Οδηγία 42/2004

Οδηγία 2004/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004 για τον περιορισμό των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων που οφείλονται στη χρήση οργανικών διαλυτών σε χρώματα διακόσμησης και βερνίκια και σε προϊόντα φανοποιΐας αυτοκινήτων και για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/13/ΕΚ

21 Απριλίου 2004

Ο∆ΗΓΙΑ 2004/42/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
της 21ης Απριλίου 2004
για τον περιορισµό των εκποµπών πτητικών οργανικών ενώσεων που οφείλονται στη χρήση οργανικών
διαλυτών σε χρώµατα διακόσµησης και βερνίκια και σε προϊόντα φανοποιΐας αυτοκινήτων και για την
τροποποίηση της οδηγίας 1999/13/ΕΚ
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
Έχοντας υπόψη:
τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως
το άρθρο 95,
την πρόταση της Επιτροπής,
τη γνώµη της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επι-
τροπής (1),
Αποφασίζοντας σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται στο
άρθρο 251 της Συνθήκης (2),
Εκτιµώντας τα εξής:
(1) Η οδηγία 2001/81/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και
του Συµβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2001, σχετικά µε
εθνικά ανώτατα όρια εκποµπών για ορισµένους ατµοσφαιρι-
κούς ρύπους (3) καθορίζει εθνικά ανώτατα όρια εκποµπών
για ορισµένους ρύπους, συµπεριλαµβανοµένων των πτητικών
οργανικών ενώσεων (εφεξής «ΠΟΕ»), τα οποία θα πρέπει να
έχουν επιτευχθεί έως το 2010 ως τµήµα της ολοκληρω-
µένης στρατηγικής της Κοινότητας για την καταπολέµηση
της οξίνισης και του τροποσφαιρικού όζοντος, αλλά δεν
περιλαµβάνει οριακές τιµές για τις εκποµπές των ρύπων
αυτών από συγκεκριµένες πηγές.
(2) Προκειµένου να συµµορφωθούν προς το εθνικό ανώτατο
όριο για τις εκποµπές ΠΟΕ, τα κράτη µέλη πρέπει να εστιά-
σουν τις προσπάθειές τους σε ορισµένες διαφορετικές κατη-
γορίες πηγών προέλευσης των εν λόγω εκποµπών.
(3) Η παρούσα οδηγία συµπληρώνει τα µέτρα που λαµβάνονται
σε εθνικό επίπεδο µε στόχο να διασφαλιστεί η συµµόρφωση
προς το ανώτατο όριο για τις εκποµπές ΠΟΕ.
(4) Ελλείψει κοινοτικών διατάξεων, οι διατάξεις των κρατών
µελών οι οποίες επιβάλλουν οριακές τιµές για τις ΠΟΕ σε
ορισµένες κατηγορίες προϊόντων ενδέχεται να διαφέρουν. Οι
διαφορές αυτές, σε συνδυασµό µε την έλλειψη σχετικής
νοµοθεσίας σε ορισµένα κράτη µέλη, ενδέχεται να δηµιουρ-
γήσουν περιττούς φραγµούς στο εµπόριο και στρεβλώσεις
του ανταγωνισµού εντός της εσωτερικής αγοράς.
(5) Οι εθνικοί νόµοι και διατάξεις που καθορίζουν οριακές
τιµές για την περιεκτικότητα σε ΠΟΕ των προϊόντων που
εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της παρούσας οδηγίας, µε
στόχο την καταπολέµηση του στρατοσφαιρικού όζοντος, θα
πρέπει συνεπώς να εναρµονιστούν, ώστε να διασφαλιστεί ότι
δεν περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων
αυτών.
(6) ∆εδοµένου ότι ο στόχος της προτεινόµενης δράσης, ήτοι η
µείωση των εκποµπών ΠΟΕ, δεν µπορεί να επιτευχθεί ικανο-
ποιητικά από τα κράτη µέλη διότι οι εκποµπές ΠΟΕ σε
κράτος µέλος επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα σε άλλα
κράτη µέλη, και οι µειώσεις των εκποµπών ΠΟΕ µπορούν,
εποµένως, να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο
λόγω της κλίµακας και των αποτελεσµάτων της δράσης, η
Κοινότητα δύναται να θεσπίσει µέτρα, σύµφωνα µε την αρχή
της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης. Σύµφωνα
µε την αρχή της αναλογικότητας του ίδιου άρθρου, η
παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία προς επίτευξη
των στόχων αυτών.
(7) Η περιεκτικότητα σε ΠΟΕ των χρωµάτων διακόσµησης, των
βερνικιών και των προϊόντων φανοποιίας αυτοκινήτων έχει
ως συνέπεια να εκπέµπονται σηµαντικές ποσότητες ΠΟΕ
στον ατµοσφαιρικό αέρα, γεγονός που συντελεί στον τοπικό
και διασυνοριακό σχηµατισµό φωτοχηµικών οξειδωτικών
παραγόντων στην οριακή στοιβάδα της τροπόσφαιρας.
(8) Η περιεκτικότητα σε ΠΟΕ ορισµένων χρωµάτων διακό-
σµησης και βερνικιών και προϊόντων φανοποιίας αυτοκινή-
των θα πρέπει συνεπώς να περιοριστεί καθόσον είναι εφικτό
από τεχνική και οικονοµική άποψη, λαµβανοµένων υπόψη
των κλιµατικών συνθηκών.
(9) Για να επιτευχθεί υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλ-
λοντος, απαιτείται να καθοριστούν και να εφαρµοστούν
οριακές τιµές περιεκτικότητας για ΠΟΕ που χρησιµοποιούν-
ται σε προϊόντα που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της
παρούσας οδηγίας.
(10) Θα πρέπει να προβλεφθούν µεταβατικά µέτρα για τα προ-
ϊόντα που έχουν παραχθεί πριν την έναρξη ισχύος των απαι-
τήσεων της παρούσας οδηγίας.
(1) ΕΕ C 220 της 16.9.2003, σ. 43.
(2) Γνώµη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Σεπτεµβρίου 2003 (δεν
έχει ακόµη δηµοσιευθεί στην Επίσηµη Εφηµερίδα), κοινή θέση του Συµ-
βουλίου της 7ης Ιανουαρίου 2004 (ΕΕ C 79 Ε, 30.3.2004, σ. 1) και
θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 30ής Μαρτίου 2004 (δεν έχει
ακόµη δηµοσιευθεί στην Επίσηµη Εφηµερίδα).
(3) ΕΕ L 309 της 27.11.2001, σ. 22.
30.4.2004 L 143/87Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
(11) Τα κράτη µέλη θα πρέπει να µπορούν να χορηγούν µεµονω-
µένες άδειες για την πώληση και αγορά, για ειδικούς σκο-
πούς, αυστηρώς περιορισµένων ποσοτήτων προϊόντων που
δεν τηρούν τις οριακές τιµές διαλυτών που καθορίζει η
παρούσα οδηγία.
(12) Η παρούσα οδηγία συµπληρώνει τις κοινοτικές διατάξεις
για την επισήµανση των χηµικών ουσιών και παρασκευασµά-
των.
(13) Η προστασία της υγείας καταναλωτών και/ή εργαζοµένων
καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος εργασίας τους
δεν θα πρέπει να εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της
παρούσας οδηγίας και τα µέτρα που λαµβάνονται από τα
κράτη µέλη για το σκοπό αυτό δεν θα πρέπει, συνεπώς, να
επηρεάζονται από την παρούσα οδηγία.
(14) Οι οριακές τιµές περιεκτικότητας πρέπει να παρακολουθούν-
ται για να προσδιορίζεται εάν οι συγκεντρώσεις µάζας των
ΠΟΕ που διαπιστώνονται σε κάθε κατηγορία χρωµάτων δια-
κόσµησης, βερνικιών και προϊόντων φανοποιίας αυτοκινήτων
που εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής της παρούσας οδηγίας
τηρούν τα επιτρεπόµενα όρια.
(15) ∆εδοµένου ότι η περιεκτικότητα σε ΠΟΕ προϊόντων που
χρησιµοποιούνται σε ορισµένες δραστηριότητες φανοποιίας
αυτοκινήτων ρυθµίζεται πλέον βάσει της παρούσας οδηγίας,
η οδηγία 1999/13/ΕΚ του Συµβουλίου, της 11ης Μαρτίου
1999, για τον περιορισµό των εκποµπών πτητικών οργανι-
κών ενώσεων που οφείλονται στη χρήση οργανικών διαλυ-
τών σε ορισµένες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις (1) θα
πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.
(16) Τα κράτη µέλη θα πρέπει, ωστόσο, να µπορούν να διατηρή-
σουν ή να θεσπίσουν εθνικά µέτρα για τον έλεγχο των
εκποµπών από εργασίες φανοποιίας αυτοκινήτων κατά τις
οποίες πραγµατοποιείται επίστρωση οδικών οχηµάτων, όπως
ορίζεται µε την οδηγία 70/156/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της
6ης Φεβρουαρίου 1970, περί προσεγγίσεως των νοµοθεσιών
των κρατών µελών που αφορούν στην έγκριση των οχηµά-
των µε κινητήρα και των ρυµουλκουµένων τους (2), ή τµή-
µατος αυτών που πραγµατοποιείται ως µέρος της επισκευής
του οχήµατος, της συντήρησής του ή της διακόσµησής του
εκτός των εγκαταστάσεων παραγωγής.
(17) Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να εφαρµόζεται σε προ-
ϊόντα που πωλούνται για αποκλειστική χρήση σε εγκαταστά-
σεις εγκεκριµένες σύµφωνα µε την οδηγία 1999/13/ΕΚ, στις
οποίες τα µέτρα περιορισµού των εκποµπών παρέχουν εναλ-
λακτικά µέσα για την επίτευξη τουλάχιστον ισοδύναµων µει-
ώσεων των εκποµπών ΠΟΕ.
(18) Τα κράτη µέλη θα πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για τις
κυρώσεις που εφαρµόζονται σε περίπτωση παράβασης των
διατάξεων της παρούσας οδηγίας και να εξασφαλίσουν την
επιβολή τους. Οι εν λόγω κυρώσεις θα πρέπει να είναι απο-
τελεσµατικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.
(19) Τα κράτη µέλη θα πρέπει να υποβάλλουν στην Επιτροπή
έκθεση σχετικά µε την πείρα που αποκτούν από την εφαρ-
µογή της παρούσας οδηγίας.
(20) Θα πρέπει να επανεξετάζεται η σκοπιµότητα µείωσης της
περιεκτικότητας σε ΠΟΕ προϊόντων που δεν εµπίπτουν στο
πεδίο εφαρµογής της παρούσας οδηγίας και η δυνατότητα
περαιτέρω µείωσης των ήδη προβλεπόµενων οριακών τιµών
ΠΟΕ.
(21) Τα µέτρα για την εφαρµογή της παρούσας οδηγίας θα πρέ-
πει να εκδοθούν σύµφωνα µε την απόφαση 1999/468/ΕΚ
του Συµβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορι-
σµό των όρων άσκησης των εκτελεστικών εξουσιών που ανα-
τίθενται στην Επιτροπή (3),
ΕΞΕ∆ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο∆ΗΓΙΑ:
Άρθρο 1
Σκοπός και πεδίο εφαρµογής
1. Η παρούσα οδηγία αποσκοπεί στον περιορισµό της συνολικής
περιεκτικότητας πτητικών οργανικών ενώσεων (ΠΟΕ) σε ορισµένα
χρώµατα και βερνίκια και σε προϊόντα φανοποιίας αυτοκινήτων για
την πρόληψη ή τον περιορισµό της ρύπανσης του αέρα που οφεί-
λονται στη συµβολή των ΠΟΕ στο σχηµατισµό τροποσφαιρικού
όζοντος.
2. Για την επίτευξη του στόχου της παραγράφου 1, η παρούσα
οδηγία επιφέρει την προσέγγιση των τεχνικών προδιαγραφών για
ορισµένα χρώµατα και βερνίκια και τα προϊόντα φανοποιίας αυτοκι-
νήτων.
3. Η παρούσα οδηγία εφαρµόζεται στα προϊόντα του
παραρτήµατος I.
4. Η παρούσα οδηγία δεν θίγει ούτε επηρεάζει τα µέτρα, περι-
λαµβανοµένων των απαιτήσεων επισήµανσης, που λαµβάνονται σε
κοινοτικό ή εθνικό επίπεδο για την προστασία της υγείας των κατα-
ναλωτών και των εργαζοµένων και του περιβάλλοντος της εργασίας
τους.
(1) ΕΕ L 85, 29.3.1999, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε µε τον κανονι-
σµό (ΕΚ) αριθ. 1882/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµ-
βουλίου (ΕΕ L 284,31.10.2003, σ. 1).
(2) ΕΕ L 42, 23.2.1970, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε τελευταία µε
την οδηγία 2004/3/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβου-
λίου (ΕΕ L 49, 19.2.2004, σ. 36). (3) ΕΕ L 184 της 17.7.1999, σ. 23.
L 143/88 30.4.2004Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
Άρθρο 2
Ορισµοί
Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, εφαρµόζονται οι ακόλου-
θοι ορισµοί:
1. «αρµόδια αρχή»: η αρχή (ή αρχές) ή οι οργανισµοί που, βάσει
των νοµοθετικών διατάξεων των κρατών µελών, φέρουν την
ευθύνη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν
από την παρούσα οδηγία,
2. «ουσίες»: τα χηµικά στοιχεία και οι ενώσεις τους, στη φυσική
τους κατάσταση ή ως βιοµηχανικά προϊόντα, σε στερεά, υγρή
ή αέρια µορφή,
3. «παρασκεύασµα»: µίγµα ή διάλυµα που αποτελείται από του-
λάχιστον δύο ουσίες,
4. «οργανική ένωση»: κάθε ένωση που περιέχει τουλάχιστον
άνθρακα και µία ή περισσότερες από τις εξής ουσίες: υδρο-
γόνο, οξυγόνο, θείο, φώσφορος, πυρίτιο, άζωτο, ή αλογόνα,
εκτός από τα οξείδια του άνθρακα και τα ανόργανα ανθρακικά
και διττανθρακικά,
5. «πτητική οργανική ένωση»: κάθε οργανική ένωση της οποίας
το αρχικό σηµείο βρασµού, µετρούµενο σε σταθερή πίεση
101,3 kPa, είναι µικρότερο ή ίσο των 250 °C,
6. «περιεκτικότητα σε ΠΟΕ»: η µάζα των ΠΟΕ, εκφρασµένη σε
γραµµάρια ανά λίτρο(g/l), στη σύνθεση του προϊόντος έτοιµου
για χρήση. Η µάζα των ΠΟΕ σε δεδοµένο προϊόν οι οποίες
αντιδρούν χηµικά ενώ στεγνώνουν για να αποτελέσουν µέρος
του επιχρίσµατος δεν θεωρούνται ως τµήµα της περιεκτικό-
τητας σε ΠΟΕ,
7. «οργανικός διαλύτης»: κάθε ΠΟΕ που χρησιµοποιείται, µόνη ή
σε συνδυασµό µε άλλους παράγοντες, για τη διάλυση ή την
αραίωση πρώτων υλών, προϊόντων ή απορριµµάτων ή ως µέσο
καθαρισµού για τη διάλυση ξένων προσµίξεων ή ως µέσο δια-
σποράς ή ως ρυθµιστής του ιξώδους ή της επιφανειακής τάσης
ή ως πλαστικοποιητής ή ως συντηρητικό,
8. «επίχρισµα»: κάθε παρασκεύασµα, συµπεριλαµβανοµένων όλων
των οργανικών διαλυτών ή παρασκευασµάτων που περιέχουν
οργανικούς διαλύτες που είναι αναγκαίοι για την ορθή εφαρ-
µογή του, το οποίο χρησιµοποιείται για τον σχηµατισµό υµε-
νίου µε διακοσµητικό, προστατευτικό ή άλλο λειτουργικό απο-
τέλεσµα σε µία επιφάνεια,
9. «υµένιο»: συνεχές στρώµα που προκύπτει από την εφαρµογή
ενός ή περισσοτέρων στρώσεων σε επιφάνεια προς βαφή,
10. «επιχρίσµατα σε υδατική φάση (Υ)»: επιχρίσµατα των οποίων
το ιξώδες προσαρµόζεται µε χρήση ύδατος,
11. «επιχρίσµατα µε διαλύτη (∆)»: επιχρίσµατα των οποίων το
ιξώδες προσαρµόζεται µε χρήση οργανικού διαλύτη,
12. «διάθεση στην αγορά»: η διάθεση σε τρίτους, επί πληρωµή ή
όχι. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, η εισαγωγή στο
τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας θεωρείται διάθεση στην
αγορά.
Άρθρο 3
Απαιτήσεις
1. Τα κράτη µέλη µεριµνούν ώστε τα προϊόντα τα οποία περι-
λαµβάνονται στο παράρτηµα Ι να διατίθενται στην αγορά της επι-
κρατείας τους µετά τις ηµεροµηνίες που καθορίζονται στο παράρ-
τηµαII µόνον εάν έχουν περιεκτικότητα σε ΠΟΕ η οποία δεν υπερ-
βαίνει τις προβλεπόµενες στο παράρτηµαII οριακές τιµές, και πλη-
ρούν τις διατάξεις του άρθρου 4.
Για να διαπιστώνεται η τήρηση των οριακών τιµών περιεκτικότητας
σε ΠΟΕ που προβλέπονται στο ΠαράρτηµαII χρησιµοποιούνται οι
µέθοδοι ανάλυσης του ΠαραρτήµατοςIII.
Όσον αφορά τα προϊόντα του παραρτήµατος Ι στα οποία πρέπει να
προστεθούν διαλύτες ή άλλα συστατικά που περιέχουν διαλύτες,
προκειµένου το προϊόν να είναι έτοιµο για χρήση, οι οριακές τιµές
του παραρτήµατοςII ισχύουν για τις ΠΟΕ που περιέχονται στο
έτοιµο για χρήση προϊόν.
2. Κατά παρέκκλιση από τις διατάξεις της παραγράφου 1, τα
κράτη µέλη µπορούν να απαλλάσσουν από την υποχρέωση συµ-
µόρφωσης προς τις ανωτέρω απαιτήσεις τα προϊόντα που πωλού-
νται προκειµένου να χρησιµοποιηθούν αποκλειστικώς για δραστη-
ριότητα η οποία καλύπτεται από την οδηγία 1999/13/ΕΚ και
ασκείται σε εγκατάσταση καταχωρισµένη σε µητρώο ή για την
οποία έχει εκδοθεί άδεια, σύµφωνα µε τα άρθρα 3 και 4 της εν
λόγω οδηγίας.
3. Προκειµένου να αποκατασταθούν και να συντηρηθούν κτίρια
και αυτοκίνητα αντίκες που έχουν χαρακτηριστεί από τις αρµόδιες
αρχές ως ιδιαίτερης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας, τα κράτη
µέλη µπορούν να χορηγούν ατοµικές άδειες για την πώληση και
αγορά αυστηρώς περιορισµένων ποσοτήτων προϊόντων τα οποία
δεν τηρούν τις οριακές τιµές περιεκτικότητας σε πτητικές οργα-
νικές ενώσεις που ορίζονται στο Παράρτηµα II.
4. Τα προϊόντα που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της
παρούσας οδηγίας τα οποία κατά τρόπο αποδεδειγµένο έχουν
παραχθεί πριν από τις ηµεροµηνίες του ΠαραρτήµατοςII και δεν
πληρούν τις απαιτήσεις της παραγράφου 1 µπορούν να διατίθενται
στην αγορά για διάστηµα 12 µηνών µετά την ηµεροµηνία κατά την
οποία αρχίζει να ισχύει η απαίτηση που αφορά το κάθε προϊόν.
30.4.2004 L 143/89Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
Άρθρο 4
Επισήµανση
Τα κράτη µέλη µεριµνούν ώστε τα προϊόντα που παρατίθενται στο
παράρτηµα Ι να επισηµαίνονται πριν διατεθούν στην αγορά. Η επι-
σήµανση περιλαµβάνει τα εξής στοιχεία:
α) την υποκατηγορία του προϊόντος και τη σχετική οριακή τιµή
περιεκτικότητας σε ΠΟΕ σε g/l όπως αναφέρονται στο παράρ-
τηµαII,
β) την µεγίστη περιεκτικότητα σε ΠΟΕ την οποία έχει το προϊόν
έτοιµο για χρήση.
Άρθρο 5
Αρµόδια αρχή
Τα κράτη µέλη ορίζουν αρµόδια αρχή υπεύθυνη για την εκπλή-
ρωση των υποχρεώσεων που προβλέπονται στην οδηγία, και ενηµε-
ρώνουν την Επιτροπή σχετικά το αργότερο έως την 30 Απριλίου
2005.
Άρθρο 6
Παρακολούθηση
Τα κράτη µέλη προβλέπουν πρόγραµµα παρακολούθησης για να
εξακριβώσουν τη συµµόρφωση προς την παρούσα οδηγία.
Άρθρο 7
Υποβολή εκθέσεων
Τα κράτη µέλη υποβάλλουν έκθεση σχετικά µε τα αποτελέσµατα
του προγράµµατος παρακολούθησης, για να αποδείξουν τη συµ-
µόρφωσή τους προς την οδηγία και τις κατηγορίες και τις ποσό-
τητες προϊόντων για τα οποία χορηγήθηκε άδεια σύµφωνα µε το
άρθρο 3, παράγραφος 3. Οι δύο πρώτες εκθέσεις υποβάλλονται
στην Επιτροπή 18 µήνες µετά τις ηµεροµηνίες για τη συµµόρφωση
µε τις οριακές τιµές περιεκτικότητας σε πτητικές οργανικές ενώσεις
που καθορίζονται στο Παράρτηµα II· εν συνεχεία, οι εκθέσεις υπο-
βάλλονται ανά πενταετία. Η Επιτροπή καταρτίζει εκ των προτέρων
κοινό πρότυπο παρουσίασης των στοιχείων παρακολούθησης, µε τη
διαδικασία του άρθρου 12, παράγραφος 2. Ετήσια δεδοµένα τίθε-
νται στη διάθεση της Επιτροπής κατόπιν αιτήµατός της.
Άρθρο 8
Ελεύθερη κυκλοφορία
Τα κράτη µέλη δεν µπορούν, επικαλούµενα λόγους που εκτίθενται
στην παρούσα οδηγία, να απαγορεύσουν, να περιορίσουν ή να
παρεµποδίσουν τη διάθεση στην αγορά προϊόντων που εµπίπτουν
στο πεδίο εφαρµογής της παρούσας οδηγίας και τα οποία, όταν
είναι έτοιµα προς χρήση, ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της
παρούσας οδηγίας.
Άρθρο 9
Επανεξέταση
Η Επιτροπή καλείται να υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και
στο Συµβούλιο:
1. έως το 2008 το αργότερο, έκθεση βασισµένη στα αποτελέ-
σµατα της επανεξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 10 της
οδηγίας 2001/81/ΕΚ. Στην έκθεση θα εξετάζονται:
α) οι ευρείες προοπτικές και οι δυνατότητες περιορισµού της
περιεκτικότητας σε ΠΟΕ προϊόντων εκτός του πεδίου
εφαρµογής της παρούσας οδηγίας συµπεριλαµβανοµένων
των αεροζόλ για χρώµατα και βερνίκια,
β) την ενδεχόµενη καθιέρωση περαιτέρω (φάση II) περιορι-
σµού της περιεκτικότητας σε ΠΟΕ προϊόντων φανοποιίας
αυτοκινήτων,
γ) οποιοδήποτε νέο στοιχείο σχετιζόµενο µε τις κοινωνικές
και οικονοµικές επιπτώσεις της εφαρµογής της φάσηςII
κατά τα προβλεπόµενα για τα χρώµατα και τα βερνίκια.
2. το αργότερο 30 µήνες µετά την ηµεροµηνία εφαρµογής των
οριακών τιµών περιεκτικότητας για τις πτητικές οργανικές ενώ-
σεις που περιέχονται στο Παράρτηµα II φάση II, έκθεση όπου
συγκεκριµένα λαµβάνονται υπόψη οι εκθέσεις που προβλέπον-
ται στο άρθρο 7 καθώς και ενδεχόµενες τεχνολογικές εξελίξεις
στον τοµέα της παρασκευής των χρωµάτων, βερνικιών και προ-
ϊόντων φανοποιίας αυτοκινήτων. Στην έκθεση θα εξετάζονται οι
ευρείες προοπτικές και οι δυνατότητες περιορισµού της περιε-
κτικότητας σε πτητικές οργανικές ενώσεις προϊόντων εκτός του
πεδίου εφαρµογής της παρούσας οδηγίας συµπεριλαµβανο-
µένης της ενδεχόµενης διάκρισης µεταξύ χρωµάτων για εσωτε-
ρική και για εξωτερική χρήση στις υποκατηγορίες δ) και ε) των
παραρτηµάτων Ι, σηµείο 1, παράγραφος 1, και II, τµήµα Α.
Οι εν λόγω εκθέσεις συνοδεύονται, εφόσον απαιτείται, από προτά-
σεις τροποποίησης της παρούσας οδηγίας.
Άρθρο 10
Κυρώσεις
Τα κράτη µέλη καθορίζουν τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περί-
πτωση παράβασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται κατ'
εφαρµογή της παρούσας οδηγίας και λαµβάνουν όλα τα αναγκαία
µέτρα για να εξασφαλίσουν την εφαρµογή τους. Οι προβλεπόµενες
κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσµατικές, αναλογικές και αποτρε-
πτικές. Τα κράτη µέλη κοινοποιούν τις σχετικές διατάξεις στην Επι-
τροπή το αργότερο την 30 Οκτωβρίου 2005 και την ενηµερώνουν
αµελλητί για κάθε µεταγενέστερη τροποποίησή τους.
L 143/90 30.4.2004Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
Άρθρο 11
Προσαρµογή στην τεχνική πρόοδο
Όλες οι αναγκαίες τροποποιήσεις για την προσαρµογή του
Παραρτήµατος IIΙ στην τεχνική πρόοδο εγκρίνονται από την Επι-
τροπή σύµφωνα µε τη διαδικασία της παραγράφου 2 του άρθρου
12.
Άρθρο 12
Επιτροπή
1. Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων επικουρείται από
την επιτροπή η οποία έχει συσταθεί µε βάση το άρθρο 13 της οδη-
γίας 1999/13/ΕΚ του Συµβουλίου, εφεξής καλούµενη «επιτροπή».
2. Στις περιπτώσεις όπου γίνεται αναφορά στην παρούσα παρά-
γραφο, εφαρµόζονται τα άρθρα 5 και 7 της απόφασης
1999/468/ΕΚ, λαµβανοµένων υπόψη των διατάξεων του άρ-
θρου 8.
Η προβλεπόµενη στο άρθρο 5, παράγραφος 6, της απόφασης
1999/468/ΕΚ προθεσµία είναι τρίµηνη.
3. Η επιτροπή θεσπίζει τον εσωτερικό της κανονισµό.
Άρθρο 13
Τροποποίηση της οδηγίας 1999/13/ΕΚ
1. Η οδηγία 1999/13/ΕΚ τροποποιείται ως εξής:
Στο παράρτηµα Ι στον τίτλο «φινίρισµα οχηµάτων» (φανοποιία
αυτοκινήτων), η ακόλουθη περίπτωση διαγράφεται:
«— την επίστρωση οδικών οχηµάτων όπως ορίζονται στην οδηγία
70/156/ΕΟΚ ή µέρους αυτών, που πραγµατοποιείται ως µέρος
της επισκευής του οχήµατος, της συντήρησής του ή της διακό-
σµησής του εκτός των εγκαταστάσεων παραγωγής, ή».
2. Ανεξαρτήτως της παραγράφου 1, τα κράτη µέλη δύνανται να
διατηρούν ή να θεσπίζουν εθνικά µέτρα για τον έλεγχο των εκποµ-
πών από δραστηριότητες (φανοποιίας αυτοκινήτων) που διαγράφον-
ται από το πεδίο εφαρµογής της οδηγίας 1999/13/ΕΚ.
Άρθρο 14
Μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο
1. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις νοµοθετικές, κανονιστικές
και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για τη συµµόρφωση
προς την παρούσα οδηγία το αργότερο·έως την 30 Οκτωβρίου
2005 ενηµερώνουν αµέσως την Επιτροπή σχετικά.
Όταν τα κράτη µέλη θεσπίζουν τις ανωτέρω διατάξεις, αυτές περιέ-
χουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρό-
µοια αναφορά κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Ο τρόπος της
αναφοράς αποφασίζεται από τα κράτη µέλη.
2. Τα κράτη µέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή το κείµενο των
διατάξεων εσωτερικού δικαίου που θεσπίζουν στο πεδίο που διέπε-
ται από την παρούσα οδηγία καθώς και πίνακα στον οποίον εµφαί-
νεται η αντιστοιχία µεταξύ των διατάξεων της παρούσας οδηγίας
και των εθνικών διατάξεων οι οποίες έχουν θεσπιστεί.
Άρθρο 15
Έναρξη ισχύος
Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ηµέρα της δηµοσίευσής
της στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άρθρο 16
Αποδέκτες
Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη.
Στρασβούργο, 21 Απριλίου 2004.
Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Ο Πρόεδρος
P. COX
Για το Συµβούλιο
Ο Πρόεδρος
D. ROCHE
30.4.2004 L 143/91Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
ΠΕ∆ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
1. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοούνται ως χρώµατα διακόσµησης και βερνίκια προϊόντα που περιλαµβάνο-
νται στις υποκατηγορίες που ακολουθούν, πλην των αεροζόλ. Πρόκειται για επιχρίσµατα που εφαρµόζονται για διακο-
σµητικούς σκοπούς, για λειτουργικούς σκοπούς και για σκοπούς προστασίας σε κτίρια, στα τελειώµατα και τις επενδύ-
σεις τους και στις συναφείς κατασκευές.
1.1. Υποκατηγορίες:
α) «Ματ επιχρίσµατα εσωτερικής χρήσης για τοίχους και οροφές»: επιχρίσµατα για εφαρµογή σε εσωτερικούς τοίχους
και οροφές µε στιλπνότητα ˜ 25@60°.
β) «Στιλπνά επιχρίσµατα εσωτερικής χρήσης για τοίχους και οροφές»: επιχρίσµατα για εφαρµογή σε εσωτερικούς τοί-
χους και οροφές µε στιλπνότητα > 25@60°.
γ) «Επιχρίσµατα για εξωτερικούς τοίχους ορυκτού υποστρώµατος»: επιχρίσµατα για εφαρµογή σε εξωτερικούς τοί-
χους από λιθοδοµή, πλινθοδοµή ή γυψοµαρµαροκονίαµα.
δ) «Χρώµατα εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης για τελειώµατα και επενδύσεις από ξύλο, µέταλλο ή πλαστικό»: επιχρί-
σµατα για εφαρµογή σε τελειώµατα και επενδύσεις τα οποία σχηµατίζουν αδιαφανές υµένιο. Αυτά τα επιχρίσµατα
εφαρµόζονται σε επιφάνειες προς βαφή από ξύλο, µέταλλο ή πλαστικό. Η παρούσα υποκατηγορία περιλαµβάνει τα
υποστρώµατα και τα ενδιάµεσα επιχρίσµατα.
ε) «Εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης βερνίκια και προϊόντα χρώσης ξύλου για τελειώµατα»: επιχρίσµατα για εφαρµογή
στα τελειώµατα τα οποία σχηµατίζουν διαφανές ή ηµιδιαφανές υµένιο για διακόσµηση και προστασία ξύλου,
µετάλλου και πλαστικού. Στην υποκατηγορία αυτή περιλαµβάνονται τα αδιαφανή προϊόντα χρώσης ξύλου. Αδια-
φανή προϊόντα βαφής ξύλου είναι τα επιχρίσµατα που δηµιουργούν αδιαφανές υµένιο για τη διακόσµηση και προ-
στασία του ξύλου κατά της διαβρώσεως, όπως ορίζεται στο πρότυπο EN 927-1 στην κατηγορία των ηµισταθερών
προϊόντων.
στ) «Εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης προϊόντα χρώσης ξύλου χωρίς σχηµατισµό υµενίου»: προϊόντα χρώσης τα οποία,
σύµφωνα µε το πρότυπο EN 927-1:1996, σχηµατίζουν υµένιο µέσου πάχους κατώτερου των 5µm, καθοριζόµενο
σύµφωνα µε τη µέθοδο 5Α του προτύπου ISO 2808: 1997.
ζ) «Αστάρια»: επιχρίσµατα µε στεγανοποιητικές ή/και σφραγιστικές ιδιότητες για χρήση σε ξύλο ή τοίχους και
οροφές.
η) «Συνδετικά αστάρια»: επιχρίσµατα προοριζόµενα να σταθεροποιήσουν χαλαρά σωµατίδια του προς βαφή υποστρώ-
µατος ή να προσδώσουν υδρόφοβες ιδιότητες ή/και να προστατεύσουν το ξύλο από την κυάνωση.
θ) «Ειδικά επιχρίσµατα ενός συστατικού»: ειδικά επιχρίσµατα βασιζόµενα σε υµενογενές υλικό. Προορίζονται για
εφαρµογές ειδικού τύπου, όπως για αστάρωµα ή τελική στρώση πλαστικού, αστάρωµα σιδηρούχων υποστρωµάτων,
αστάρωµα ευπρόσβλητων µετάλλων όπως ο ψευδάργυρος και το αλουµίνιο, αντιδιαβρωτικό φινίρισµα, επίχριση
δαπέδων, περιλαµβανοµένων των ξύλινων και τσιµεντένιων δαπέδων, προστασία κατά της αναγραφής συνθηµάτων
(tag), επιβράδυνση φλόγας, και για συµµόρφωση προς τα πρότυπα υγιεινής στη βιοµηχανία τροφίµων ή ποτών ή
στον τοµέα των υπηρεσιών υγείας.
ι) «Ειδικά επιχρίσµατα δύο συστατικών»: επιχρίσµατα για τις ίδιες χρήσεις µε τα ειδικά επιχρίσµατα ενός συστατικού
τα οποία όµως περιλαµβάνουν ένα δεύτερο συστατικό (π.χ. τριτοταγείς αµίνες) το οποίο προστίθεται πριν από την
επίστρωση.
ια) «Πολύχρωµα επιχρίσµατα»: επιχρίσµατα τα οποία δίνουν αποτέλεσµα δύο ή πολλών χρωµάτων, απευθείας από την
πρώτη επίστρωση.
ιβ) «Επιχρίσµατα διακοσµητικού αποτελέσµατος»: επιχρίσµατα τα οποία δίνουν ειδικό αισθητικό αποτέλεσµα όταν
εφαρµόζονται σε προς βαφή επιφάνειες οι οποίες έχουν υποστεί ειδική προετοιµασία και προβαφή ή σε µια αρχική
στρώση και στη συνέχεια υφίστανται ειδική επεξεργασία µε διάφορα εργαλεία κατά τη φάση ξήρανσης.
2. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ως «προϊόντα φανοποιίας αυτοκινήτων» νοούνται τα προϊόντα που περιέχονται
στις παρακάτω υποκατηγορίες, τα οποία χρησιµοποιούνται για επίχριση οδικών οχηµάτων όπως αυτά ορίζονται στην
οδηγία 70/156/ΕΟΚ, ή µέρους αυτών, η οποία πραγµατοποιείται είτε ως µέρος της επισκευής, διατήρησης ή διακό-
σµησης του οχήµατος είτε για την επίχριση του οχήµατος εκτός των εγκαταστάσεων κατασκευής του.
L 143/92 30.4.2004Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
2.1. Υποκατηγορίες:
α) «Προετοιµασία και καθαρισµός»: προϊόντα χρησιµοποιούµενα για την αποµάκρυνση παλαιών επιχρισµάτων και
σκωρίας, µε µηχανικό ή χηµικό τρόπο, ή για να καταστεί δυνατή η πρόσφυση νέων επιχρισµάτων.
i) «Προϊόντα προετοιµασίας»: περιλαµβάνουν καθαριστικό για πιστόλι (προϊόν για καθαρισµό πιστολιού ψεκα-
σµού βαφής και άλλου εξοπλισµού), προϊόντα αφαίρεσης παλαιών χρωµατισµών (διαβρωτικά), προϊόντα απολί-
πανσης (συµπεριλαµβανοµένου του αντιστατικού τύπου για πλαστικό) και προϊόντα αφαίρεσης σιλικόνης.
ii) «Προκαθαριστικά»: προϊόντα καθαρισµού για την αφαίρεση των ρύπων από την προς βαφή επιφάνεια, κατά την
προετοιµασία και πριν από την στρώση των επιχρισµάτων.
β) «Μαστίχες πλήρωσης πόρων και πλήρωσης πόρων αµαξώµατος/προϊόντα στεγανοποίησης»: ουσίες πυκνής υφής
προοριζόµενες για ψεκασµό ή για εφαρµογή µε σπάτουλα για την κάλυψη των βαθιών ατελειών της επιφανείας,
πριν από την στρώση του συστήµατος βαφής.
γ) «Αστάρια»: κάθε επίχρισµα για στρώση σε γυµνό µέταλλο ή σε υφιστάµενα φινιρίσµατα µε σκοπό την παροχή προ-
στασίας κατά της διαβρώσεως πριν από την στρώση ενός ασταριού επιφανείας.
i) «Αστάρια επιφανείας»: επιχρίσµατα για στρώση πριν από την τελική στρώση, µε σκοπό την αντίσταση στη διά-
βρωση, την αύξηση της πρόσφυσης της τελικής στρώσης και το σχηµατισµό οµοιόµορφης επιφανείας, µε πλή-
ρωση των µικρών ατελειών της επιφάνειας.
ii) «Αστάρια µετάλλου γενικής χρήσης»: επιχρίσµατα για αστάρωµα, όπως υποβοηθητικά πρόσφυσης, προϊόντα
στεγανοποίησης, βελτιωτικά επιφανείας, υποστρώµατα, αστάρια για πλαστικό, υγρός στόκος για εφαρµογή σε
υγρές επιφάνειες, στόκοι που δεν απαιτούν λείανση και στόκοι ψεκασµού.
iii) «Αστάρια αντίδρασης»: επιχρίσµατα που περιέχουν τουλάχιστον 0,5 % κατά βάρος φωσφορικού οξέος προορι-
ζόµενα να εφαρµοστούν απευθείας σε επιφάνειες γυµνού µετάλλου για να προσδώσουν αντισκωριακές ιδιό-
τητες και πρόσφυση· επιχρίσµατα χρησιµοποιούµενα ως αστάρια επιδεχόµενα ηλεκτροσυγκόλληση·και διαβρω-
τικά διαλύµατα για επιφάνειες από γαλβανισµένο µέταλλο και ψευδάργυρο.
δ) «Επικαλυπτικά»: επιχρίσµατα µε χρώση τα οποία εφαρµόζονται σε µία ή πολλές στρώσεις για να προσδώσουν στιλ-
πνότητα και αντοχή. Περιλαµβάνουν όλα τα σχετικά προϊόντα όπως επιχρίσµατα βάσης και άχρωµα επιχρίσµατα:
i) «Επιχρίσµατα βάσης»: επιχρίσµατα µε χρώση τα οποία δίνουν χρώµα ή άλλο επιθυµητό οπτικό αποτέλεσµα
αλλά όχι στιλπνότητα ή επιφανειακή αντοχή του συστήµατος επίχρισης.
ii) «Άχρωµα επιχρίσµατα»: διαφανή επιχρίσµατα τα οποία δίνουν την τελική στιλπνότητα και αντοχή του συστή-
µατος επίχρισης.
ε) «Ειδικά προϊόντα φινιρίσµατος»: επιχρίσµατα για τελικές στρώσεις τα οποία προσδίδουν ειδικές ιδιότητες, όπως
µεταλλική ή περλέ όψη, σε µονή στρώση, επιχρίσµατα υψηλών επιδόσεων ενιαίας χρώσης ή άχρωµα (όπως µη
χαρασσόµενα και φθοριωµένα βερνίκια), ανακλώντα επιχρίσµατα βάσης, τελική στρώση ειδικής υφής (π.χ. σφυρηλα-
τηµένο), αντιολισθητικά, στεγανοποιητικά για το κάτω µέρος του αµαξώµατος, επιχρίσµατα ανθεκτικά στα χτυπή-
µατα, για εσωτερικό φινίρισµα· και αεροζόλ.
30.4.2004 L 143/93Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II
Α. ΟΡΙΑΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΟΕ ΓΙΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ∆ΙΑΚΟΣΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΒΕΡΝΙΚΙΑ
Υποκατηγορία προϊόντος Τύπος Φάση I (g/l (*))(από 1.1.2007)
Φάση II (g/l (*))
(από 1.1.2010)
α Εσωτερικής χρήσης µατ για τοίχους και οροφές
(στιλπνότητα <25@60°)
Υ 75 30
∆ 400 30
β Εσωτερικής χρήσης στιλπνά για τοίχους και οροφές
(στιλπνότητα >25@60°)
Υ 150 100
∆ 400 100
γ Για εξωτερικούς τοίχους ορυκτού υποστρώµατος Υ 75 40
∆ 450 430
δ Εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης για τελειώµατα και
επενδύσεις από ξύλο και µέταλλο
Υ 150 130
∆ 400 300
ε Εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης βερνίκια και προϊόντα
χρώσης ξύλου για τελειώµατα, συµπεριλαµβανόµε-
νων των αδιαφανών προϊόντων χρώσης ξύλου
Υ 150 130
∆ 500 400
στ Εσωτερικής/εξωτερικής χρήσης προϊόντα χρώσης
ξύλου χωρίς σχηµατισµό υµενίου
Υ 150 130
∆ 700 700
ζ Αστάρια Υ 50 30
∆ 450 350
η Συνδετικά αστάρια Υ 50 30
∆ 750 750
θ Ειδικά επιχρίσµατα ενός συστατικού Υ 140 140
∆ 600 500
ι Ειδικά επιχρίσµατα δύο συστατικών για ειδικές
τελικές χρήσεις όπως δάπεδα
Υ 140 140
∆ 550 500
ια Πολύχρωµα επιχρίσµατα Υ 150 100
∆ 400 100
ιβ Επιχρίσµατα διακοσµητικού αποτελέσµατος Υ 300 200
∆ 500 200
(*) g/l έτοιµου προς χρήση χρώµατος.
L 143/94 30.4.2004Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
Β. ΟΡΙΑΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΟΕ ΓΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΦΑΝΟΠΟΙΙΑΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ
Υποκατηγορία προϊόντος Επιχρίσµατα Πτητικές οργανικές ενώσεις g/l (*)(1.1.2007)
α Προετοιµασία και καθαρισµός Προετοιµασίας 850
Προκαθαριστικά 200
β Πλήρωση πόρων/στεγανοποίηση Κάθε τύπου 250
γ Αστάρια προετοιµασίας Αστάρια διόρθωσης επιφανείας /πλή-
ρωσης πόρων/(µετάλλου) γενικής
φύσης
Αστάρια πρόσφυσης 780
δ Επικαλυπτικά Κάθε τύπου 420
ε Ειδικά προϊόντα φινιρίσµατος Κάθε τύπου 840
(*) g/l έτοιµου προς χρήση προϊόντος. Εκτός από την υποκατηγορία (α) τυχόν περιεκτικότητα σε ύδωρ του έτοιµου προς χρήση προϊόντος δεν
θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη.
30.4.2004 L 143/95Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III
ΜΕΘΟ∆ΟΙ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 3.1
Παράµετρος Μονάδα
∆οκιµή
Μέθοδος Ηµεροµηνία δηµοσίευσης
περιεκτικότητα σε ΠΟΕ g/l ISO 11890-2 2002
περιεκτικότητα σε ΠΟΕ όπου υφίσταν-
ται αντιδρώντα αραιωτικά
g/l ASTMD 2369 2003
L 143/96 30.4.2004Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςEL