201 Α' 2018

ΝΟΜΟΣ 4579/2018

Υποχρεώσεις αερομεταφορέων σχετικά με τα αρχεία επιβατών - προσαρμογή της νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/681 και άλλες διατάξεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ - ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ PNR
03 Δεκεμβρίου 2018

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 201
3 Δεκεμβρίου 2018

ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4579
Υποχρεώσεις αερομεταφορέων σχετικά με τα αρχεία επιβατών - προσαρμογή της νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/681 και άλλες διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ PNR
Άρθρο 9Αρμόδιες αρχές (Άρθρο 7 της Οδηγίας)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Ως αρμόδιες αρχές, για να ζητούν ή να λαμβάνουν δεδομένα PNR ή το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των δεδομένων αυτών από τη ΜΣΕ, προκειμένου να εξε- τάζουν περαιτέρω τις πληροφορίες αυτές ή να λαμ- βάνουν τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης και δίωξης τρομοκρατικών ή σοβαρών εγκλημάτων, ορίζονται οι εισαγγελικές και οι δικαστι- κές αρχές, οι αρχές της περίπτωσης α΄ του άρθρου 2 του π.δ. 135/2013 (απόφαση πλαίσιο 2006/960/ΔΕΥ), η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και η Αρχή Καταπολέ- μησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη κοινοποιεί τον κατάλογο των αρχών της παραγράφου 1 και κάθε τροποποίησή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Τα δεδομένα PNR και τα αποτελέσματα της επεξερ- γασίας των δεδομένων αυτών, που λαμβάνονται από τη ΜΣΕ, μπορεί να υποστούν περαιτέρω επεξεργασία από τις αρμόδιες αρχές της παραγράφου 1 μόνο για τους συγκεκριμένους σκοπούς της πρόληψης, της ανίχνευσης, της διερεύνησης ή της δίωξης τρομοκρατικών πράξεων ή σοβαρών εγκλημάτων.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Οι αρχές της παραγράφου 1 δεν λαμβάνουν ποτέ απόφαση που έχει δυσμενείς νομικές συνέπειες για συγκεκριμένο πρόσωπο ή το θίγει σημαντικά με μόνο κριτήριο το αποτέλεσμα της αυτοματοποιημένης επε- ξεργασίας δεδομένων PNR. Σε κάθε περίπτωση, για τη λήψη τέτοιας απόφασης δεν λαμβάνεται υπόψη η φυ- λετική ή εθνοτική καταγωγή, τα πολιτικά φρονήματα, οι θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, η κατάσταση της υγείας και η σεξουαλική ζωή ή ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ατόμου.

Άρθρο 10Υποχρεώσεις των αερομεταφορέων όσον αφορά τις διαβιβάσεις δεδομένων (Άρθρο 8 της Οδηγίας)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Οι αερομεταφορείς που πραγματοποιούν πτήσεις που προσγειώνονται στη χώρα ή απογειώνονται από αυτήν, υποχρεούνται να διαβιβάζουν με τη μέθοδο της «προώθησης» τα δεδομένα PNR του άρθρου 5, τα οποία έχουν ήδη συγκεντρώσει κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών τους, στη βάση δεδομένων της ΜΣΕ. Όταν η πτήση εκτελείται με κοινό κωδικό μεταξύ ενός ή περισ- σοτέρων αερομεταφορέων, η υποχρέωση διαβίβασης των δεδομένων PNR όλων των επιβατών της πτήσης βα- ρύνει τον αερομεταφορέα που εκτελεί την πτήση. Όταν μία πτήση εκτός της ΕΕ περιλαμβάνει μία ή περισσότε- ρες ενδιάμεσες στάσεις στα αεροδρόμια διαφορετικών κρατών-μελών, οι αερομεταφορείς της παραγράφου 1 διαβιβάζουν τα δεδομένα PNR όλων των επιβατών στις ΜΣΕ όλων των ενδιαφερόμενων κρατών-μελών. Το αυτό ισχύει και όταν μια πτήση εντός της ΕΕ περιλαμβάνει μία ή περισσότερες ενδιάμεσες στάσεις στα αεροδρόμια διαφορετικών μελών, αλλά μόνον όσον αφορά κράτη- μέλη τα οποία συλλέγουν δεδομένα PNR από πτήσεις εντός της ΕΕ.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Αν οι αερομεταφορείς έχουν συλλέξει εκ των προ- τέρων δεδομένα για τους επιβάτες (API) που απαριθ- μούνται στην περίπτωση ιη΄ του άρθρου 5, αλλά δεν διατηρούν τα δεδομένα αυτά με τα ίδια τεχνικά μέσα όπως για τα άλλα δεδομένα PNR, διαβιβάζουν και τα δε- δομένα αυτά στην ΜΣΕ με τη μέθοδο της «προώθησης». Σε περίπτωση διαβίβασης τέτοιων δεδομένων, όλες οι διατάξεις του παρόντος νόμου εφαρμόζονται και για τα δεδομένα API.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Οι αερομεταφορείς διαβιβάζουν τα δεδομένα PNR με ηλεκτρονικά μέσα, χρησιμοποιώντας τα κοινά πρω- τόκολλα μετάδοσης και τους υποστηριζόμενους μορφό- τυπους δεδομένων του άρθρου 18, ως εξής: α) σε χρονικό διάστημα μεταξύ 48 έως 24 ωρών, πριν από τον προγραμματισμένο χρόνο αναχώρησης της πτήσης, β) αμέσως μετά το κλείσιμο της πτήσης, δηλαδή αφού επιβιβαστούν οι επιβάτες στο αεροσκάφος που ετοιμά- ζεται να αναχωρήσει και δεν είναι πλέον δυνατή η επι- βίβαση ή αποβίβαση επιβατών. Στην περίπτωση αυτή, οι αερομεταφορείς μπορούν να περιορίζονται στην επι- καιροποίηση των δεδομένων που διαβιβάστηκαν κατά την περίπτωση α΄.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Σε περιπτώσεις τεχνικής βλάβης, ή όταν πρόκειται για αερομεταφορείς που δεν εκτελούν πτήσεις εντός ή εκτός ΕΕ με συγκεκριμένο και δημοσιευμένο πρό- γραμμα και δεν διαθέτουν την αναγκαία υποδομή για να υποστηρίξουν τους μορφότυπους δεδομένων και τα πρωτόκολλα διαβίβασης του άρθρου 18, οι ανωτέρω δι- αβιβάσεις πραγματοποιούνται με κάθε άλλο πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο που εξασφαλίζει κατάλληλο επίπεδο ασφάλειας των δεδομένων.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Όταν η πρόσβαση σε δεδομένα PNR είναι αναγκαία για να αντιμετωπιστεί συγκεκριμένη και πραγματική απειλή σχετιζόμενη με τρομοκρατικές πράξεις ή σοβαρά εγκλήματα του άρθρου 4, οι αερομεταφορείς υποχρε- ούνται να διαβιβάζουν τα δεδομένα PNR και σε άλλες χρονικές στιγμές, μετά από σχετικό αίτημα της ΜΣΕ.

Άρθρο 11Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών-μελών (Άρθρο 9 της Οδηγίας)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η ΜΣΕ, όταν πρόκειται για πρόσωπα που έχουν ταυ- τοποιηθεί, σύμφωνα με την περίπτωση α΄ της παραγρά- φου 3 του άρθρου 8, διαβιβάζει όλα τα συναφή και ανα- γκαία δεδομένα PNR ή το αποτέλεσμα της επεξεργασίας τους, στις ΜΣΕ των άλλων κρατών-μελών, μόνον εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 6 του άρθρου 8. Η ΜΣΕ, όταν λαμβάνει πληροφορίες για πρόσωπα ταυτοποιημένα από ΜΣΕ άλ- λου κράτους-μέλους, τα διαβιβάζει στις Αρμόδιες Αρχές σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

α. Η ΜΣΕ μπορεί, αν χρειασθεί, να ζητήσει από ΜΣΕ άλλου κράτους-μέλους να της γνωστοποιήσει δεδομένα PNR που διατηρεί στη βάση δεδομένων της και αυτών που δεν έχουν ακόμα αποπροσωποποιηθεί μέσω κάλυ- ψης στοιχείων των δεδομένων δυνάμει του άρθρου 14, καθώς επίσης, αν χρειάζεται, το αποτέλεσμα επεξεργα- σίας των δεδομένων αυτών, εάν έχει ήδη γίνει σύμφωνα με το άρθρο 8. Μια τέτοια αίτηση γνωστοποίησης αιτιο- λογείται δεόντως από τη ΜΣΕ και μπορεί να θεμελιώνεται σε οποιοδήποτε μεμονωμένο στοιχείο δεδομένων ή σε συνδυασμό τέτοιων στοιχείων, ανάλογα με αυτό που η ΜΣΕ κρίνει απαραίτητο σε μια συγκεκριμένη υπόθεση πρόληψης, ανίχνευσης, διερεύνησης ή δίωξης τρομο- κρατικών ή σοβαρών εγκλημάτων. β. Αν αρμόδια ΜΣΕ άλλου κράτους-μέλους ζητεί από τη ΜΣΕ τη γνωστοποίηση δεδομένων της περίπτωσης α΄, η ΜΣΕ παρέχει τις ζητούμενες πληροφορίες το συντο- μότερο δυνατόν, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του δευτέρου εδαφίου της περίπτωσης α΄. γ. Αν τα ζητούμενα δεδομένα έχουν αποπροσωποποι- ηθεί μέσω κάλυψης σύμφωνα με το άρθρο 14, η ΜΣΕ γνωστοποιεί τα πλήρη δεδομένα μόνον εφόσον εκτιμά- ται εύλογα ότι είναι αναγκαίο για το σκοπό του άρθρου 2 και μόνον εφόσον εξουσιοδοτηθεί από Αρμόδια Αρχή όπως αναφέρεται στο άρθρο 14.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Οι Αρμόδιες Αρχές του άρθρο 9 μπορεί να ζητήσουν απευθείας από τη ΜΣΕ άλλου κράτους-μέλους να τους γνωστοποιήσει δεδομένα PNR που διατηρεί στη βάση δεδομένων της, μόνον όταν απαιτείται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και υπό τις προϋποθέσεις της περί- πτωσης α΄ της παραγράφου 2. Οι αιτήσεις των αρμόδιων αρχών είναι αιτιολογημένες. Αντίγραφο της αιτήσεως αποστέλλεται πάντοτε στη ΜΣΕ. Σε όλες τις άλλες πε- ριπτώσεις, οι Αρμόδιες Αρχές υποβάλλουν τις αιτήσεις τους μέσω της ΜΣΕ.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η πρόσβαση σε δεδομένα PNR είναι αναγκαία για να αντιμετωπιστεί συγκεκριμένη και πραγματική απειλή που έχει σχέση με τρομοκρατικά ή σοβαρά εγκλήματα, η ΜΣΕ έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τη ΜΣΕ άλλου κράτους-μέ- λους δεδομένα PNR σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 10. Υπό τις προϋποθέσεις του προηγούμενου εδαφίου η ΜΣΕ ζητεί από τον αερομεταφορέα δεδομένα της παραγράφου 5 του άρθρου 10 και τα χορηγεί στη ΜΣΕ άλλου κράτους-μέλους που τα έχει ζητήσει.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Η ανταλλαγή πληροφοριών από τη ΜΣΕ και τις Αρμόδιες Αρχές, σύμφωνα με το παρόν άρθρο γίνεται αμελλητί, με τη χρήση των υφιστάμενων διαύλων συνερ- γασίας μεταξύ των Αρμόδιων Αρχών των κρατών-μελών και σε γλώσσα που χρησιμοποιείται για τον επιλεγόμενο δίαυλο. Στις περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, η ανταλλαγή πληροφοριών διεξάγεται μέσω του σημείου επαφής που ορίζεται για το σκοπό αυτόν από τη ΜΣΕ. Τα στοιχεία του σημείου επαφής και οποιαδήποτε αλλαγή σ΄ αυτά γνωστοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Άρθρο 12Προϋποθέσεις πρόσβασης της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Europol) σε δεδομέ- να PNR (Άρθρο 10 της Οδηγίας)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Europol), εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων της και για την εκτέλεση των καθηκόντων της, μπορεί να ζητήσει δεδομένα PNR ή το αποτέλεσμα της επεξεργασίας αυτών από τη ΜΣΕ. Η ανταλλαγή πληροφοριών διεξάγεται μέσω του ασφα- λούς διαύλου επικοινωνίας SIENA και σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 794/2016 (ΕΕ L 135 της 24-05-2016). Η γλώσσα, που χρησιμοποιείται στην αίτηση και κατά την ανταλλαγή πληροφοριών, είναι εκείνη που χρησιμοποι- είται για τον δίαυλο SIENA.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Η ως άνω ανταλλαγή πληροφοριών μπορεί να πραγ- ματοποιηθεί με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης στη ΜΣΕ, μέσω της Εθνικής Μονάδας Europol, όταν η διαβί- βαση είναι απολύτως απαραίτητη για την υποστήριξη και την ενίσχυση της δράσης των κρατών-μελών για την πρόληψη, ανίχνευση ή διερεύνηση μιας συγκεκριμένης τρομοκρατικής πράξης ή ενός σοβαρού εγκλήματος, εφόσον εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Europol, σύμ- φωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό (ΕΕ) 794/2016. Η αίτηση πρέπει να περιέχει τους λόγους για τους οποί- ους η Europol θεωρεί ότι η διαβίβαση δεδομένων PNR ή των αποτελεσμάτων της επεξεργασίας δεδομένων PNR συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη, ανίχνευση ή διερεύνηση της σχετικής αξιόποινης πράξης.

Άρθρο 13Διαβίβαση δεδομένων σε τρίτες χώρες (Άρθρο 11 της Οδηγίας)ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Οι Αρμόδιες Αρχές του άρθρου 9 αιτούνται, σύμ- φωνα με την προβλεπόμενη στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 8 διαδικασία, μόνο για συγκεκριμένη περίπτωση δεδομένα PNR και το απο- τέλεσμα της επεξεργασίας των δεδομένων αυτών, που έχουν αποθηκευτεί από τη ΜΣΕ, σύμφωνα με το άρθρο 14, προκειμένου σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις να τα διαβιβάσουν σε τρίτη χώρα και εφόσον: α) πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 της απόφασης-πλαισίου 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 350 της 30.12.2008) ή των αντίστοιχων εθνικών διατά- ξεων που ισχύουν για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τυγχάνουν επεξεργασίας στο πλαίσιο της αστυνομικής και δικαστικής συνεργα- σίας σε ποινικές υποθέσεις, β) η διαβίβαση είναι απαραίτητη για τους σκοπούς του άρθρου 2, γ) η τρίτη χώρα συμφωνεί να διαβιβάσει δεδομένα σε άλλη τρίτη χώρα, μόνον εφόσον αυτό είναι απολύτως αναγκαίο για τους σκοπούς του άρθρου 2 και μόνο με τη ρητή έγκριση της αποστέλλουσας Αρχής, δ) πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 11.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Οι διαβιβάσεις δεδομένων PNR, χωρίς προηγούμενη έγκριση του κράτους-μέλους από το οποίο ελήφθησαν, επιτρέπονται, κατά παρέκκλιση των οριζομένων [στην παρ. 2 του άρθρου 13 της απόφασης-πλαισίου 2008/977/ ΔΕΥ], σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνον εφόσον: α) η διαβίβαση των δεδομένων είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση συγκεκριμένης και πραγματικής απειλής, που συνδέεται με τρομοκρατικές πράξεις ή σοβαρά εγκλήματα, εντός ενός κράτους-μέλους ή τρίτης χώρας, και β) η προηγούμενη έγκριση δεν είναι δυνατόν να λη- φθεί εγκαίρως. Το αρμόδιο για την παροχή της έγκρισης κράτος-μέλος ενημερώνεται χωρίς καθυστέρηση και η διαβίβαση κα- ταγράφεται δεόντως και μπορεί να υποβληθεί σε έλεγχο εκ των υστέρων.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Τα δεδομένα PNR διαβιβάζονται στις Αρμόδιες Αρ- χές των τρίτων χωρών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου και μόνον όταν διασφαλίζεται ότι ο σκοπός της χρήσης τους από τους παραλήπτες συνάδει με τους όρους και τις εγγυήσεις των διατάξεων αυτών.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Η Αρμόδια Αρχή, που διαβιβάζει δεδομένα PNR, σύμφωνα με το παρόν άρθρο ενημερώνει κάθε φορά τον υπεύθυνο προστασίας δεδομένων της ΜΣΕ.

Αθήνα, 30 Νοεμβρίου 2018
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Οι Υπουργοί
Aντιπρόεδρος της Κυβέρνησης
και Υπουργός Αναπληρωτής Υπουργός
Οικονομίας και Ανάπτυξης Εσωτερικών Εθνικής Άμυνας ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΗΓΑΣ Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης Δικαιοσύνης, Διαφάνειας
και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Προστασίας του Πολίτη και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ ΟΛΓΑ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΗ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ Αναπληρωτής Υπουργός Υφυπουργός
Οικονομικών Οικονομικών Οικονομικών
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ Αναπληρωτής Υπουργός
Διοικητικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Περιβάλλοντος και Ενέργειας ΜΑΡΙΑ-ΕΛΙΖΑ
ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΦΑΜΕΛΛΟΣ
Ναυτιλίας
Υποδομών και Μεταφορών και Νησιωτικής Πολιτικής ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ ΦΩΤΙΟΣ-ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ
Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.