ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ πρωτοκόλλου Δ19Δ 5009736 ΕΞ 2014/2014

Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (άρθρα 7 και 8 του Ν. 4224/2013)

17 Απριλίου 2014

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αθήνα, 17/4/2014
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ
ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ & Ε.Φ.Κ. Αρ. Πρωτ.:Δ19Δ 5009736 ΕΞ 2014
Δ/ΝΣΗ 19Η ΤΕΛ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
ΤΜΗΜΑ Δ΄
ΠΡΟΣ: Ως Π.Δ.
Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10
101 84 Αθήνα
Πληροφορίες : Φ. Σωτηρίου
Τηλέφωνο : 2106987439
FAX : 2106987450
Email : d19diadi@otenet.gr

ΘΕΜΑ : Τροποποίηση διατάξεων του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (άρθρα 7 και 8 του Ν. 4224/2013)

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 7 και 8 που περιέχονται στο Ν.
4224/2013 (ΦΕΚ 288 Α) με τις οποίες τροποποιούνται διατάξεις του ΚΕΔΕ και παρέχονται οδηγίες για ενημέρωση και ενιαία εφαρμογή.
Ειδικότερα:
1. Με την παράγραφο 1 του άρθρου 7 αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 2 του ΚΕΔΕ και ορίζεται ότι με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κ.Φ.Δ., για τα οποία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις αυτού, αρμόδιο πλέον κατά κύριο λόγο όργανο για την είσπραξη των εσόδων του ΚΕΔΕ είναι ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων ο οποίος δύναται να μεταβιβάζει αρμοδιότητες και να αναθέτει τα καθήκοντα του ιδίου ή της Φορολογικής Διοίκησης που προβλέπονται από τον ΚΕΔΕ και την κείμενη νομοθεσία σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης και να εξουσιοδοτεί ιεραρχικά υφιστάμενό του όργανο του να υπογράφει με εντολή του.
2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 7 αντικαθίστανται οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 2 του ΚΕΔΕ, ενώ με την παράγραφο 3 προστίθενται νέοι παράγραφοι 4 και 5 στο άρθρο 2 του ΚΕΔΕ και αποτυπώνεται η διαδικασία που απαιτείται για την βεβαίωση και την είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Συγκεκριμένα:
α) Για όλες τις άλλες οφειλές εκτός των τελωνειακών ορίζεται ότι η είσπραξη πραγματοποιείται με την απόκτηση νόμιμου τίτλου και την καταχώρησή του στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης δηλ. με την ταμειακή βεβαίωση η οποία αποτελεί όρο της νομιμότητας της εισπρακτικής διαδικασίας. Για τις τελωνειακές οφειλές ορίζεται ότι για την είσπραξη οποιουδήποτε τίτλου σε εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων επιβολής πολλαπλών τελών, πραγματοποιείται μόνο δυνάμει του τίτλου. Κατά συνέπεια οι έννομες συνέπειες για την είσπραξη των τελωνειακών εσόδων συνδέονται αποκλειστικά με την απόκτηση του νόμιμου τίτλου και την κοινοποίηση του στον υπόχρεο και όχι με την καταχώρηση της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων, αφού αυτή διενεργείται αποκλειστικά για λόγους εσωτερικής λογιστικής απεικόνισης και παρακολούθησης της οφειλής. Σε κάθε όμως περίπτωση οι τελωνειακές οφειλές θα πρέπει να καταχωρούνται στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων σύμφωνα και με τις διατάξεις του τελωνειακού κώδικα (αρθ. 29 Ν.2960/2001). Τα ανωτέρω οριζόμενα όσον αφορά την είσπραξη των τελωνειακών εσόδων θα εφαρμόζονται και επί των ήδη εκδοθέντων νόμιμων τίτλων, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων επιβολής πολλαπλών τελών, εφόσον μέχρι την δημοσίευση του νόμου δηλ. μέχρι τις 31-12-2013, το σύννομο της είσπραξης ή της εκτέλεσης δεν έχει αμφισβητηθεί δικαστικά ή δεν έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση σε πρώτο βαθμό ( παρ. 2 του άρθρου 8).
β) Με την ανωτέρω διάταξη επίσης ορίζεται ότι με τον διαγραφόμενο από αυτή τρόπο μπορούν να εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση (ΔΟΥ και Τελωνεία) και κάθε είδους αποζημιώσεις που επιδικάζονται ή επιβάλλονται υπέρ του Δημοσίου στα πλαίσια ποινικών δικών που αφορούν αδικήματα που προβλέπονται από την φορολογική και τελωνειακή νομοθεσία, όπως για παράδειγμα αποζημίωση για ηθική βλάβη στα πλαίσια ποινικής δίκης για λαθρεμπορία.
3. Με την παράγραφο 4 του άρθρου 7 αντικαθίσταται η παρ.3 του άρθρου 3 του ΚΕΔΕ και προβλέπεται η δυνατότητα επιλογής από τον οφειλέτη της σειράς εξόφλησης των χρεών του στην περίπτωση που έχει περισσότερα του ενός χρέη. Εφόσον όμως ο οφειλέτης δεν υποδεικνύει ποιο χρέος θα εξοφλήσει πρώτα ή εφόσον η είσπραξη διενεργείται χωρίς τη θέλησή του, όπως στην περίπτωση συμψηφισμού ή λήψης διοικητικών ή αναγκαστικών μέτρων (παρακράτηση επί αποδεικτικού ενημερότητας, βεβαίωση οφειλής, κατάσχεση απαίτησης), η φορολογική διοίκηση εισπράττει οποιαδήποτε οφειλή.
4. Με την παράγραφο 5 του άρθρου 7 αντικαθίστανται τα δυο πρώτα εδάφια της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ΚΕΔΕ και αναδιατυπώνεται η διαδικασία αποστολής στον οφειλέτη της ατομικής ειδοποίησης για κάθε απαίτηση που βεβαιώνεται ως δημόσιο έσοδο. Ειδικότερα για τις τελωνειακές οφειλές ορίζεται ότι δεν υφίσταται υποχρέωση του τελωνείου για την αποστολή της ατομικής ειδοποίησης και επομένως στις περιπτώσεις αυτές η είσπραξη συντελείται μόνο δυνάμει του νόμιμου τίτλου και την κοινοποίησή του στον υπόχρεο.
5. Με την παράγραφο 6 του άρθρου 7 αντικαθίσταται το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ και πλέον αντί των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής η οφειλή θα επιβαρύνεται με τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής. Συγκεκριμένα:
α) Από 1-1-2014 οποιοδήποτε ποσό χρέους γίνεται ληξιπρόθεσμο θα επιβαρύνεται με τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 53 και 57 του Κ.Φ.Δ.(Ν. 4174/2013), αντί των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής που προβλέπονταν από τις ισχύουσες μέχρι σήμερα διατάξεις, εκτός των οφειλών που προέρχονται από επιβολή προστίμων για τις οποίες θα επιβάλλεται μόνο τόκος. Συνεπώς ο τόκος θα επιβάλλεται σε όλες τις οφειλές που θα εισπράττονται στα τελωνεία ενώ το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής δεν θα επιβάλλεται στα πρόστιμα και στα πολλαπλά τέλη που προβλέπονται από τον τελωνειακό κώδικα και από οποιαδήποτε άλλη διάταξη της κείμενης νομοθεσίας.
β) Με τις νέες διατάξεις δεν προβλέπεται ανώτατο όριο επιβάρυνσης της οφειλής με τόκους και συνεπώς η επιβάρυνση θα είναι απεριόριστη μέχρι την ημερομηνία καταβολής αυτής. Διευκρινίζεται ότι οι τόκοι δεν κεφαλαιοποιούνται και τόκοι επί των τόκων δεν οφείλονται. Με την αριθ. ΔΠΕΙΣ 1198598 ΕΞ 2013/31-12-2013 ΑΥΟ, άρθρο 1, το ύψος του επιτοκίου υπολογισμού των τόκων ορίζεται ως το επιτόκιο των πράξεων Κυρίας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που ισχύει κατά την ημερομηνία καταβολής της οφειλής, πλέον 8,51 εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως, δηλ. σήμερα το επιτόκιο ανέρχεται στο 8,76% (0,25% + 8,51%). Μέχρι τις 31-12-2015 ο τόκος θα υπολογίζεται μηνιαία κατά την είσπραξη για ολόκληρο το μήνα, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα και για τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (παρ. 4 αρθ. 8).
γ) Το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής, σύμφωνα με το άρθρο 57 του Ν. 4174/13 Κ.Φ.Δ. θα ανέρχεται: i) σε 10% επί της οφειλής εφόσον αυτή δεν καταβληθεί το αργότερο εντός 2 μηνών ii) σε 20% επί της οφειλής εάν η οφειλή δεν καταβληθεί μετά την πάροδο 1 έτους και iii) σε 30% επί της οφειλής εάν η οφειλή δεν καταβληθεί το αργότερο εντός 2 ετών, από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής της δηλ. από την ημερομηνία που αυτή καθίσταται ληξιπρόθεσμη. Τα ανωτέρω ποσά δεν υπολογίζονται σωρευτικά.
δ) Από 1-1-2016 η είσπραξη των οφειλών θα γίνεται με την ακόλουθη σειρά α) έξοδα είσπραξης, β) τόκοι, γ) πρόστιμο και δ) αρχικό ποσό οφειλής. Μέχρι την ημερομηνία αυτή θα εισπράττονται υποχρεωτικά επί του καταβαλλόμενου ποσού της οφειλής οι αναλογούντες τόκοι και το πρόστιμο λόγω εκπρόθεσμης καταβολής (παρ. 5 αρθ. 8).
ε) Για τις απαιτήσεις για τις οποίες αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος μέχρι την 31-12-2013 θα εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ όπως ίσχυε μέχρι την ημερομηνία αυτή, όσον αφορά τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής και το ανώτατο όριο αυτών ( παρ. 3 του άρθρου 8) και συνεπώς για τις οφειλές αυτές θα επιβάλλεται προσαύξηση εκπρόθεσμης καταβολής 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει το 200% του χρέους.
στ) Με την νέα διάταξη προβλέπεται και η απαλλαγή της οφειλής από τους τόκους και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής εφόσον η μη εκπρόθεσμη καταβολή οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας. Προκειμένου να χορηγηθεί απαλλαγή θα πρέπει πριν την υποβολή του σχετικού αιτήματος να εξοφληθεί ολόκληρη η βασική οφειλή για την οποία επιβλήθηκαν τόκοι και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής. Το αίτημα απευθύνεται στον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ο οποίος αποφαίνεται εντός 30 ημερών και κοινοποιεί την απόφαση στον οφειλέτη. Σε περίπτωση που παρέλθει η ανωτέρω προθεσμία και δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση τότε θεωρείται ότι το αίτημα έχει απορριφθεί.
ζ) Επιπλέον με την ίδια διάταξη ορίζεται ότι αναστολή είτε του νόμιμου τίτλου βεβαίωσης ή είσπραξης είτε της ταμειακής βεβαίωσης είτε της διοικητικής εκτέλεσης, από το νόμο ή βάση απόφασης δικαστηρίου ή διοικητικού οργάνου, δεν απαλλάσσει τα χρέη από τους τόκους για όσο διάστημα διαρκεί η αναστολή. Συνεπώς με τη νέα διάταξη προστίθεται, σε σχέση με την προϋπάρχουσα, η μη απαλλαγή των χρεών από τους τόκους ακόμα και στην περίπτωση της αναστολής που προβλέπεται από το νόμο. Ως εκ τούτου και στις περιπτώσεις των άρθρων 31 και 150 του τελωνειακού κώδικα στις οποίες αναστέλλεται η καταβολή του 70% των πολλαπλών τελών και προστίμων και το 50% των οφειλών από εθνικούς πόρους, θα υπολογίζονται τόκος για το χρονικό διάστημα της αναστολής. Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής δεν θα υπολογίζεται κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω, αναφορικά με την επιβολή τόκων κατά τη χορήγηση οποιασδήποτε αναστολής, ισχύουν για τις τελωνειακές απαιτήσεις για τις οποίες αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος μετά την 1-1-2014. Για τις απαιτήσεις για τις οποίες αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος μέχρι την ημερομηνία αυτή θα εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 6 παρ.6 του ΚΕΔΕ όπως ίσχυε (σχετ. η ΠΟΛ. 1055/12-5-2010).
η) Τέλος στην ίδια διάταξη προβλέπεται ότι εκτός από τις οφειλές των στρατευμένων, για τις οποίες υπήρχε ήδη πρόνοια, δεν θα επιβαρύνονται με τόκους και πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής και οι οφειλές των ανηλίκων, για όσο διάστημα στερούνται εκπροσώπησης και επί ένα εξάμηνο μετά την απόκτηση αυτής.
6. Με την παράγραφο 7 του άρθρου 7 αντικαθίσταται το άρθρο 7 του ΚΕΔΕ και προβλέπεται, για πρώτη φορά, η αποστολή προς τον υπόχρεο, οφειλέτη ή συνυπόχρεο πρόσωπο , ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας στην οποία αναφέρονται τα στοιχεία του οφειλέτη και της οφειλής καθώς και ο όρος ότι εφόσον ο υπόχρεος δεν προβεί σε εξόφληση εντός τριάντα ημερών από την κοινοποίηση αυτής η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί στη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη των ποσών που αναφέρονται σ΄ αυτή, εκτός εάν ο υπόχρεος υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών
εντός της ανωτέρω προθεσμίας.
Δεν απαιτείται η κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας στην περίπτωση κατάσχεσης χρημάτων ή χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του υπόχρεου ή τρίτου.
Οι ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 7 του ΚΕΔΕ θα εφαρμόζονται για οφειλές για τις οποίες αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος από την 1-1-2014 (παρ. 7 αρθ. 8)
7. Με την παράγραφο 8 του άρθρου 7 προστίθεται άρθρο 75 Α στον ΚΕΔΕ σύμφωνα με το οποίο παραλείψεις, ακυρότητες ή πλημμέλειες που αφορούν τη διαδικασία απόκτησης νόμιμου τίτλου και αναγκαστικής εκτέλεσης έχουν ως συνέπεια την δικαστική ακύρωση του τίτλου, μόνο εφόσον ο οφειλέτης επικαλείται και αποδεικνύει βλάβη η οποία δεν μπορεί να αποκατασταθεί παρά μόνο με την ακύρωση.
8. Με την παράγραφο 9 του άρθρου 7 προστίθεται νέα παράγραφος 5 στο άρθρο 83 του ΚΕΔΕ με την οποία προβλέπεται η δυνατότητα συμψηφισμού σε όλες τις περιπτώσεις που έχει χορηγηθεί αναστολή ανεξαρτήτου είδους (νόμιμου τίτλου, ταμειακής βεβαίωσης, πράξης διοικητικής εκτέλεσης) από το νόμο ή βάση απόφασης δικαστηρίου ή διοικητικού οργάνου. Ως εκ τούτου συμψηφισμός δύναται να διενεργηθεί και στις περιπτώσεις των αναστολών που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 31 και 150 του τελωνειακού κώδικα.
9. Με την παράγραφο 10 του άρθρου 7 αντικαθίσταται το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 91 του ΚΕΔΕ και ορίζεται ότι οι τόκοι και το πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 θα εφαρμόζονται και για τα έσοδα που εισπράττονται για τους φορείς που προβλέπονται στο άρθρο αυτό.
10. Σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 8, όπου στον ΚΕΔΕ, όπως ίσχυε μέχρι και την 31-12-2013, αναφέρεται η ΔΟΥ ή το Τελωνείο ή το Δημόσιο Ταμείο, νοείται η Φορολογική Διοίκηση με εξαίρεση τις διατάξεις των άρθρων 54,55 και 62.
11. Τέλος σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 8, όπου στο ΚΕΔΕ γίνεται αναφορά σε αρμοδιότητα του Υπουργού Οικονομικών αυτή ασκείται πλέον από τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων εξαιρουμένων των διατάξεων των άρθρων 3 παρ.5, 62 παρ. 1 και 85.

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ
Σ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ