13 Α' 2016

ΝΟΜΟΣ 4364/2016

Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ), στα άρθρα 2 και 8 της Oδηγίας 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών 2003/71/ΕΚ και 2009/138/ΕΚ, και των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, όσον αφορά τις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (εφεξής ΕΑΑΕΣ) και της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, καθώς και στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη συμπληρωματική εποπτεία των χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και συναφείς διατάξεις της νομοθεσίας περί της ιδιωτικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ - ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄ - ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΖΗΜΙΩΝ
ΕΝΟΤΗΤΑ 3 - ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
05 Φεβρουαρίου 2016

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 13
5 Φεβρουαρίου 2016

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4364
Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα ΙΙ), στα άρθρα 2 και 8 της Oδηγίας 2014/51/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 σχετικά με την τροποποίηση των Οδηγιών 2003/71/ΕΚ και 2009/138/ΕΚ, και των Κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 1094/2010 και (ΕΕ) αριθ. 1095/2010, όσον αφορά τις εξουσίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (εφεξής ΕΑΑΕΣ) και της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, καθώς και στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη συμπληρωματική εποπτεία των χρηματοπιστωτικών οντοτήτων που ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και συναφείς διατάξεις της νομοθεσίας περί της ιδιωτικής ασφάλισης και άλλες διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΕΝΟΤΗΤΑ 3ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Άρθρο 161Πεδίο εφαρμογής της παρούσας Ενότητας (άρθρο 198 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η ασφάλιση νομικής προστασίας, η οποία υπάγεται στον Κλάδο 17 της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του παρόντος, συνίσταται στην έναντι καταβολής ασφαλίστρου συμβατική δέσμευση μιας ασφαλιστικής επιχείρησης για την ανάληψη των δικαστικών εξόδων και την παροχή άλλων υπηρεσιών που απορρέουν άμεσα από την εν λόγω ασφαλιστική κάλυψη, και ιδίως με σκοπό: α) την αποκατάσταση της ζημίας ή της βλάβης που υπέστη ο ασφαλισμένος είτε μέσω εξωδίκου συμβιβασμού είτε μέσω αστικής ή ποινικής δίκης, β) την υπεράσπιση ή εκπροσώπηση του ασφαλισμένου σε αστική, ποινική, διοικητική ή άλλη δίκη ή την εκπροσώπηση κατ’ απαιτήσεως η οποία εγείρεται εναντίον του.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Στις διατάξεις της παρούσας Ενότητας δεν εμπίπτουν: α) η ασφάλιση νομικής προστασίας, όταν αυτή αφορά διαφορές ή κινδύνους που απορρέουν από τη χρήση θαλασσίων πλοίων ή σχετίζονται με τη χρήση αυτή, β) η δραστηριότητα ασφαλιστικής επιχείρησης αστικής ευθύνης προς υπεράσπιση ή εκπροσώπηση ασφαλισμένου της σε κάθε είδους δικαστική ή διοικητική διαδικασία, εφόσον αυτή η δραστηριότητα ασκείται συγχρόνως και προς το συμφέρον της, δυνάμει της κάλυψης αυτής.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Με απόφαση της Εποπτικής Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι γενικότερες ή ειδικότερες απαιτήσεις και προϋποθέσεις για τις ασφαλίσεις ή δραστηριότητες των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 2 του παρόντος.

Άρθρο 162Διαχωρισμός συμβάσεων και ελεύθερη επιλογή δικηγόρου (άρθρα 199 κα ι201 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η κάλυψη νομικής προστασίας αποτελεί αντικείμενο αυτοτελούς ασφαλιστηρίου συμβολαίου διαφορετικό από εκείνο που συνάπτεται για άλλους κλάδους ή αντικείμενο αυτοτελούς κεφαλαίου εντός ενιαίου ασφαλιστηρίου, όπου ρητά αναφέρονται οι όροι ασφάλισης νομικής προστασίας και το σχετικό ασφάλιστρο.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Κάθε ασφαλιστική σύμβαση νομικής προστασίας προβλέπει υποχρεωτικά τα εξής: α) το δικαίωμα του ασφαλισμένου να επιλέγει ελεύθερα το δικηγόρο του: αα) σε κάθε δικαστική ή διοικητική διαδικασία, όταν επιλαμβάνεται δικηγόρος για να υπερασπίσει ή να εκπροσωπήσει τον ασφαλισμένο ή να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά του, αβ) για την υπεράσπιση των συμφερόντων του ασφαλισμένου σε περίπτωση που ανακύψει σύγκρουση συμφερόντων, β) το δικαίωμα του ασφαλισμένου να προσφύγει για τη διευθέτηση της όποιας διαφοράς μεταξύ αυτού και της ασφαλιστικής επιχείρησης νομικής προστασίας στη διαδικασία διαιτησίας του άρθρου 164 του παρόντος.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Για τους σκοπούς της παρούσας Ενότητας, νοείται ως «δικηγόρος» κάθε πρόσωπο που δικαιούται να ασκεί τις επαγγελματικές του δραστηριότητες υπό μία από τις ονομασίες που προβλέπει η Οδηγία 77/249/ΕΟΚ (L 78) του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1977, περί διευκολύνσεως της πραγματικής ασκήσεως της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από δικηγόρους.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Οι προβλεπόμενες ως άνω ασφαλίσεις νομικής προστασίας υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 163 του παρόντος.

Άρθρο 163Διαχείριση των αξιώσεων αποζημίωσης (άρθρο 200 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ)

Η ασφαλιστική επιχείρηση που ασκεί στην Ελλάδα τον κλάδο ασφάλισης νομικής προστασίας προβλέπει στη σύμβαση νομικής προστασίας ότι ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει, εφόσον το επιθυμεί, ελεύθερα δικηγόρο. Επιπροσθέτως, η επιχείρηση δύναται να επιλέγει, εφόσον επιθυμεί, έναν ή και τους δύο ακόλουθους τρόπους λειτουργίας: α) είτε αναλαμβάνοντας με δικό τους προσωπικό τη διαχείριση των ασφαλιστικών περιπτώσεων του κλάδου νομικής προστασίας ή την παροχή νομικών συμβουλών σχετικών προς τη διαχείριση αυτή. Στη περίπτωση αυτή η ασφαλιστική επιχείρηση υποχρεούται να διασφαλίσει ότι κανένα μέλος του προσωπικού αυτού δεν ασκεί συγχρόνως την αυτή ή παρόμοια δραστηριότητα, αα) είτε σε άλλο κλάδο που ασκεί η ίδια η επιχείρηση, αν πρόκειται για επιχείρηση πολλαπλών κινδύνων, αβ) είτε σε άλλη επιχείρηση η οποία συνδέεται με την πρώτη ασφαλιστική επιχείρηση με οικονομικούς, εμπορικούς ή διοικητικούς δεσμούς και η οποία ασκεί έναν ή περισσότερους ασφαλιστικούς κλάδους κατά ζημιών, β) είτε αναθέτοντας τη διαχείριση των ασφαλιστικών περιπτώσεων του κλάδου νομικής προστασίας σε μια επιχείρηση με αυτοτελή νομική προσωπικότητα με τη μορφή ΑΕ ή ΕΠΕ. Μνεία της επιχείρησης αυτής γίνεται στη χωριστή σύμβαση ή στο χωριστό κεφάλαιο του ενιαίου ασφαλιστηρίου που προβλέπεται στο άρθρο 162 του παρόντος. Αν η ως άνω επιχείρηση με αυτοτελή νομική προσωπικότητα συνδέεται με ασφαλιστική επιχείρηση που ασκεί έναν ή περισσότερους κλάδους που προβλέπονται στο άρθρο 4 του παρόντος, τα μέλη του προσωπικού της επιχείρησης αυτής, τα οποία ασχολούνται με τη διαχείριση ασφαλιστικών περιπτώσεων του κλάδου νομικής προστασίας ή την παροχή νομικών συμβουλών σχετικά με αυτή τη διαχείριση, δεν επιτρέπεται να ασκούν συγχρόνως την αυτή ή παρόμοια δραστηριότητα στην ασφαλιστική επιχείρηση. Οι ίδιοι περιορισμοί εφαρμόζονται και στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της επιχείρησης. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ενημερώνουν την Εποπτική Αρχή για τον τρόπο άσκησης της νομικής προστασίας, το αργότερο μέχρι τις 31.3.2016 κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου, καθώς και αμελλητί μετά από κάθε τροποποίηση της επιλογής τους σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

Άρθρο 164Διαιτησία (άρθρο 203 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ της ασφαλιστικής επιχείρησης νομικής προστασίας και του ασφαλισμένου, ο τελευταίος δικαιούται να προσφύγει για την επίλυσή της σε διαδικασία διαιτησίας σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος, μη αποκλειομένου του δικαιώματός του να προσφύγει στα δικαστήρια.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ του ασφαλιστή και του ασφαλισμένου ως προς την ανάγκη υπεράσπισης των έννομων συμφερόντων του ασφαλισμένου ενώπιον δικαστικής ή διοικητικής αρχής ο ασφαλισμένος μπορεί να προκαλέσει αιτιολογημένη γνωμοδότηση δικηγόρου της αρεσκείας του, σχετικά με την ανάγκη, ή μη της υπεράσπισης. Αν ο ασφαλισμένος δεν αποδέχεται την γνωμοδότηση αυτή ή αν η ασφαλιστική επιχείρηση κρίνει ότι η γνωμοδότηση απομακρύνεται από τη σωστή νομική και πραγματική βάση της υπόθεσης, τότε είτε ο ασφαλισμένος είτε η επιχείρηση δύναται να προκαλέσει τη διαιτητική επίλυση από διαιτητή κοινής αποδοχής. Σε περίπτωση διαφωνίας ως προς το πρόσωπο του διαιτητή ο διορισμός του γίνεται κατά το άρθρο 878 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (Κ.Πολ.Δ.). Οι δαπάνες για τις ανωτέρω ενέργειες βαρύνουν τον ασφαλιστή, εφόσον με τις ενέργειες αυτές κριθεί αναγκαία η παραφύλαξη των συμφερόντων του ασφαλισμένου, άλλως κατανέμονται κατ’ ισομοιρία στον ασφαλιστή και τον ασφαλισμένο. Εάν ο ασφαλισμένος, παρά την αντίθετη απόφαση του διαιτητή, προσφεύγει σε δικαστική ή διοικητική αρχή, βαρύνεται με τις σχετικές δαπάνες, σε περίπτωση ολοσχερούς ήττας του, άλλως οι δαπάνες αυτές επιμερίζονται ανάλογα με την έκταση της κατ’ ουσίαν ήττας προς τη νίκη του. Η ανωτέρω διαδικασία της διαιτησίας δεν αποκλείει το δικαίωμα του ασφαλισμένου προσφυγής του στα δικαστήρια.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Με απόφαση της Εποπτικής Αρχής, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δύναται να επανακαθορίζεται εξολοκλήρου η διαδικασία διαιτησίας του παρόντος άρθρου, να τίθενται γενικότερες ή ειδικότερες απαιτήσεις ή προϋποθέσεις.

Άρθρο 165Σύγκρουση συμφερόντων (άρθρο 204 της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ)

Κάθε φορά που ανακύπτει σύγκρουση συμφερόντων ή διαφωνία όσον αφορά τη διευθέτηση της διαφοράς, ο ασφαλιστής νομικής προστασίας ή ανάλογα με την περίπτωση, το γραφείο διακανονισμού ζημιών υποχρεούται να ενημερώνει τον ασφαλισμένο για το δικαίωμα που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 162 του παρόντος και για τη δυνατότητα να προσφύγει στη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 164 του παρόντος.

Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2016
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΣΚΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΠΑΣ
Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 4 Φεβρουαρίου 2016
Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ