές ενότητες της χώρας είτε με συνδυασμένη εφαρμογή των κριτηρίων αυτών. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Ανάπτυ- ξης και Ανταγωνιστικότητας, του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού μπορούν να καθορίζο- νται οι ειδικότερες αρμοδιότητες, η οργανωτική διάρ- θρωση και οι οργανικές θέσεις των Κεντρικών Αρχών Προμηθειών κατά περίπτωση και κάθε άλλο συναφές ζή- τημα.

Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Α- νταγωνιστικότητας και του κατά περίπτωση καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουργού, που εκδίδεται εντός δύο μηνών α- πό την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, καθορίζο- νται οι όροι για την ομαδοποίηση και σύναψη δημοσίων συμβάσεων από κεντρικές αρχές προμηθειών, τα είδη δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες δεν συνάπτονται από κεντρικές αρχές προμηθειών, οι κατηγορίες έργων, αγα- θών και υπηρεσιών που μπορούν να αποτελούν αντικεί- μενο ομαδοποίησης και για την προμήθεια των οποίων μπορεί να γίνεται προσφυγή σε τεχνικές συγκεντρωτι- κών αγορών και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή του παρόντος. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης ναθέτοντες φορείς. και Ανταγωνιστικότητας εκδιδόμενη εντός δύο μηνών α- πό την έναρξη ισχύος του Μέρους Β΄ του παρόντος ορί- ζονται τα ανωτέρω για την Εθνική Κεντρική Αρχή Προ- μηθειών της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 του πα- ρόντος άρθρου.

Για τις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και προμήθειας αγαθών του άρθρου 15, οι αναθέτουσες αρ- χές/αναθέτοντες φορείς των άρθρων 18 και 19 ή οι κε- ντρικές αρχές προμηθειών υποβάλλουν σχετικό πίνακα προγραμματισμού στο ΕΣΗΔΗΣ κατά τα οριζόμενα στις αποφάσεις της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, κα- τά περίπτωση. Στη Γενική Διεύθυνση Κρατικών Προμηθειών (ΓΔΚΠ) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (ΓΓΕ) του Υπουργεί- ου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας συστήνεται Επι- τροπή Πολιτικής και Προγραμματισμού Προμηθειών και Υπηρεσιών (ΕΠΠΠΥ). Με απόφαση του Υπουργού Ανά- πτυξης και Ανταγωνιστικότητας συγκροτείται η Επιτρο- πή, καθορίζονται οι αρμοδιότητες, ο αριθμός και οι ιδιό- τητες των μελών της, η λειτουργία της, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια.

Από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και όσον αφορά στις προμήθειες και υπηρεσίες που υπάγονται υ- ποχρεωτικά σε συγκεντρωτικές αγορές από την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών του εδαφίου α΄ της παρα- γράφου 1 εξαιρούνται: I. Οι δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών του άρθρου 15 που συνάπτουν οι κάτωθι φορείς: α) Οι ενοριακοί ναοί, οι εκκλησιαστικές σχολές, τα εκ- κλησιαστικά ιδρύματα, η Αποστολική Διακονία της Εκ- κλησίας της Ελλάδος και λοιποί εκκλησιαστικοί φορείς. β) Οι επαγγελματικοί σύλλογοι (δικηγορικοί, συμβο- λαιογραφικοί κ.λπ.). γ) Δημόσια νομικά πρόσωπα που λειτουργούν με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας και οι μετοχές τους έχουν ει- σαχθεί στο Χρηματιστήριο. δ) Τα Επιμελητήρια. II. Οι δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών των άρθρων 26 έως και 30 του παρόντος.

Ως «δημόσιες συμβάσεις ήσσονος αξίας» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις κατά την έννοια της διάταξης του στοιχείου α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 15 που δεν εξαιρούνται, δυνάμει των εξαιρέσεων που προβλέ- πονται στα άρθρα 26 έως 30 και των οποίων η εκτιμώμε- νη αξία εκτός φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) είναι κατώτερη από το ποσό των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ. Το ποσό του προηγούμενου πρώτου εδα- φίου επανεξετάζεται ανά διετία και αναπροσαρμόζεται, αν χρειασθεί, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας που εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής.

Ως «δημόσιες συμβάσεις υψηλής αξίας» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις κατά την έννοια της διάταξης του στοιχείου α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 15 που δεν εξαιρούνται, δυνάμει των εξαιρέσεων που προβλέ- πονται στα άρθρα 26 έως 30, και των οποίων η εκτιμώμε- νη αξία εκτός φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) είναι ί- ση προς ή ανώτερη από τα ακόλουθα κατώτατα όρια: Ι. Για συμβάσεις που συνάπτουν αναθέτουσες αρχές: α) Εκατόν τριάντα τέσσερις χιλιάδες (134.000 ευρώ, για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών, εκτός αυτών που καλύπτονται από την περίπτωση β΄ υ- ποπερίπτωση ii΄, που συνάπτονται από τις αναθέτουσες αρχές οι οποίες είναι κεντρικές κυβερνητικές αρχές του Παραρτήματος IV του Προσαρτήματος Α΄. Προκειμένου για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που συνάπτο- νται από τις αναθέτουσες αρχές, οι οποίες δραστηριο- ποιούνται στον τομέα της άμυνας, το εν λόγω κατώτατο όριο ισχύει μόνο για τα οριζόμενα στο Παράρτημα V του Προσαρτήματος Α΄ προϊόντα. β) Διακόσιες επτά χιλιάδες (207.000) ευρώ, προκειμέ- νου για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρε- σιών που συνάπτονται είτε: i) από αναθέτουσες αρχές άλλες από εκείνες που αναφέρονται στο Παράρτημα IV του Προσαρτήματος Α΄, είτε: ii) από τις αναθέτουσες αρ- χές που αναφέρονται στο Παράρτημα IV του Προσαρτή- ματος Α΄ και οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, όταν οι συμβάσεις αφορούν προϊόντα τα ο- ποία δεν καλύπτει το Παράρτημα V του Προσαρτήματος Α΄, είτε: iii) από οποιαδήποτε αναθέτουσα αρχή και έ- χουν ως αντικείμενο υπηρεσίες της κατηγορίας 8 του Παραρτήματος ΙΙ Α΄ του Προσαρτήματος Α΄, υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών της κατηγορίας 5 του Παραρτήματος ΙΙ Α του Προσαρτήματος Α΄ των οποίων οι θέσεις στο CPV είναι αντίστοιχες με τους αριθμούς αναφοράς CPC 7524, 7525 και 7526, ή/και υπηρεσίες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ Β΄ του Προσαρτήματος Α΄. γ) Πέντε εκατομμύρια εκατόν ογδόντα έξι χιλιάδες (5.186.000) ευρώ, για τις δημόσιες συμβάσεις έργων και συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων. ΙΙ. Για συμβάσεις που συνάπτουν αναθέτοντες φορείς: α) Τετρακόσιες δέκα τέσσερις χιλιάδες (414.000) ευ- ρώ για τις συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών, β) Πέντε εκατομμύρια εκατόν ογδόντα έξι χιλιάδες (5.186.000) ευρώ για τις συμβάσεις έργων.

Τα χρηματικά όρια της ανωτέρω παραγράφου, ανα- προσαρμόζονται αυτόματα, εφόσον αναθεωρηθούν σύμ- φωνα με τη διαδικασία του άρθρου 78 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (L 134) ή του άρθρου 69 της οδηγίας 2004/17/ΕΚ (L 134).

Ως «δημόσιες συμβάσεις χαμηλής αξίας» νοούνται οι δημόσιες συμβάσεις κατά την έννοια του στοιχείου α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 15 που δεν εξαιρού- νται, δυνάμει των εξαιρέσεων που προβλέπονται στα άρ- θρα 26 έως 30 και συνάπτονται από αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς, των οποίων η προεκτιμώμενη α- ξία, εκτός ΦΠΑ, είναι ίση ή ανώτερη του χρηματικού ορί- ου της παραγράφου 1 και κατώτερη των χρηματικών ο- ρίων των υποπαραγράφων I και II της παραγράφου 2, ό- πως τα ανωτέρω χρηματικά όρια ισχύουν κάθε φορά.

Οι διατάξεις του παρόντος Μέρους Β΄ εφαρμόζο- νται κατά τη σύναψη: α) Συμβάσεων που επιδοτούνται αμέσως σε ποσοστό άνω του 50% από τις αναθέτουσες αρχές και των οποίων η εκτιμώμενη αξία εκτός ΦΠΑ ισούται με ή υπερβαίνει τα πέντε εκατομμύρια εκατόν ογδόντα έξι χιλιάδες (5.186.000) ευρώ: - όταν οι συμβάσεις αυτές αφορούν δραστηριότητες πολιτικού μηχανικού κατά την έννοια του Παραρτήμα- τος Ι του Προσαρτήματος Α΄, - όταν οι συμβάσεις αυτές έχουν σχέση με νοσοκο- μεία, αθλητικούς εξοπλισμούς, εγκαταστάσεις αναψυ- χής και ψυχαγωγίας, σχολικά και πανεπιστημιακά κτίρια και κτίρια διοικητικής χρήσης, β) Συμβάσεων υπηρεσιών που επιδοτούνται άμεσα σε ποσοστό άνω του 50 % από τις αναθέτουσες αρχές και των οποίων η εκτιμώμενη αξία εκτός ΦΠΑ) ισούται με ή υπερβαίνει τα διακόσιες επτά χιλιάδες (207.000) ευρώ, όταν οι συμβάσεις αυτές σχετίζονται με σύμβαση έργων κατά την έννοια της περίπτωσης α΄ της παραγράφου αυ- τής.

Οι αναθέτουσες αρχές που χορηγούν τις επιδοτή- σεις αυτές μεριμνούν ώστε να τηρούνται οι διατάξεις του παρόντος νόμου όταν οι συμβάσεις αυτές συνάπτο- νται από έναν ή περισσότερους φορείς διαφορετικούς α- πό αυτές, όπως και όταν συνάπτονται και από τις ίδιες, αλλά εξ ονόματος και για λογαριασμό των εν λόγω άλ- λων φορέων.

Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας δημό- σιας σύμβασης κατά την έννοια της διατάξης του στοι- χείου α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 15, βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, εκτός ΦΠΑ, όπως προσ- διορίζεται από την αναθέτουσα αρχή/ τον αναθέτοντα φορέα. Στον υπολογισμό αυτό, λαμβάνεται υπόψη το ε- κτιμώμενο συνολικό ποσό, συμπεριλαμβανομένων τόσο του τυχόν προβλεπόμενου δικαιώματος προαιρέσεως ό- σο και των τυχόν παρατάσεων της σύμβασης. Στην περί- πτωση που η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας προβλέπει βραβεία ή την καταβολή ποσών στους υποψη- φίους ή προσφέροντες, τα ποσά αυτά λαμβάνονται υπό- ψη κατά τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμ- βασης.

Η αποτίμηση πρέπει να ισχύει κατά το χρόνο απο- στολής της προκήρυξης διαγωνισμού, όπως προβλέπε- ται στην παράγραφο 2 του άρθρου 56 ή, στις περιπτώ- σεις όπου δεν απαιτείται μια τέτοια προκήρυξη, κατά το χρονικό σημείο έναρξης της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης.

Κανένα σχέδιο έργου και καμία σύμβαση προμήθει- ας ή υπηρεσιών δεν επιτρέπεται να κατατμηθεί, προκει- μένου να αποφευχθεί η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου.

Για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς κατά τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το ποσό των έργων, καθώς και τη συνολική εκτιμώμενη αξία των αναγκαίων προμηθειών για την εκτέλεση των έργων που τίθενται στη διάθεση του εργολήπτη. Η αξία των προμηθειών ή των υπηρεσιών που δεν είναι απαραίτητες για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης σύμ- βασης έργων δεν μπορεί να προστίθεται στην αξία αυτής της σύμβασης έργων με αποτέλεσμα να εξαιρείται η α- πόκτηση αυτών των προμηθειών ή υπηρεσιών από τον παρόντα νόμο.

α) Όταν ένα σχεδιαζόμενο έργο ή ένα σχέδιο αγο- ράς υπηρεσιών μπορεί να οδηγήσει σε ταυτόχρονη σύ- ναψη χωριστών συμβάσεων κατά τμήματα, λαμβάνεται υπόψη η συνολική εκτιμώμενη αξία όλων των τμημάτων. Όταν η συνολική αξία των τμημάτων είναι ίση με ή υ- περβαίνει την αξία που καθορίζεται στο άρθρο 23 οι δια- τάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται στη σύναψη κάθε τμήματος. Οι αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς μπορούν να παρεκκλίνουν, προκειμένου για τα τμήματα συμβάσε- ων υψηλής αξίας, των οποίων τμημάτων η εκτιμώμενη α- ξία εκτός ΦΠΑ είναι μικρότερη των ογδόντα χιλιάδων (80.000) ευρώ για τις υπηρεσίες και του ενός εκατομμυ- ρίου (1.000.000) ευρώ για τα έργα, εφόσον το συνολικό ποσό των συγκεκριμένων τμημάτων δεν υπερβαίνει το 20 % της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων. β) Όταν η προμήθεια ομοειδών προϊόντων μπορεί να οδηγήσει σε ταυτόχρονη σύναψη χωριστών συμβάσεων κατά τμήματα, λαμβάνεται υπόψη η εκτιμώμενη συνολι- κή αξία αυτών των τμημάτων κατά την εφαρμογή του άρ- θρου 23 παράγραφος 2 υποπαράγραφοι I και II στοιχεία α΄ και β΄. Όταν η συνολική αξία των τμημάτων είναι ίση με ή υ- περβαίνει την αξία που καθορίζεται στο άρθρο 23, οι δια- τάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται στη σύναψη κάθε τμήματος. Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς μπορούν να παρεκκλίνουν, προκειμένου για τα τμήματα συμβάσε- ων υψηλής αξίας των οποίων τμημάτων η εκτιμώμενη α- ξία εκτός ΦΠΑ είναι μικρότερη των ογδόντα χιλιάδων (80.000) ευρώ και υπό τον όρο ότι το συνολικό ποσό των συγκεκριμένων τμημάτων δεν υπερβαίνει το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων.

Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που έχουν ως αντικείμενο τη χρηματοδοτική μίσθωση, τη μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση προϊόντων, η αξία που λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτι- μώμενης αξίας της σύμβασης, προσδιορίζεται ως εξής: α) Στην περίπτωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου, ε- φόσον η διάρκειά τους είναι ίση ή μικρότερη από δώδεκα (12) μήνες, η συνολική εκτιμώμενη αξία για τη διάρκεια της σύμβασης ή, εφόσον η διάρκεια της σύμβασης είναι μεγαλύτερη από δώδεκα (12) μήνες, η συνολική αξία της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένης της εκτιμώμενης υπο- λειπόμενης αξίας. β) Στην περίπτωση συμβάσεων αορίστου χρόνου ή στην περίπτωση που η διάρκειά τους δεν μπορεί να προσδιορισθεί, η μηνιαία αξία πολλαπλασιαζόμενη επί σαράντα οκτώ (48).

Όταν πρόκειται για δημόσιες συμβάσεις προμηθει- ών ή υπηρεσιών που έχουν περιοδικό χαρακτήρα ή προ- βλέπεται να ανανεωθούν μέσα σε συγκεκριμένο χρονι- κό διάστημα, λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης: α) είτε η συνολική πραγματική αξία των διαδοχικών συμβάσεων του ιδίου τύπου, οι οποίες συνήφθησαν κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο ή οικονομικό έτος, ανα- προσαρμοσμένη, εφόσον τούτο είναι δυνατόν, προκειμέ- νου να ληφθούν υπόψη ενδεχόμενες μεταβολές ως προς τις ποσότητες ή την αξία τους κατά τους δώδεκα (12) μήνες που έπονται της αρχικής σύμβασης, β) είτε η εκτιμώμενη συνολική αξία των διαδοχικών συμβάσεων που συνήφθησαν κατά το δωδεκάμηνο που έπεται της πρώτης παράδοσης ή κατά τη διάρκεια του οι- κονομικού έτους, εφόσον αυτό υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες. Η επιλογή της μεθόδου για τον υπολογισμό της εκτι- μώμενης αξίας μιας δημόσιας σύμβασης δεν επιτρέπεται να γίνεται προς το σκοπό αποφυγής της εφαρμογής του παρόντος.

Για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών, η αξία που λαμβάνεται ως βάση για τον υπολογισμό της εκτιμώμε- νης αξίας της σύμβασης, είναι, ανάλογα με την περίπτω- ση, η εξής: α) Για τα ακόλουθα είδη υπηρεσιών: i) Ασφαλιστικές υπηρεσίες: το καταβλητέο ασφάλι- στρο και τυχόν άλλοι τρόποι αμοιβής. ii) Τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές υπηρε- σίες: οι αμοιβές, οι προμήθειες, οι τόκοι και τυχόν άλλοι τρόποι αμοιβής. iii) Συμβάσεις που περιλαμβάνουν μελέτες: οι αμοιβές, οι καταβλητέες προμήθειες και τυχόν άλλοι τρόποι α- μοιβής. β) Για τις συμβάσεις υπηρεσιών που δεν αναφέρουν συνολική τιμή: i) στην περίπτωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου και εφόσον η διάρκειά τους είναι ίση ή μικρότερη από σα- ράντα οκτώ (48) μήνες: η συνολική εκτιμώμενη αξία για όλη την αντίστοιχη διάρκεια, ii) στην περίπτωση συμβάσεων αορίστου χρόνου ή διάρκειας μεγαλύτερης των σαράντα οκτώ (48) μηνών: η μηνιαία αξία πολλαπλασιαζόμενη επί σαράντα οκτώ (48).

Οι αναθέτοντες φορείς υπολογίζουν την εκτιμώμε- νη αξία μίας σύμβασης που περιλαμβάνει ταυτοχρόνως υπηρεσίες και προμήθειες βάσει της συνολικής αξίας των υπηρεσιών και των προμηθειών, ανεξάρτητα από την επιμέρους αξία τους. Στον υπολογισμό αυτόν περιλαμ- βάνεται η αξία των εργασιών τοποθέτησης και εγκατά- στασης.

Για τις συμφωνίες-πλαίσιο και για τα δυναμικά συ- στήματα αγορών, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται υπό- ψη είναι η μέγιστη αξία, υπολογιζόμενη χωρίς του συνό- λου των συμβάσεων που προβλέπονται για τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου ή του δυναμικού συ- στήματος αγορών.

Στις δημόσιες συμβάσεις οι οποίες διέπονται από διαφορετικούς διαδικαστικούς κανόνες και συνάπτονται δυνάμει: α) Διεθνούς συμφωνίας, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ της Ελλάδας και μίας ή πε- ρισσότερων χωρών που δεν είναι κράτη - μέλη της Ευ- ρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αφορά προμήθειες ή έργα που προορίζονται για την από κοινού εκτέλεση ή εκμε- τάλλευση ενός έργου από τα υπογράφοντα κράτη ή υπη- ρεσίες που προορίζονται για εκτέλεση ή εκμετάλλευση από κοινού ενός σχεδίου από τα υπογράφοντα κράτη. Η συμφωνία ανακοινώνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. β) Διεθνούς συμφωνίας, η σύναψη της οποίας συνδέε- ται με τη στάθμευση στρατευμάτων και η οποία αφορά ελληνικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις τρίτης χώρας. γ) Ειδικής διαδικασίας διεθνούς οργανισμού.

Στις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που ανατίθε- νται από μία αναθέτουσα αρχή/έναν αναθέτοντα φορέα σε μια αναθέτουσα αρχή ή ένωση αναθετουσών αρχών βάσει αποκλειστικού δικαιώματος που τους παρέχεται δυνάμει των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, εφό- σον οι διατάξεις αυτές δεν αντιβαίνουν στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών, οι οποίες: α) Έχουν ως αντικείμενο την αγορά ή τη μίσθωση, με οποιουσδήποτε χρηματοδοτικούς όρους, γης, υφιστάμε- νων κτισμάτων ή άλλων ακινήτων ή αφορούν δικαιώματα επ’ αυτών. Οι συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρε- σιών, οι οποίες συνάπτονται ταυτόχρονα, πριν ή μετά τη σύμβαση αγοράς ή μίσθωσης, υπό οιανδήποτε μορφή, διέπονται από τον παρόντα νόμο. β) Αφορούν στην αγορά, ανάπτυξη, παραγωγή ή συ- μπαραγωγή προγραμμάτων που προορίζονται για μετά- δοση από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς, καθώς και συμβάσεις για το χρόνο μετάδοσης. γ) Αφορούν υπηρεσίες διαιτησίας και συμβιβασμού. δ) Αφορούν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σχετικές με την έκδοση, αγορά, πώληση και μεταβίβαση τίτλων ή άλλων χρηματοπιστωτικών μέσων, ιδίως με διαδικασίες προμήθειας χρημάτων ή κεφαλαίων στις αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς, καθώς και υπηρεσίες που παρέχονται από κεντρικές τράπεζες. ε) Αφορούν συμβάσεις εργασίας. στ) Αφορούν υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης, πλην εκείνων το προϊόν των οποίων ανήκει αποκλειστικά στην αναθέτουσα αρχή/στον αναθέτοντα φορέα για ιδία χρή- ση κατά την άσκηση της δραστηριότητάς της, εφόσον η αμοιβή για την παροχή της υπηρεσίας καταβάλλεται εξ ολοκλήρου από την αναθέτουσα αρχή / αναθέτοντα φο- ρέα.

Στις δημόσιες συμβάσεις που συνάπτουν αναθέτου- σες αρχές, οι οποίες έχουν ως κύριο αντικείμενο τη διάθεση ή εκμετάλλευση δημοσίων τηλεπικοινωνιακών δικτύων ή την παροχή στο κοινό μίας ή περισσότερων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.

Στις συμβάσεις που συνάπτονται με σκοπό τη μετα- πώληση ή τη μίσθωση σε τρίτους, όταν ο αναθέτων φο- ρέας δεν απολαύει ειδικού ή αποκλειστικού δικαιώμα- τος πώλησης ή μίσθωσης του αντικειμένου αυτών των συμβάσεων, καθώς και όταν άλλοι φορείς δικαιούνται να προβαίνουν ελεύθερα στην εν λόγω πώληση ή μίσθωση με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τον αναθέτοντα φορέα. Οι αναθέτοντες φορείς κοινοποιούν στην Ευρω- παϊκή Επιτροπή, κατόπιν αιτήσεως της, όλες τις κατηγο- ρίες προϊόντων και δραστηριοτήτων που θεωρούν ότι ε- ξαιρούνται δυνάμει του προηγούμενου εδαφίου.

Στις συμβάσεις που συνάπτουν ή στους διαγωνι- σμούς μελετών που διοργανώνουν οι αναθέτοντες φο- ρείς για τους σκοπούς της άσκησης μίας από τις δρα- στηριότητες που αναφέρονται στα άρθρα 97 έως 100 σε τρίτη χώρα, υπό συνθήκες που δεν προϋποθέτουν την υλική εκμετάλλευση δικτύου ή γεωγραφικής περιοχής στο εσωτερικό της Κοινότητας. Οι αναθέτοντες φορείς γνωστοποιούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατόπιν αιτή- σεώς της, οποιαδήποτε δραστηριότητα θεωρούν ότι ε- ξαιρείται δυνάμει του προηγούμενου εδαφίου.

Στις συμβάσεις για την αγορά ύδατος, εφόσον συ- νάπτονται από αναθέτοντες φορείς, οι οποίοι ασκούν μία ή και τις δύο από τις δραστηριότητες που ορίζονται στο άρθρο 98 παράγραφος 1.

Στις συμβάσεις για την προμήθεια ενέργειας ή καυ- σίμων που προορίζονται για την παραγωγή ενέργειας, ε- φόσον συνάπτονται από αναθέτοντες φορείς, οι οποίοι ασκούν δραστηριότητα που ορίζεται στο άρθρο 97 παρά- γραφοι 1 και 3 ή στο άρθρο 101 στοιχείο α΄.

Στις συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων, ό- πως ορίζονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 15, οι ο- ποίες συνάπτονται για τους σκοπούς της άσκησης μίας ή περισσοτέρων από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα άρθρα 97 έως101, όταν οι παραχωρήσεις αυτές γί- νονται για την άσκηση των εν λόγω δραστηριοτήτων.

Οι συμβάσεις υπηρεσιών που συνάπτουν αναθέτου- σες αρχές υπό την έννοια του άρθρου 18, ανατίθενται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 έως 4.

Οι συμβάσεις, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο υπη- ρεσίες υψηλής προτεραιότητας του Προσαρτήματος Α΄ συνάπτονται σύμφωνα με τα άρθρα 36, 40, 41, 44, 48- 52, 55-64, 65, 67-75, 132, 133, 173,174.

Οι συμβάσεις οι οποίες έχουν ως αντικείμενο υπη- ρεσίες χαμηλής προτεραιότητας του Προσαρτήματος Α΄, συνάπτονται αποκλειστικά σύμφωνα με τα άρθρα 40 και 56 παράγραφος 4, και με τα άρθρα 140 έως172.

Οι συμβάσεις που έχουν ως αντικείμενο υπηρεσίες υψηλής προτεραιότητας και υπηρεσίες χαμηλής προτε- ραιότητας του Προσαρτήματος Α΄ (μεικτές συμβάσεις), συνάπτονται σύμφωνα με τα τα άρθρα 36, 40, 41, 44, 48-52, 55-64, 65, 67-75, 132, 133, 173, 174, όταν η αξία των υπηρεσιών υψηλής προτεραιότητας υπερβαίνει την αξία των υπηρεσιών χαμηλής προτεραιότητας. Στις υπό- λοιπες περιπτώσεις, η σύμβαση συνάπτεται σύμφωνα με τα άρθρα 40 και 56 παράγραφος 4, και με τα άρθρα 140 έως172.

Οι συμβάσεις υπηρεσιών που συνάπτουν αναθέτο- ντες φορείς υπό την έννοια του άρθρου 19, ανατίθενται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 έως 4.

Οι συμβάσεις, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο υπη- ρεσίες υψηλής προτεραιότητας του Προσαρτήματος Β΄, συνάπτονται σύμφωνα με τα άρθρα 36, 40, 41, 43, 44, 105, 106, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119-121, 122, 123 132, 174,175.

Οι συμβάσεις, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο υπη- ρεσίες χαμηλής προτεραιότητας του Προσαρτήματος Β΄, συνάπτονται αποκλειστικά σύμφωνα με τα άρθρα 40, 112 και με τα άρθρα 140 έως172.

Οι συμβάσεις, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο υπη- ρεσίες υψηλής προτεραιότητας και χαμηλής προτεραιό- τητας του Προσαρτήματος Β΄ (μεικτές συμβάσεις), συ- νάπτονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 36, 40, 41, 43, 44, 105, 106, 107, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119-121, 122, 123, 132, 174, 175, ό- ταν η αξία των υπηρεσιών υψηλής προτεραιότητας υπερ- βαίνει την αξία των υπηρεσιών χαμηλής προτεραιότη- τας. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι συμβάσεις συνάπτο- νται σύμφωνα με τα άρθρα 40, 112 και με τα άρθρα 140 έως 172.

Οι υποψήφιοι ή οι προσφέροντες οι οποίοι, δυνάμει της νομοθεσίας του κράτους - μέλους στο οποίο είναι ε- γκατεστημένοι, έχουν δικαίωμα να διενεργούν συγκε- κριμένη παροχή, δεν επιτρέπεται να αποκλείονται με την αιτιολογία ότι θα έπρεπε να είναι είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα κατά την ελληνική νομοθεσία. Επιτρέπεται ω- στόσο, στην περίπτωση δημοσίων συμβάσεων έργων και υπηρεσιών, καθώς και των δημοσίων συμβάσεων προμη- θειών, που καλύπτουν, επιπλέον, εργασίες ή/και υπηρε- σίες τοποθέτησης και εγκατάστασης, να ζητείται από τα νομικά πρόσωπα να μνημονεύουν, στην προσφορά ή στην αίτηση συμμετοχής τους, τα ονόματα και τα επαγ- γελματικά προσόντα των προσώπων που επιφορτίζονται με την εκτέλεση της συγκεκριμένης παροχής.

Οι κοινοπραξίες οικονομικών φορέων μπορούν να υποβάλουν προσφορά ή να εμφανίζονται ως υποψήφι- οι. Για την υποβολή προσφοράς ή αίτησης συμμετοχής, οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς δεν μπορούν να απαιτούν να έχουν οι κοινοπραξίες οικονομικών φο- ρέων συγκεκριμένη νομική μορφή. Η επιλεγείσα κοινο- πραξία είναι δυνατόν να υποχρεωθεί να περιβληθεί συ- γκεκριμένη νομική μορφή, εάν της ανατεθεί η σύμβαση, στο μέτρο που η περιβολή αυτής της νομικής μορφής εί- ναι αναγκαία για την ορθή εκτέλεση της σύμβασης.

Στις περιπτώσεις υποβολής προσφοράς από κοινο- πραξία οικονομικών φορέων, όλα τα μέλη της ευθύνο- νται έναντι της αναθέτουσας αρχής/του αναθέτοντος φορέα αλληλέγγυα και εις ολόκληρον.

Με την επιφύλαξη των διατάξεων του παρόντος, ι- δίως εκείνων που αφορούν στις υποχρεώσεις σχετικά με τη δημοσιοποίηση των συναπτομένων συμβάσεων και την ενημέρωση των υποψηφίων και των προσφερό- ντων, κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 56 παράγραφος 4, 62, 112, 116, καθώς και τις διατάξεις της λοιπής κείμε- νης νομοθεσίας, η αναθέτουσα αρχή/ αναθέτων φορέας, δεν αποκαλύπτει πληροφορίες που της/του έχουν διαβι- βάσει οικονομικοί φορείς και τις οποίες έχουν χαρακτη- ρίσει ως εμπιστευτικές. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν, ιδίως, τα τεχνικά ή εμπορικά απόρρητα και τις εμπιστευ- τικές πτυχές των προσφορών. Επιπλέον, κατά τη διαβίβαση των τεχνικών προδιαγρα- φών στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, κατά την προεπιλογή και την επιλογή των οικονομικών φορέ- ων, και κατά την ανάθεση των συμβάσεων, οι αναθέτου- σες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπορούν να επιβάλουν υποχρεώσεις προκειμένου να προστατεύσουν τον εμπι- στευτικό χαρακτήρα των πληροφοριών που διαβιβάζουν.

Εφόσον ένας οικονομικός φορέας χαρακτηρίζει πληροφορίες εμπιστευτικές, λόγω ύπαρξης τεχνικού ή εμπορικού απορρήτου, στη σχετική δήλωσή του, ανα- φέρει ρητά όλες τις σχετικές νομοθετικές ή κανονιστι- κές διατάξεις ή διοικητικές πράξεις που επιβάλλουν την εμπιστευτικότητα της συγκεκριμένης πληροφορίας.

Δεν χαρακτηρίζονται ως εμπιστευτικές πληροφο- ρίες σχετικά με τις τιμές μονάδος, τις προσφερόμενες ποσότητες, την οικονομική προσφορά και τα στοιχεία της τεχνικής προσφοράς που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγησή της, εφόσον ως κριτήριο ανάθεσης έχει επι- λεγεί η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προ- σφορά.

Tο δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα των προσφο- ρών άλλων οικονομικών φορέων ασκείται σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 5 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45).

Η επικοινωνία, καθώς και η ανταλλαγή πληροφο- ριών μπορούν, κατ’ επιλογή της αναθέτουσας αρχής / του αναθέτοντος φορέα, να πραγματοποιούνται με επι- στολή, τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικά μέσα, σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5, το τηλέφωνο στις περιπτώσεις και υπό τους όρους που ορίζονται στην παράγραφο 6, ή με συνδυασμό των μέσων αυτών.

Το επιλεγόμενο μέσο επικοινωνίας πρέπει να είναι γενικώς προσιτό και, συνεπώς, να μην περιορίζει την πρόσβαση των οικονομικών φορέων στη διαδικασία α-

Η επικοινωνία, καθώς και η ανταλλαγή πληροφο- ριών μπορούν, κατ’ επιλογή της αναθέτουσας αρχής / του αναθέτοντος φορέα, να πραγματοποιούνται με επι- στολή, τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικά μέσα, σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5, το τηλέφωνο στις περιπτώσεις και υπό τους όρους που ορίζονται στην παράγραφο 6, ή με συνδυασμό των μέσων αυτών.

Το επιλεγόμενο μέσο επικοινωνίας πρέπει να είναι γενικώς προσιτό και, συνεπώς, να μην περιορίζει την πρόσβαση των οικονομικών φορέων στη διαδικασία α- νάθεσης. νάθεσης.

Κατά την επικοινωνία, την ανταλλαγή και την απο- θήκευση πληροφοριών λαμβάνεται μέριμνα, προκειμέ- νου να διαφυλάσσονται η ακεραιότητα των δεδομένων, το απόρρητο των προσφορών και των αιτήσεων συμμε- τοχής, και η λήψη γνώσης από τις αναθέτουσες αρχές / τους αναθέτοντες φορείς του περιεχομένου των προ- σφορών και των αιτήσεων συμμετοχής, μόνο μετά τη λή- ξη της προβλεπόμενης προθεσμίας για την υποβολή τους.

Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τις επικοι- νωνίες με ηλεκτρονικά μέσα, καθώς και τα τεχνικά χα- ρακτηριστικά τους, πρέπει να μην δημιουργούν διακρί- σεις και να είναι γενικώς διαθέσιμα και συμβατά σε σχέ- ση με τις εν γένει χρησιμοποιούμενες τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών.

Στη διαβίβαση και στους μηχανισμούς ηλεκτρονικής παραλαβής των προσφορών και των αιτήσεων συμμετο- χής εφαρμόζονται οι ακόλουθοι κανόνες: α) Οι πληροφορίες σχετικά με τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται για την ηλεκτρονική υποβολή προ- σφορών και αιτήσεων συμμετοχής, συμπεριλαμβανομέ- νης της κρυπτογράφησης, πρέπει να είναι προσιτές στους ενδιαφερομένους. Επιπλέον, οι μηχανισμοί ηλε- κτρονικής παραλαβής των προσφορών και αιτήσεων συμμετοχής πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του Πα- ραρτήματος X του Προσαρτήματος Α΄ και του Παραρτή- ματος XXIV του Προσαρτήματος Β΄. β) Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν, τηρώντας το άρθρο 3 του π.δ. 150/2001 (Α΄ 125), να απαιτούν οι ηλεκτρονικές προσφορές να συνοδεύο- νται από προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου. γ) Μπορούν να καθιερώνονται ή να διατηρούνται συ- στήματα εθελοντικής πιστοποίησης με σκοπό τη βελτίω- ση του επιπέδου των υπηρεσιών πιστοποίησης των εν λόγω μηχανισμών. δ) Οι προσφέροντες ή οι υποψήφιοι δεσμεύονται ώστε εάν τα έγγραφα, πιστοποιητικά ή δηλώσεις, που αναφέ- ρονται στα άρθρα 68, 69, 70, 71, 72, 73, 75 119 παρά- γραφος 2 και 3, 120, 121 δεν είναι διαθέσιμα σε ηλε- κτρονική μορφή, αυτά να υποβάλλονται πριν από τη λή- ξη της προθεσμίας που προβλέπεται για την υποβολή των προσφορών ή των αιτήσεων συμμετοχής.

Για την υποβολή των αιτήσεων συμμετοχής εφαρ- μόζονται οι ακόλουθοι κανόνες: α) Οι αιτήσεις συμμετοχής στις διαδικασίες σύναψης των δημοσίων συμβάσεων μπορούν να υποβάλλονται γραπτώς ή τηλεφωνικά. β) Όταν οι αιτήσεις συμμετοχής υποβάλλονται τηλε- φωνικά, πρέπει να αποστέλλεται γραπτή επιβεβαίωση πριν από τη λήξη της προθεσμίας που έχει ορισθεί για την παραλαβή τους. γ) Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς μπο- ρούν να απαιτούν οι αιτήσεις συμμετοχής που υποβάλ- λονται με τηλεομοιοτυπία να επιβεβαιώνονται ταχυδρο- μικά, σύμφωνα με τους ορισμούς των παραγράφων 2 και 4 του άρθρου 10 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45), ή με ηλεκτρο- νικά μέσα, στις περιπτώσεις που αυτό είναι αναγκαίο ως νόμιμη απόδειξη. Η σχετική απαίτηση, όπως και η προθε- σμία για την αποστολή της επιβεβαίωσης, ταχυδρομικά ή με ηλεκτρονικά μέσα, πρέπει να προβλέπεται από την α- ναθέτουσα αρχή/τον αναθέτοντα φορέα στην προκήρυ- ξη ή στην πρόσκληση που αναφέρει το άρθρο 115 παρά- γραφος 5.

Για τις συμβάσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 23, ως χρόνος έναρξης της ανοικτής διαδικασίας, της κλει- στής διαδικασίας, της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με δημοσίευση προκήρυξης και του ανταγωνιστικού διαλό- γου, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προ- κήρυξης σύμβασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρω- παϊκής Ένωσης.

Ως χρόνος έναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευ- σης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, νοείται η ημερομη- νία αποστολής προς τους οικονομικούς φορείς της πρώ- της πρόσκλησης συμμετοχής σε διαπραγμάτευση.

Ως ημερομηνία έναρξης ενός διαγωνισμού μελε- τών, νοείται η ημερομηνία αποστολής της σχετικής προκήρυξης διαγωνισμού μελετών στην Επίσημη Εφημε- ρίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για τις λοιπές συμβάσεις, η διαδικασία σύναψης σύμβασης εκκινεί από την ημερομηνία δημοσιοποίησης της σχετικής προκήρυξης ή πρόσκλησης εκδήλωσης εν- διαφέροντος ή της αποστολής της σχετικής πρόσκλη- σης υποβολής προσφοράς, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 152.

Οι όροι των εγγράφων της σύμβασης πρέπει να εί- ναι σαφείς και πλήρεις ώστε να επιτρέπουν την υποβο- λή άρτιων και συγκρίσιμων μεταξύ τους προσφορών.

Τα έγγραφα της σύμβασης περιλαμβάνουν ιδίως: α) Τις «προκηρύξεις» «(περιλήψεις διακηρύξεων)» που δημοσιεύονται σύμφωνα με τα άρθρα 56-58, 109-112, 152 και περιλαμβάνουν τα στοιχεία των Παραρτημάτων XII του Προσαρτήματος Α΄ και XIII του Προσαρτήματος Β΄. β) Τη «διακήρυξη» του διαγωνισμού ή την «πρόσκληση σε διαπραγμάτευση», η οποία περιλαμβάνει όλους τους γενικούς και ειδικούς όρους της διαδικασίας σύναψης και εκτέλεσης της σύμβασης. γ) Το σχέδιο σύμβασης με τα τυχόν παραρτήματά της. δ) Την ειδική συγγραφή υποχρεώσεων και τη γενική συγγραφή υποχρεώσεων, εφόσον υπάρχει, οι οποίες πε- ριλαμβάνουν όλους τους ειδικούς και γενικούς όρους α- ντίστοιχα για την εκτέλεση της σύμβασης. ε) Την τεχνική συγγραφή υποχρεώσεων που περιλαμ- βάνει και τις εφαρμοστέες τεχνικές προδιαγραφές τις ο- ποίες πρέπει να ικανοποιούν τα παραδοτέα της σύμβα- σης και στ) κάθε άλλη σχετική πληροφορία ή στοιχείο.

Τα έγγραφα της σύμβασης περιέχουν ιδίως: α) την επωνυμία της αναθέτουσας αρχής / αναθέτο- ντος φορέα, β) την προθεσμία για την παραλαβή των προσφορών από την αρμόδια Υπηρεσία και τη διεύθυνση στην οποία πρέπει να αποσταλούν, γ) το όνομα, τη διεύθυνση, τον αριθμό τηλεφώνου και τηλεομοιοτυπικού μηχανήματος (FAX), τη διεύθυνση η- λεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) της Υπηρεσίας που διενεργεί το διαγωνισμό, καθώς και τον αρμόδιο υπάλ- ληλο της Υπηρεσίας αυτής, δ) τα αρμόδια όργανα για την αποσφράγιση των προ- σφορών, την ημερομηνία, την ώρα και τον τόπο απο- σφράγισης, καθώς και τα πρόσωπα που δικαιούνται να παρίστανται, ε) ακριβή περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης. Επίσης οποιαδήποτε δικαιώματα προαίρεσης για συμπληρωματικές ή νέες συμβάσεις και, εφόσον εί- ναι γνωστό, το προσωρινό χρονοδιάγραμμα για την ά- σκηση των δικαιωμάτων αυτών, καθώς και τον αριθμό των τυχόν παρατάσεων για την άσκησή τους, στ) το είδος της διαδικασίας ανάθεσης, ζ) την πηγή χρηματοδότησης και τον τρόπο πληρωμής, η) το νόμισμα της προσφερομένης τιμής, θ) τις προϋποθέσεις αναπροσαρμογής του τιμήματος μετά την κατακύρωση, εφόσον κρίνεται ότι απαιτείται τέτοιος όρος, ι) τον τύπο, τα ποσοστά, το νόμισμα, το χρόνο υποβο- λής των εγγυήσεων, καθώς και άλλες εξασφαλίσεις, εάν τυχόν ζητούνται, ια) τα τεχνικά χαρακτηριστικά (προδιαγραφές), την πο- σότητα και την περιγραφή των προϊόντων, υπηρεσιών ή έργων, τον τρόπο της εκτέλεσης του ελέγχου και της διασφάλισης της ποιότητας, την προθεσμία για την εκτέ- λεση της σύμβασης, τον τόπο και χρόνο εκτέλεσης, κα- θώς και άλλα χαρακτηριστικά, ανάλογα με το αντικείμε- νο της σύμβασης, ιβ) τους όρους και τα κριτήρια επιλογής, καθώς και τα ελάχιστα επίπεδα αυτών, σχετικά με την προσωπική κα- τάσταση, την οικονομική και χρηματοοικονομική επάρ- κεια και την τεχνική ή/και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων ή προσφερόντων, ιγ) τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή πε- ρισσότερα τμήματα της σύμβασης. ιδ) τη δυνατότητα υποβολής εναλλακτικών προσφο- ρών, ιε) το κριτήριο ανάθεσης, τη διαδικασία και τα κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών. Στην περίπτωση που κρι- τήριο είναι η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, καθορίζονται η μεθοδολογία και τα στοιχεία με βάση τα οποία γίνεται η αξιολόγηση της προσφοράς, ιστ) τη διάρκεια ισχύος των προσφορών. ιζ) τους απαράβατους όρους, απόκλιση από τους οποί- ους συνεπάγεται την απόρριψη της προσφοράς.

Τα έγγραφα της σύμβασης συντάσσονται υποχρεω- τικά στην ελληνική γλώσσα και προαιρετικά και σε άλλες γλώσσες, συνολικά ή μερικά. Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ των τμημάτων των εγγράφων της σύμβασης που έχουν συνταχθεί σε περισσότερες γλώσσες, επικρατεί η ελληνική έκδοση.

Οι αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς δεν ε- πιβάλλουν στους οικονομικούς φορείς δαπάνη για τη λήψη των εγγράφων της σύμβασης, πλην της δαπάνης που αντιστοιχεί στο κόστος αναπαραγωγής τους και της ταχυδρομικής αποστολής τους.

Πρότυπα ή υποδείγματα εγγράφων σύμβασης, δε- σμευτικά ή μη, εκδίδονται από την Αρχή της παραγρά- φου 20 του άρθρου 15, σύμφωνα με το στοιχείο ε΄ της παρ. 2 του ν. 4013/2011 (Α΄ 204).

Οι τεχνικές προδιαγραφές, όπως ορίζονται στο ση- μείο 1 του Παραρτήματος VΙ του Προσαρτήματος Α΄ και του Παραρτήματος XXI του Προσαρτήματος Β΄, καθορί- ζονται στα έγγραφα της σύμβασης, όπως οι προκηρύ- ξεις, οι συγγραφές υποχρεώσεων και τα συμβατικά έγ- γραφα. Οι τεχνικές προδιαγραφές καθορίζουν τα χαρα- κτηριστικά που απαιτείται να έχουν τα έργα, οι υπηρε- σίες ή οι προμήθειες, καθώς και αν θα απαιτηθεί η μετα- βίβαση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Όταν είναι δυνατό, οι τεχνικές αυτές προδιαγραφές θα πρέπει να ορίζονται έτσι ώστε να λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια προσβασιμότητας για τα άτομα με ειδικές α- νάγκες ή σχεδιασμό που να καλύπτει όλους τους χρή- στες.

Οι τεχνικές προδιαγραφές εξασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση στους προσφέροντες και δεν έχουν ως απο- τέλεσμα τη δημιουργία αδικαιολόγητων εμποδίων στο άνοιγμα των δημοσίων συμβάσεων στον ανταγωνισμό.

Με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων, εφό- σον είναι συμβατές με το ενωσιακό δίκαιο, οι τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να διατυπώνονται: α) Είτε με παραπομπή στις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στο Παράρτημα VI του Προσαρτήματος Α΄ και στο Παράρτημα XXI του Προσαρτήματος Β΄ με την ε- ξής σειρά προτεραιότητας: εθνικά πρότυπα που μεταφέ- ρουν ευρωπαϊκά πρότυπα, ευρωπαϊκές τεχνικές εγκρί- σεις, κοινές τεχνικές προδιαγραφές, διεθνή πρότυπα, άλλα τεχνικά συστήματα αναφοράς που θεσπίζονται από τους ευρωπαϊκούς φορείς τυποποίησης ή, όταν αυτά δεν υπάρχουν, εθνικά πρότυπα, εθνικές τεχνικές εγκρίσεις ή εθνικές τεχνικές προδιαγραφές στον τομέα του σχεδια- σμού, του υπολογισμού και της εκτέλεσης των έργων και της χρησιμοποίησης των προϊόντων. Κάθε παραπο- μπή συνοδεύεται από τη μνεία «ή ισοδύναμο». β) Είτε με αναφορά σε επιδόσεις ή λειτουργικές απαι- τήσεις. Αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν περιβαλλοντι- κά χαρακτηριστικά, πρέπει δε να είναι ακριβείς, ώστε να επιτρέπουν στους προσφέροντες να προσδιορίζουν το αντικείμενο της σύμβασης και στις αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς να αναθέτουν τη σύμβαση. γ) Είτε με αναφορά στις επιδόσεις ή λειτουργικές α- παιτήσεις, όπως ορίζονται στο στοιχείο β΄, με παραπο- μπή στις προδιαγραφές που αναφέρονται στο στοιχείο α΄, προκειμένου να τεκμαίρεται η συμμόρφωση προς τις εν λόγω επιδόσεις ή λειτουργικές απαιτήσεις. δ) Είτε με παραπομπή στις προδιαγραφές που μνημο- νεύονται στο στοιχείο α΄ για ορισμένα χαρακτηριστικά και με παραπομπή στις επιδόσεις ή τις λειτουργικές α- παιτήσεις που μνημονεύονται στο στοιχείο β΄ για ορι- σμένα άλλα χαρακτηριστικά.

Όταν οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς κάνουν χρήση της δυνατότητας παραπομπής στις προ- διαγραφές που αναφέρονται στην παράγραφο 3 στοι- χείο α΄, δεν μπορούν να απορρίπτουν προσφορά με την αιτιολογία ότι τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες δεν πληρούν τις προδιαγραφές, στις οποίες έχουν παρα- πέμψει, εφόσον ο προσφέρων αποδεικνύει στην προ- σφορά του, με τρόπο που ικανοποιεί την αναθέτουσα αρ- χή/ τον αναθέτοντα φορέα, με κάθε ενδεδειγμένο μέσο, ότι οι λύσεις που προτείνει ικανοποιούν, κατά ισοδύναμο τρόπο, τις τεχνικές προδιαγραφές. Τεχνικός φάκελος του κατασκευαστή ή έκθεση δοκιμών από αναγνωρισμέ- νο οργανισμό μπορεί να συνιστά ενδεδειγμένο μέσο.

Όταν οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς κάνουν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στην παράγραφο 3 να θέσουν απαιτήσεις ως προς τις επιδό- σεις ή λειτουργικές απαιτήσεις, δεν μπορούν να απορρί- πτουν προσφορά έργων, προϊόντων ή υπηρεσιών που τηρούν εθνικό πρότυπο, το οποίο αποτελεί μεταφορά ευρωπαϊκού προτύπου, ευρωπαϊκή τεχνική έγκριση, κοι- νή τεχνική προδιαγραφή, διεθνές πρότυπο ή τεχνικό πλαίσιο αναφοράς που έχει εκπονηθεί από ευρωπαϊκό οργανισμό τυποποίησης, εφόσον οι εν λόγω προδιαγρα- φές καλύπτουν τις επιδόσεις ή τις λειτουργικές απαιτή- σεις που έχουν ορίσει. Στην προσφορά του ο προσφέρων υποχρεούται να α- ποδεικνύει, κατά τρόπο ικανοποιητικό για την αναθέτου- σα αρχή/αναθέτοντα φορέα και με κάθε ενδεδειγμένο μέσο, ότι το έργο, το προϊόν ή η υπηρεσία που τηρεί το πρότυπο ανταποκρίνεται στις επιδόσεις ή λειτουργικές απαιτήσεις που ορίζει η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας. Τεχνικός φάκελος του κατασκευαστή ή έκθεση δοκιμών από αναγνωρισμένο οργανισμό μπορεί να συνι- στά ενδεδειγμένο μέσο.

Όταν οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς ε- πιβάλλουν περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά ως προς τις επιδόσεις ή τις λειτουργικές απαιτήσεις, όπως αναφέ- ρονται στην παράγραφο 3 στοιχείο β΄, μπορούν να χρη- σιμοποιούν τις αναλυτικές προδιαγραφές ή, εν ανάγκη, τμήματά τους, όπως ορίζονται από τα ευρωπαϊκά, (πολυ) εθνικά οικολογικά σήματα ή και από κάθε άλλο οικολογι- κό σήμα, εφόσον οι προδιαγραφές αυτές είναι ενδεδειγ- μένες για τον καθορισμό των χαρακτηριστικών των προ- μηθειών ή των υπηρεσιών που αποτελούν το αντικείμενο της σύμβασης, οι απαιτήσεις για το σήμα διαμορφώνο- νται βάσει επιστημονικών στοιχείων, τα οικολογικά σή- ματα υιοθετούνται μέσω μιας διαδικασίας στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι κυβερνητικοί οργανισμοί, οι καταναλωτές, οι κα- τασκευαστές, καθώς και οι διανομείς και οι περιβαλλο- ντικές οργανώσεις, και είναι προσιτά σε όλα τα ενδιαφε- ρόμενα μέρη. Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς μπορούν να προβλέπουν ότι τα προϊόντα ή υπηρεσίες που διαθέ- τουν οικολογικό σήμα τεκμαίρεται ότι πληρούν τις τεχνι- κές προδιαγραφές που καθορίζονται στα έγγραφα της σύμβασης, πρέπει όμως να αποδέχονται και κάθε άλλο ενδεδειγμένο αποδεικτικό μέσο, όπως τον τεχνικό φά- κελο του κατασκευαστή ή έκθεση δοκιμών από αναγνω- ρισμένο οργανισμό.

Ως «αναγνωρισμένοι οργανισμοί», κατά την έννοια του παρόντος άρθρου, νοούνται τα εργαστήρια δοκι- μών, τα εργαστήρια βαθμονόμησης, οι οργανισμοί ελέγ- χου και οι οργανισμοί πιστοποίησης που ανταποκρίνο- νται στα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς αποδέχο- νται τα πιστοποιητικά των αναγνωρισμένων οργανισμών που έχουν συσταθεί σε άλλα κράτη - μέλη.

Εφόσον δεν δικαιολογείται από το αντικείμενο της σύμβασης, οι τεχνικές προδιαγραφές δεν επιτρέπεται να κάνουν μνεία συγκεκριμένης κατασκευής ή προέλευ- σης ή ιδιαίτερης μεθόδου κατασκευής ούτε να παραπέ- μπουν σε σήμα, δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή τύπο, καθώς και σε συγκεκριμένη καταγωγή ή παραγωγή που θα είχε ως αποτέλεσμα να ευνοούνται ή να αποκλείονται ορι- σμένες επιχειρήσεις ή ορισμένα προϊόντα. Η εν λόγω μνεία ή παραπομπή επιτρέπεται, κατ’ εξαίρεση, όταν δεν είναι δυνατόν να γίνει αρκούντως ακριβής και κατανοητή περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης, κατ’ εφαρ- μογή των παραγράφων 3 και 4. Η μνεία ή παραπομπή αυ- τή πρέπει να συνοδεύεται από τον όρο «ή ισοδύναμο».

Η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας αναφέρει στα έγγραφα της σύμβασης, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 39 του παρόντος νόμου, τις αρχές από τις οποίες οι υποψήφιοι ή οι προσφέροντες μπορούν να λαμβάνουν τις σχετικές πληροφορίες για τις υποχρεώσεις σχετικά με τη φορολογία, την προστασία του περιβάλλοντος και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διατάξεις περί προστασίας της απασχόλησης και των συνθηκών εργα- σίας στην περιφέρεια ή τον τόπο όπου πρόκειται να ε- κτελεσθούν οι παροχές, και οι οποίες εφαρμόζονται στις επί τόπου εκτελούμενες εργασίες, στα έργα που εκτε- λούνται στο εργοτάξιο ή στις παρεχόμενες υπηρεσίες κατά την εκτέλεση της σύμβασης.

Η αναθέτουσα αρχή /ο αναθέτων φορέας που παρέ- χει τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, ζητά από τους προσφέροντες ή από τους υποψήφι- ους σε διαδικασία σύναψης συμβάσεων να αναφέρουν ότι έλαβαν υπόψη, κατά την κατάρτιση της προσφοράς τους, τις υποχρεώσεις σχετικά με τις διατάξεις περί προ- στασίας της απασχόλησης και των συνθηκών εργασίας που ισχύουν στον τόπο όπου πρόκειται να εκτελεσθεί η σύμβαση. Η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 44, σχετικά με τον έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών, δεν θίγεται.

Με την επιφύλαξη των κείμενων διατάξεων περί ε- λάχιστων ορίων αμοιβής ορισμένων υπηρεσιών, τα κρι- τήρια βάσει των οποίων οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτο- ντες φορείς αναθέτουν τις δημόσιες συμβάσεις, είναι τα ακόλουθα: α) όταν η σύμβαση ανατίθεται στην πλέον συμφέρου- σα από οικονομική άποψη προσφορά κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχή/αναθέτοντος φορέα, κριτήρια συνδε- όμενα με το αντικείμενο της συγκεκριμένης δημόσιας σύμβασης, ιδίως η ποιότητα, η τιμή, η τεχνική αξία, τα αι- σθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, τα περιβαλλο- ντικά χαρακτηριστικά, κοινωνικά κριτήρια, το κόστος λει- τουργίας, η αποδοτικότητα, η εξυπηρέτηση μετά την πώ- ληση και η τεχνική συνδρομή, η ημερομηνία παράδοσης ή ολοκλήρωσης, η προθεσμία παράδοσης εκτέλεσης και η ασφάλεια εφοδιασμού, είτε β) αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή.

Με την επιφύλαξη του τρίτου εδαφίου της παρού- σας παραγράφου, στην προβλεπόμενη στην παράγραφο 1 στοιχείο α΄ περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή /αναθέτων φορέας προβλέπει τη βαρύτητα (σχετική στάθμιση) που προσδίδει σε καθένα από τα επιλεγέντα κριτήρια για τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς. Η στάθμιση αυτή μπορεί να εκφρά- ζεται με τον καθορισμό μιας διακύμανσης («ψαλίδας») με κατάλληλο εύρος. Όταν, κατά τη γνώμη της αναθέ- τουσας αρχής /αναθέτοντος φορέα, δεν είναι δυνατή η στάθμιση για λόγους που μπορούν να αποδειχθούν, η α- ναθέτουσα αρχή / αναθέτων φορέας επισημαίνει τη φθί- νουσα σειρά σπουδαιότητας των κριτηρίων αυτών. Η σχετική στάθμιση ή η σειρά σπουδαιότητας προβλέ- πονται, ανάλογα με την περίπτωση, στην προκήρυξη που χρησιμοποιείται ως μέσο έναρξης διαγωνισμού, στην πρόσκληση επιβεβαίωσης ενδιαφέροντος, η οποία ανα- φέρεται στο άρθρο 115 παράγραφος 5 του παρόντος, στην πρόσκληση υποβολής προσφοράς ή συμμετοχής σε διαπραγματεύσεις, στη συγγραφή υποχρεώσεων ή στο περιγραφικό έγγραφο, στην περίπτωση του ανταγω- νιστικού διαλόγου.

Εάν, για δεδομένη σύμβαση, οι προσφορές φαίνο- νται ασυνήθιστα χαμηλές σε σχέση με το αντικείμενό της, η αναθέτουσα αρχή/αναθέτων φορέας, πριν να α- πορρίψει τις προσφορές αυτές, ζητεί γραπτώς τις διευ- κρινίσεις για τη σύνθεση της προσφοράς, τις οποίες τυ- χόν κρίνει σκόπιμες. Οι διευκρινίσεις αυτές μπορούν να αφορούν ιδίως: (α) τον οικονομικό χαρακτήρα της μεθόδου δομικής κατασκευής, της μεθόδου κατασκευής των προϊόντων ή της παροχής των υπηρεσιών, (β) τις επιλεγείσες τεχνικές λύσεις ή/και τις εξαιρετι- κά ευνοϊκές συνθήκες που διαθέτει ο προσφέρων για την εκτέλεση των έργων, την προμήθεια των προϊόντων ή την παροχή των υπηρεσιών, (γ) την πρωτοτυπία του έργου, των προμηθειών ή των υπηρεσιών, που προτείνει ο προσφέρων, (δ) την τήρηση των διατάξεων περί προστασίας της εργασίας και των συνθηκών εργασίας που ισχύουν στον τόπο εκτέλεσης της παροχής και (ε) την ενδεχόμενη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης στον προσφέροντα.

H αναθέτουσα αρχή ελέγχει, σε συνεννόηση με τον προσφέροντα, τη σύνθεση της προσφοράς βάσει των παρασχεθέντων δικαιολογητικών.

Εφόσον η αναθέτουσα αρχή/ο αναθέτων φορέας διαπιστώνει ότι μια προσφορά είναι ασυνήθιστα χαμηλή λόγω χορήγησης κρατικής ενίσχυσης στον προσφέρο- ντα, η προσφορά μπορεί να απορρίπτεται αποκλειστικά για αυτόν το λόγο με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση μόνο μετά από διαβούλευση, και εφόσον ο προσφέρων δεν είναι σε θέση να αποδείξει, εντός επαρκούς προθε- σμίας την οποία τάσσει η αναθέτουσα αρχή/αναθέτων φορέας, ότι η εν λόγω ενίσχυση χορηγήθηκε σε νόμιμα πλαίσια. Όταν η αναθέτουσα αρχή/αναθέτων φορέας α- πορρίπτει μια προσφορά υπό τις συνθήκες αυτές, ενημε- ρώνει σχετικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

Κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου εφαρμόζονται οι κανόνες των επομένων παραγράφων για την αποτελε- σματική πρόληψη, τον εντοπισμό και την άμεση θερα- πεία συγκρούσεων συμφερόντων που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών ανάθεσης, συμπεριλαμβανο- μένου του σχεδιασμού και της προετοιμασίας της διαδι- κασίας, της κατάρτισης των εγγράφων της σύμβασης, της επιλογής υποψηφίων και προσφερόντων και της α- νάθεσης της σύμβασης, ούτως ώστε να αποφεύγονται τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλί- ζεται η ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων. Η έννοια της σύγκρουσης συμφερόντων καλύπτει του- λάχιστον κάθε κατάσταση στην οποία οι κατηγορίες προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 έχουν, άμεσα ή έμμεσα, «ιδιωτικό συμφέρον», ήτοι οικονομικό ή προσωπικό συμφέρον στο αποτέλεσμα της διαδικα- σίας σύναψης της δημόσιας σύμβασης, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ότι πλήττει την αμερόληπτη και αντικειμενι- κή εκτέλεση των καθηκόντων τους.

Οι κανόνες που εισάγονται στις παραγράφους 4 έ- ως 8 ισχύουν για συγκρούσεις συμφερόντων που αφο- ρούν τουλάχιστον τις κατωτέρω κατηγορίες προσώπων: α) Τα μέλη του προσωπικού της αναθέτουσας αρχής/του αναθέτοντος φορέα, των οικονομικών φορέ- ων ή μέλη του προσωπικού άλλων οικονομικών φορέων που εκτελούν δημόσιες συμβάσεις κατ' εφαρμογή του άρθρου 22 του Μέρους Β΄ του παρόντος, καθώς και τα μέλη αποφαινόμενων γνωμοδοτικών οργάνων, εφόσον συμμετέχουν στην προπαρασκευή και τη διενέργεια της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης. β) Τον υπό οποιαδήποτε ιδιότητα επικεφαλής και τα μέλη των οργάνων διοίκησης της αναθέτουσας αρχής / του αναθέτοντος φορέα, οι οποίοι, χωρίς να επεμβαί- νουν άμεσα στη διεξαγωγή της διαδικασίας ανάθεσης, ενδέχεται εντούτοις να επηρεάσουν το αποτέλεσμά της. γ) Τους συζύγους και συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχι- στείας, κατ’ ευθεία μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγί- ου δε έως και τέταρτου βαθμού των προσώπων των πε- ριπτώσεων α΄ και β΄.

Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, ως «ιδιω- τικά συμφέροντα» νοούνται προσωπικά, οικογενειακά, οικονομικά, πολιτικά ή άλλα κοινά συμφέροντα με τους υποψηφίους ή προσφέροντες, συμπεριλαμβανομένων και αντικρουόμενων επαγγελματικών συμφερόντων, ό- πως ιδίως: α) Η συμμετοχή μέλους του προσωπικού ή της διοίκη- σης μίας αναθέτουσας αρχής / ενός αναθέτοντος φορέα υπό την έννοια της παραγράφου 2 στα όργανα διοίκησης ή διαχείρισης ενός οικονομικού φορέα, όταν ο εν λόγω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία ανάθε- σης δημόσιας σύμβασης που διενεργεί η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας. β) Η κατοχή από μέλος του προσωπικού ή της διοίκη- σης μίας αναθέτουσας αρχής ή ενός αναθέτοντος φο- ρέα υπό την έννοια της παραγράφου 2, ποσοστού άνω του 0,5% των μετοχών, εταιρικών μεριδίων ή άλλης φύ- σης δικαιωμάτων επί του κεφαλαίου ενός οικονομικού φορέα, που επιτρέπουν στο μέλος αυτό να συμμετέχει στη διαχείριση των υποθέσεων του εν λόγω οικονομικού φορέα, όταν ο εν λόγω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης που διε- νεργεί η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας. γ) Η ύπαρξη, κατά τη χρονική περίοδο που έχει ως α- φετηρία δώδεκα (12) μήνες πριν την έναρξη της διαδικα- σίας ανάθεσης της σύμβασης και λήξη την ημέρα σύνα- ψης αυτής, συμβατικού δεσμού που αφορά είτε στην πα- ροχή εξηρτημένης εργασίας είτε στην εκτέλεση έργου ή παροχή υπηρεσιών ή πώληση αγαθών μεταξύ ενός μέ- λους του προσωπικού ή της διοίκησης μίας αναθέτουσας αρχής / ενός αναθέτοντος φορέα, υπό την έννοια της παραγράφου 2, με έναν οικονομικό φορέα, όταν ο εν λό- γω οικονομικός φορέας συμμετέχει στη διαδικασία ανά- θεσης δημόσιας σύμβασης που διενεργεί η αναθέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας.

Για την τήρηση των υποχρεώσεων του άρθρου αυ- τού: α) Τα μέλη του προσωπικού που αναφέρονται στην πα- ράγραφο 2 στοιχείο α΄, υποχρεούνται να γνωστοποιή- σουν τυχόν σύγκρουση συμφερόντων των ιδίων ή των συγγενικών τους προσώπων, υπό την έννοια της παρα- γράφου 2 στοιχείο γ΄, σε σχέση με οποιονδήποτε υπο- ψήφιο ή προσφέροντα, από τη στιγμή που καθίστανται ε- νήμεροι για την εν λόγω σύγκρουση, προκειμένου η ανα- θέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας να είναι σε θέση να προβεί σε διορθωτικές ενέργειες. Παράλληλα, οφείλουν να απέχουν από κάθε ενέργεια σχετική με τη διενέργεια της διαδικασίας ανάθεσης. β) Οι υποψήφιοι και οι προσφέροντες απαιτείται να υ- ποβάλουν, στην έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης συμ- βάσεων, δήλωση σχετικά με την ύπαρξη τυχόν ειδικών σχέσεων, όπως ιδιαίτερου δεσμού, ιδιάζουσας σχέσης ή έριδας με τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγρα- φο 2 στοιχείο β΄ και των συγγενικών τους προσώπων, υ- πό την έννοια της παραγράφου 2 στοιχείο γ΄, οι οποίες ενδέχεται να θέσουν τα εν λόγω πρόσωπα σε κατάστα- ση σύγκρουσης συμφερόντων. Η αναθέτουσα αρχή/ο α- ναθέτων φορέας αναφέρει στο χωριστό πρακτικό που α- ναφέρεται στα άρθρα 63, 84, 130 αν έχει υποβληθεί δή- λωση από οποιονδήποτε υποψήφιο ή προσφέροντα.

Σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων, η αναθέ- τουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας ενημερώνει αμέσως την Αρχή της παραγράφου 20 του άρθρου 15 και λαμβά- νει τα κατάλληλα μέτρα. Τα εν λόγω μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν την εξαίρεση του συγκεκριμένου μέ- λους του προσωπικού από οποιαδήποτε συμμετοχή στη σχετική διαδικασία ανάθεσης δημόσιας σύμβασης. Εάν μια σύγκρουση συμφερόντων είναι αδύνατον να θερα- πευθεί με άλλον τρόπο, ο σχετικός υποψήφιος ή προ- σφέρων αποκλείεται από τη διαδικασία. Για την εξαίρεση του προηγουμένου εδαφίου εφαρμόζονται συμπληρωμα- τικά προς τις διατάξεις του άρθρου αυτού, οι παράγρα- φοι 4 και 5 του άρθρου 7 του ν. 2690/1999 (Α΄ 45).

Σε περίπτωση εντοπισμού ειδικών σχέσεων, η ανα- θέτουσα αρχή / ο αναθέτων φορέας ενημερώνει αμέσως την Αρχή της παραγράφου 20 του άρθρου 15 και λαμβά- νει τα κατάλληλα μέτρα για να αποφύγει τυχόν αθέμιτη επιρροή στη διαδικασία ανάθεσης και για να διασφαλίσει την ίση μεταχείριση των υποψηφίων και των προσφερό- ντων. Εάν η σύγκρουση συμφερόντων είναι αδύνατον να επανορθωθεί με άλλον τρόπο, ο σχετικός υποψήφιος ή προσφέρων αποκλείεται από τη διαδικασία.

Οι υποχρεώσεις και οι απαγορεύσεις των προηγου- μένων παραγράφων ισχύουν, αν ο οικονομικός φορέας είναι κοινοπραξία, για όλα τα μέλη της κοινοπραξίας και, αν ο οικονομικός φορέας χρησιμοποιεί υπεργολάβους, και για τους υπεργολάβους του.

Όλα τα μέτρα που λαμβάνονται σύμφωνα με το πα- ρόν άρθρο τεκμηριώνονται σε χωριστή έκθεση που πε- ριλαμβάνεται στο φάκελο της σύμβασης.

Η αναθέτουσα αρχή/ ο αναθέτων φορέας περιλαμ- βάνει στο κείμενο της σύμβασης ειδική ρήτρα ακεραιό- τητας, βάσει της οποίας ο ανάδοχος δημόσιας σύμβασης του παρόντος νόμου ή οι νόμιμοι εκπρόσωποί του δε- σμεύονται ότι, σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν της κατακύρωσης της σύμβασης, δεν ενήργησαν αθέμιτα, παράνομα ή καταχρηστικά και ότι θα εξακολουθήσουν να μην ενεργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο κατά το στάδιο ε- κτέλεσης της σύμβασης αλλά και μετά τη λήξη αυτής. Μνεία της υποχρεώσεως αυτής περιλαμβάνεται υποχρε- ωτικά στην προκήρυξη και τη διακήρυξη της σύμβασης.

Στην περίπτωση που διαπιστωθεί, μέχρι τη λήξη της διάρκειας της σύμβασης, παράβαση των υποχρεώσεων του συμβατικού όρου της παραγράφου 1 εκ μέρους του αναδόχου, ο τελευταίος κηρύσσεται έκπτωτος.

Οι υποχρεώσεις και οι απαγορεύσεις της ρήτρας της παραγράφου 1 ισχύουν, αν ο ανάδοχος είναι κοινοπρα- ξία, για όλα τα μέλη της κοινοπραξίας.

Οι αναθέτουσες αρχές συνάπτουν τις δημόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας είτε στην ανοικτή διαδικα- σία είτε στην κλειστή διαδικασία.

Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβαίνουν στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με τη χρήση ανταγωνι- στικού διαλόγου, σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις του άρθρου 49.

Στις ειδικές περιπτώσεις που προβλέπονται ρητά στα άρθρα 50 και 51 οι αναθέτουσας αρχές μπορούν να προσφεύγουν στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, με ή χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού.

Σε περίπτωση ιδιαίτερα πολύπλοκων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή, εφόσον κρίνει ότι η χρησιμοποίηση της ανοικτής ή της κλειστής διαδικασίας δεν επιτρέπει την ανάθεση της σύμβασης, μπορεί να προσφεύγει στον ανταγωνιστικό διάλογο, σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

Κατά την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου αυτού, η ανάθεση της δημόσιας σύμβασης πραγματο- ποιείται αποκλειστικά βάσει του κριτηρίου της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς.

Οι αναθέτουσες αρχές δημοσιεύουν σχετική προ- κήρυξη διαγωνισμού. Με την προκήρυξη ή και τα τεύχη του διαγωνισμού γνωστοποιούν τις ανάγκες και τις α- παιτήσεις τους.

Με τους υποψηφίους που επελέγησαν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 66 έως 75 σε διάλογο, σκοπός του οποίου είναι η διερεύνηση και ο προσδιορισμός των μέσων που μπορούν να ικανοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες τους. Αντικείμενο του διαλόγου μπο- ρεί να αποτελούν όλες οι πτυχές της σύμβασης. Κατά τη διάρκεια του διαλόγου, οι αναθέτουσες αρχές εξασφαλίζουν την ίση μεταχείριση όλων των προσφερό- ντων. Ειδικότερα, υποχρεούνται να μην παρέχουν, κατά τρόπο που δημιουργεί διακρίσεις, πληροφορίες που εν- δέχεται να ευνοούν ορισμένους προσφέροντες σε σχέ- ση με άλλους. Οι αναθέτουσες αρχές δεν επιτρέπεται να αποκαλύπτουν στους λοιπούς συμμετέχοντες τις προ- τεινόμενες λύσεις ή άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες που έχουν διαβιβασθεί από υποψήφιο συμμετέχοντα, χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Στην προκήρυξη ή τα συνοδευτικά τεύχη μπορεί να προβλέπεται ότι η διαδικασία διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις, ώστε να μειώνεται ο αριθμός των λύσεων που εξετάζονται κατά τις διαδοχικές φάσεις του διαλόγου, κατ’ εφαρμογή των κριτηρίων ανάθεσης.

Η αναθέτουσα αρχή διεξάγει το διάλογο έως ότου μπορέσει να προσδιορίσει, μετά από συγκριτική αξιολό- γηση, την ή τις λύσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες της.

Αφού κηρύξουν τη λήξη του διαλόγου και ενημερώ- σουν σχετικά τους συμμετέχοντες, οι αναθέτουσες αρ- χές τους καλούν να υποβάλουν την τελική προσφορά τους, βάσει της ή των λύσεων που υποβλήθηκαν και προσδιορίσθηκαν κατά τη διάρκεια του διαλόγου. Οι προσφορές αυτές πρέπει να περιέχουν όλα τα απαιτού- μενα και αναγκαία στοιχεία για την εκτέλεση των ζητού- μενων προμηθειών ή υπηρεσιών. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί τη διευκρίνιση, συμπλήρωση ή προσαρμογή των προσφορών. Οι διασα- φηνίσεις, διευκρινίσεις, προσαρμογές ή συμπληρώσεις δεν μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την τροποποίηση των βασικών στοιχείων της προσφοράς ή της πρόσκλη- σης προς υποβολή προσφορών, επιφέροντας διακρίσεις ή στρέβλωση του ανταγωνισμού.

Οι αναθέτουσες αρχές αξιολογούν τις προσφορές, όπως τις υπέβαλαν οι προσφέροντες, βάσει των κριτη- ρίων ανάθεσης που έχουν καθορισθεί στην προκήρυξη και στα τεύχη του διαγωνισμού, και επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά σύμφω- να με το άρθρο 43 του παρόντος νόμου. Εκείνος που έχει κριθεί ότι υπέβαλε την πλέον συμφέ- ρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, μπορεί να κα- λείται από την αναθέτουσα αρχή να διευκρινίσει πτυχές της προσφοράς του ή να επιβεβαιώσει τις δεσμεύσεις που αυτή περιέχει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν τροπο- ποιούνται ουσιώδη στοιχεία της προσφοράς ή της πρό- σκλησης προς υποβολή προσφορών, με συνέπεια να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός ή να προκαλούνται δια- κρίσεις.

Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβλέπουν στην οικεία προκήρυξη απονομή βραβείων ή καταβολή χρηματικού ποσού στους συμμετέχοντες στο διάλογο.

Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δη- μόσιες συμβάσεις προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση, αφού προηγηθεί δημοσίευση προκή- ρυξης διαγωνισμού, στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Σε περίπτωση μη κανονικών προσφορών ή κατάθε- σης προσφορών που είναι απαράδεκτες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τηρουμένων των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 33, 43, 44, 64, 65, 67-75 και 132 του παρόντος νόμου, έπειτα από ανοικτή ή κλειστή δια- δικασία ή ανταγωνιστικό διάλογο, με την προϋπόθεση ό- τι οι αρχικοί όροι της σύμβασης δεν τροποποιούνται ου- σιωδώς. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να μη δημοσιεύουν προκήρυξη διαγωνισμού, εάν στη διαδικασία με διαπραγ- μάτευση περιλαμβάνουν όλους τους προσφέροντες που πληρούν τα κριτήρια των άρθρων 68 έως 75 του παρό- ντος νόμου και οι οποίοι, κατά την ανοικτή ή κλειστή δια- δικασία ή τον προηγηθέντα ανταγωνιστικό διάλογο, υπέ- βαλαν παραδεκτές προσφορές. β) Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν πρόκειται για έρ- γα, προμήθειες ή υπηρεσίες, των οποίων η φύση ή διά- φοροι αστάθμητοι παράγοντες δεν επιτρέπουν το συνο- λικό προκαθορισμό των τιμών. γ) Στον τομέα των υπηρεσιών, ιδίως κατά την έννοια της κατηγορίας 6 του Παραρτήματος ΙΙ Α του Προσαρτή- ματος Α΄ και για παροχές διανοητικής εργασίας, όπως η σύλληψη έργου, στο μέτρο που η φύση των προς παρο- χή εργασιών δεν επιτρέπει τον καθορισμό με επαρκή α- κρίβεια των προδιαγραφών της σύμβασης, ώστε να επι- τρέπεται η ανάθεσή της με επιλογή της καλύτερης προ- σφοράς, σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν την α- νοικτή ή την κλειστή διαδικασία. δ) Στον τομέα των έργων, για τα έργα που εκτελούνται αποκλειστικά για σκοπούς έρευνας, δοκιμής ή τελειοποί- ησης, και όχι για να εξασφαλίζουν την αποδοτικότητα ή την κάλυψη των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης.

Στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγρα- φο 1, οι αναθέτουσες αρχές διαπραγματεύονται με τους προσφέροντες προκειμένου αυτοί να προσαρμόζουν τις προσφορές τους στους όρους της προκήρυξης του δια- γωνισμού, της συγγραφής υποχρεώσεων και των λοι- πών τευχών του διαγωνισμού και προκειμένου να επι- τευχθεί η καλύτερη προσφορά, σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 1.

Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, οι αναθέ- τουσες αρχές εξασφαλίζουν την ίση μεταχείριση όλων των προσφερόντων. Ειδικότερα, δεν παρέχουν, κατά τρόπο που να δημιουργεί διακρίσεις, πληροφορίες που ευνοούν ορισμένους προσφέροντες σε σχέση με άλ- λους.

Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προβλέπουν στην προκήρυξη ή στη συγγραφή υποχρεώσεων ότι η διαδικασία με διαπραγμάτευση διεξάγεται σε διαδοχι- κές φάσεις, ώστε να μειώνεται ο αριθμός των προς δια- πραγμάτευση προσφορών με την εφαρμογή των προ- βλεπόμενων κριτηρίων ανάθεσης.

Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις έργων, προ- μηθειών και υπηρεσιών: α) Εάν, ύστερα από ανοικτή ή κλειστή διαδικασία, δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά ή καμία από τις υποβληθεί- σες προσφορές δεν κρίνεται κατάλληλη ή εάν δεν υπάρ- χει κανείς υποψήφιος, εφόσον δεν έχουν τροποποιηθεί ουσιωδώς οι αρχικοί όροι της σύμβασης και με την προϋ- πόθεση ότι διαβιβάζεται σχετική έκθεση στην Ευρωπαϊ- κή Επιτροπή, ύστερα από αίτημά της. β) Εάν, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή σχετι- κούς με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων, η σύμβαση μπορεί να ανατεθεί μόνο σε συγκεκριμένο οι- κονομικό φορέα. γ) Στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο, εάν λό- γω κατεπείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για τις ενδιαφερόμενες αναθέτουσες αρ- χές, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή με διαπραγ- μάτευση διαδικασίες με δημοσίευση προκήρυξης διαγω- νισμού του άρθρου 50 του παρόντος νόμου. Οι περιστά- σεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αι- τιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη.

Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών: α) Όταν τα σχετικά προϊόντα κατασκευάζονται απο- κλειστικά για σκοπούς έρευνας, πειραματισμού, μελέτης ή ανάπτυξης, για ποσότητα που δεν εξασφαλίζει την ε- μπορική βιωσιμότητα του προϊόντος ή την απόσβεση των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης. β) Όταν αφορούν συμπληρωματικές παραδόσεις που πραγματοποιούνται από τον αρχικό προμηθευτή και προ- ορίζονται είτε για τη μερική ανανέωση προμηθειών ή ε- γκαταστάσεων τρέχουσας χρήσης είτε για την επέκταση υφιστάμενων προμηθειών ή εγκαταστάσεων, εφόσον η αλλαγή προμηθευτή θα υποχρέωνε την αναθέτουσα αρ- χή να προμηθευτεί υλικό με διαφορετικά τεχνικά χαρα- κτηριστικά, τα οποία είναι ασυμβίβαστα ή προκαλούν δυ- σανάλογες τεχνικές δυσχέρειες ως προς τη χρήση και συντήρηση. Η διάρκεια των εν λόγω συμβάσεων, καθώς και των ανανεώσιμων συμβάσεων δεν υπερβαίνει τα τρία έτη, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η συνδρομή των οποίων θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικώς. γ) Όταν πρόκειται για προμήθειες που είναι εισηγμέ- νες και αγοράζονται σε χρηματιστήριο βασικών προϊό- ντων. δ) Όταν έχουν ως αντικείμενο προμήθεια ειδών, υπό ι- διαίτερα ευνοϊκούς όρους είτε από έναν προμηθευτή που έπαυσε οριστικά την εμπορική δραστηριότητά του είτε από τον σύνδικο ή τον εκκαθαριστή πτώχευσης ή άλλης ανάλογης διαδικασίας αναγκαστικής εκκαθάρι- σης.

Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών: Όταν η σχετική σύμβαση έπεται διαγωνισμού μελετών και πρέπει, σύμφωνα με τους εφαρμοστέους κανόνες, να ανατεθεί στο νικητή ή σε έναν από τους νικητές του διαγωνισμού αυτού. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, ό- λοι οι νικητές του διαγωνισμού καλούνται να συμμετά- σχουν στις διαπραγματεύσεις.

Προκειμένου για δημόσιες συμβάσεις έργων και υ- πηρεσιών: α) Όταν αφορούν συμπληρωματικά έργα ή υπηρεσίες που δεν περιλαμβάνονταν στην αρχικώς κατακυρωθείσα μελέτη ούτε στην αρχική σύμβαση και τα οποία, λόγω μη προβλέψιμων περιστάσεων, κατέστησαν αναγκαία για την εκτέλεση των εργασιών ή της υπηρεσίας, όπως περι- γράφεται στην αρχική σύμβαση, υπό την προϋπόθεση ό- τι η ανάθεση γίνεται στον οικονομικό φορέα που εκτελεί τις υπηρεσίες αυτές ή την υπηρεσία αυτή, εφόσον τα συ- μπληρωματικά έργα ή οι υπηρεσίες είτε δεν μπορούν, α- πό τεχνική ή οικονομική άποψη, να διαχωρισθούν από την αρχική σύμβαση χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για τις αναθέτουσες αρχές, είτε μπορούν να διαχωρισθούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβα- σης, πλην όμως είναι απόλυτα αναγκαία για την ολοκλή- ρωσή της. Το σωρευτικό ποσό των συναπτομένων συμ- βάσεων συμπληρωματικών έργων ή υπηρεσιών δεν επι- τρέπεται να υπερβαίνει το 50% του ποσού της αρχικής σύμβασης. β) Όταν έχουν ως αντικείμενο νέα έργα ή υπηρεσίες που συνίστανται στην επανάληψη παρόμοιων έργων ή υ- πηρεσιών που ανατέθηκαν στον οικονομικό φορέα -ανά- δοχο της αρχικής σύμβασης από τις ίδιες αναθέτουσες αρχές, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα έργα ή οι υπη- ρεσίες είναι σύμφωνες με μία βασική μελέτη που αποτέ- λεσε αντικείμενο αρχικής σύμβασης, και η οποία έχει συ- ναφθεί σύμφωνα με την ανοικτή ή την κλειστή διαδικα- σία. Η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία αυτή πρέπει να επισημαίνεται ήδη κατά την αρχική προκήρυξη διαγω- νισμού και το συνολικό προβλεπόμενο ποσό για τη συνέ- χιση των εργασιών ή υπηρεσιών λαμβάνεται υπόψη από τις αναθέτουσες αρχές, κατά την εφαρμογή του άρθρου 23 του παρόντος νόμου. Προσφυγή στη διαδικασία αυτή επιτρέπεται μόνον επί μια τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης.