ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ πρωτοκόλλου 30/003/000/3910/2016

«Σφράγιση αποστακτικών μηχανημάτων των αποσταγματοποιών».

03 Νοεμβρίου 2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Δ/ΝΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ και ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α’

Ταχ. Δ/νση :Αν. Τσόχα 16
Ταχ. Κώδικας: 11521-Αθήνα
Τηλεομοιοτυπία: 2106468272
Πληροφορίες: Στ. Σάμιος, Στ. Χατζηγεωργίου
Τηλέφωνο: 2106479221, 2106479231
e-mail: alcohol_food@gcsl.gr
ΑΔΑ: ΨΦΜ1Η-1ΩΘ

Αθήνα 03 Νοεμβρίου 2016
Αριθ. πρωτ. : 30/003/000/3910

ΠΡΟΣ: Όπως Π.Δ.

ΘΕΜΑ : «Σφράγιση αποστακτικών μηχανημάτων των αποσταγματοποιών».

Α. 1. Όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας [ν.2969/2001 (άρθρο 4, παρ. 2), Β.Δ. της 25-12-1917 (άρθρα 8, 14 παρ. 2 & 4, 17 παρ. 7 & 8, 18, ως και 43-47), ΑΥΟ 3002475/383/0029/02-02-2010 (άρθρο 3, παρ. 3γ)], το όλο αποστακτικό κύκλωμα των μονάδων παραγωγής (οινοπνευματοποιεία Α΄& Β΄ κατηγορίας ως και αποσταγματοποιεία), στις οποίες παράγεται αιθυλική αλκοόλη, αποστάγματα, προϊόντα απόσταξης κλπ (των κωδικών ΣΟ 22.07 και 22.08) πρωτογενώς – δηλαδή εξ υπαρχής από την κατεργασία γεωργικών προϊόντων βάσεως (σακχαρούχες ή/και αλκοολούχες πρώτες ύλες) - πρέπει να είναι σφραγισμένο με ειδικού τύπου σφραγίδες (σφραγιδοκάλυκες και σφραγιδοσύρματα), ενώ πρέπει να πληροί συγκεκριμένους όρους και απαιτήσεις όσον αφορά την όλη κατασκευή και διάταξή του.
Τούτο δε, ως αναγκαίο και απαραίτητο μέτρο, προκειμένου να διασφαλίζεται κατ’ αρχήν (και πρωτίστως) η μη διαφυγή της φορολογητέας ύλης, αλλά ταυτόχρονα και ο έλεγχος της ταυτότητας και ποιότητας των προϊόντων, υπό συνθήκες διαφάνειας και αντικειμενικότητας.
2. Όπως προκύπτει από τις προαναφερθείσες διατάξεις, το κατά τα ανωτέρω αποστακτικό κύκλωμα στις κατά τα ανωτέρω μονάδες παραγωγής (οινοπνευματοποιεία Α΄& Β΄κατηγορίας και αποσταγματοποιεία) και ανεξαρτήτως του είδους αυτών, σε γενικές γραμμές αποτελείται i) από τα καθαυτό χρησιμοποιούμενα αποστακτικά μηχανήματα, διαφόρων τύπων και με ποικιλία παραλλαγών – και επομένως και διαφόρου (κατά περίπτωση) βαθμού πολυπλοκότητας - συνιστάμενα από διάφορα μέρη, ii) τους (τυχόν) προσαρμοσμένους σ’ αυτά κατάλληλους μηχανικούς μετρητές, ως και iii) τα επίσης προσαρμοσμένα σ’ αυτά δοχεία συλλογής στα οποία συλλέγεται προς καταμέτρηση και έλεγχο η (εκάστοτε) παραγόμενη ποσότητα των κατά τα ανωτέρω αλκοολούχων προϊόντων. Σύμφωνα με τις προαναφερθείσες σχετικές διατάξεις (Β.Δ. της 25-12-1917, άρθρο 47), οι κατά τα ανωτέρω ειδικές σφραγίδες επιτίθενται σε όλα τα μέρη/θέσεις του κατά τα ανωτέρω αποστακτικού μηχανήματος από τα οποία διέρχεται αλκοολούχο υγρό ή ατμός ενώ, προκειμένου για τους (τυχόν προσαρμοζόμενους σ’ αυτό) μηχανικούς μετρητές, προβλέπεται η εκτέλεση ειδικής κατασκευής για την τοποθέτησή τους και η κατά ειδικό, καθοριζόμενο στις εν λόγω διατάξεις, τρόπο σφράγισή τους ως και η τοποθέτηση εξωτερικά ειδικού καλύμματος επίσης σφραγιζόμενου κατά ειδικό τρόπο. Είναι προφανές ότι η εφαρμογή στην πράξη και η υλοποίηση της εν λόγω γενικής – και απλής κατά τη διατύπωσή της - διάταξης, δηλαδή ο καθορισμός εν τέλει των σημείων/θέσεων σφράγισης, καταφανώς ιδιαίτερης σημασίας και σπουδαιότητας, συναρτάται ισχυρά προς την ιδιαίτερη κατασκευή και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά αυτού ώστε, δεδομένης και της διαφορετικότητας των τύπων και της ποικιλίας των παραλλαγών που παρουσιάζουν τα αποστακτικά μηχανήματα, τούτο να είναι ιδιαίτερα δυσχερές έργο καθ’ όσον μάλιστα δεν μπορούν, εξ’ αντικειμένου, να διατυπωθούν οδηγίες λεπτομερείς και ειδικές και έτσι οι όποιες σχετικές οδηγίες και κατευθύνσεις από την Υπηρεσία μας να είναι κατ΄ ανάγκη γενικές και οπωσδήποτε και σε κάθε περίπτωση ενδεικτικές. Είναι επίσης προφανές ότι για τον καθορισμό εν τέλει των σημείων/θέσεων σφράγισης προϋποτίθεται η ύπαρξη λεπτομερούς και καλής ποιότητας σχεδιαγράμματος στο οποίο να αποτυπώνεται (σχηματικά μεν, πλην) σαφώς η όλη λειτουργία του αποστακτικού μηχανήματος, όπως άλλωστε προβλέπεται και στις σχετικές διατάξεις της προαναφερθείσας και ισχύουσας νομοθεσίας, ενώ ασφαλώς υποβοηθητικό στοιχείο είναι η ύπαρξη σχετικού τεχνικού υπομνήματος ή και οδηγιών χρήσης (από τον κατασκευαστή κ.λ.π.) του αποστακτικού μηχανήματος. Προκειμένου λοιπόν για τον καθορισμό των σημείων/θέσεων σφράγισης, το εν λόγω σχεδιάγραμμα, ως και τα τυχόν υπάρχοντα κατά τα ανωτέρω υποβοηθητικά στοιχεία, θα πρέπει να εξετάζονται και μελετώνται ενδελεχώς, από την αρμόδια Χημική Υπηρεσία του ΓΧΚ, σε συνδυασμό και με τον απαραίτητο επιτόπιο έλεγχο και αυτοψία από έμπειρους χημικούς υπαλλήλους αυτής.
3. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις, η σύνδεση (αρμογή) των διαφόρων σωλήνων δεν επιτρέπεται δια συγκολλήσεως τούτων, αλλά με χρήση ειδικών μικρών δίσκων (φλαντζών) οι οποίοι καλύπτονται δια δύο κοίλων ημικυλίνδρων (εξ ψευδαργύρου) συνδεομένων ασφαλώς μέσω σύρματος, δια διασταυρουμένης ραφής, στα άκρα του οποίου προσαρμόζονται οι κατά τα ανωτέρω ειδικές σφραγίδες. Όσον αφορά τα δοχεία συλλογής, σύμφωνα πάντοτε με τις εν λόγω διατάξεις, αυτά πρέπει να είναι μόνιμα, κανονικού σχήματος, να έχει ελεγχθεί προηγουμένως η χωρητικότητα αυτών (καταρτισθέντων των σχετικών ογκομετρικών πινάκων) και να είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να είναι δυνατός ο πανταχόθεν έλεγχος της εξωτερικής επιφάνειας αυτών, καθώς και η ανά πάσα στιγμή σφράγιση και αποσφράγιση αυτών και να μη φέρουν οπές και εμβαλώματα. Τα δοχεία αυτά πρέπει να είναι κατάλληλα τοποθετημένα, σε σχέση με το αποστακτικό μηχάνημα ώστε η ροή προς αυτά του εξερχομένου αλκοολούχου υγρού από τον επίσης σφραγισμένο υάλινο κώδωνα («γυάλα») με τον οποίο αυτά συνδέονται δι’ αγωγού σωλήνος, (κοινή διασωλήνωση) να είναι φυσική (δηλαδή, υπό την επίδραση και μόνο της βαρύτητας). Επισημαίνεται ότι ο εν λόγω αγωγός σωλήνας δεν επιτρέπεται να φέρει ενδιαμέσως στρόφιγγα, βάνα κλπ, η οποία θα μπορούσε να κλείσει την δίοδο του υγρού και να προκληθεί έτσι υπερεκχείλιση του υαλίνου κώδωνος («γυάλας»). Ο εν λόγω αγωγός σωλήνας πρέπει να είναι σφραγισμένος κατά τα σημεία διακοπής αυτού και πρέπει να καταλήγει στο τελευταίο δοχείο (δοχείο υπερχείλισης) αφού προηγουμένως διέλθει από τα πριν από αυτό τοποθετημένα δοχεία συλλογής. Τα εν λόγω δοχεία συνδέονται με τον αγωγό σωλήνα (κοινή διασωλήνωση) κατά τα σημεία διακοπής αυτού και κατά τρόπο ώστε στο τμήμα που περιλαμβάνεται εντός εκάστου δοχείου να υπάρχει στρόφιγγα εκτός του δοχείου, προκειμένου έτσι να ελέγχεται απολύτως η ροή προς αυτό. Στο σημείο αυτό, επισημαίνεται επίσης η (σύμφωνα πάντοτε με τις εν λόγω σχετικές διατάξεις) κατά τον προβλεπόμενο [μέσω δηλ. ανισόπεδης καμπύλης (κούρμπας) κ.λ.π.] ειδικό τρόπο προσαρμογή του δοχείου υπερχειλίσεως – ώστε να διασφαλίζεται η σε αυτό συλλογή στην περίπτωση (και μόνο) της υπερπληρώσεως των δοχείων συλλογής. Β.1.α. Όσον αφορά ειδικότερα τα αποσταγματοποιεία, όπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις [ν.2969/2001 (άρθρο 5, παρ.3), ΑΥΟ 3002475/383/0029/2010 (άρθρο 3, παρ. 3γ)], τα χρησιμοποιούμενα (από τις εν λόγω μονάδες παραγωγής) αποστακτικά μηχανήματα, μπορεί να είναι συνεχούς ή ασυνεχούς λειτουργίας, εφοδιασμένα με προθερμαντήρα, με συμπυκνωτική στήλη ως και με επιστρεπτικό σωλήνα, μπορεί δε να χρησιμοποπιούνται και απλοί άμβυκες ενώ, όσον αφορά την πηγή της θερμότητας, μπορεί να είναι είτε γυμνή φλόγα, είτε ατμός. Στο όποιο κατά τα ανωτέρω αποστακτικό μηχάνημα, σύμφωνα πάντοτε με τις εν λόγω διατάξεις, προσαρμόζονται i) ενδεχομένως οι κατάλληλοι μηχανικοί μετρητές, ii) σύστημα δοχείων αποτελούμενο από τρία δοχεία συλλογής (τα καθένα από τα οποία πρέπει να έχει χωρητικότητα τέτοια ώστε να μπορεί να δέχεται την παραγωγή δέκα τουλάχιστον ημερών), ως και το δοχείο υπερχείλισης (χωρητικότητας τουλάχιστον 200 λίτρων). Το εν λόγω σύστημα δοχείων (πρέπει να) συνδέεται, όπως προαναφέρθηκε (σημείο Α.3, ανωτέρω), με κοινή διασωλήνωση μέσω του υαλίνου κώδωνος («γυάλας») προς το αποστακτικό μηχάνημα, ενώ η διάταξή του σε σχέση με αυτό (δηλ. το αποστακτικό μηχάνημα) πρέπει να είναι τέτοια ώστε να διασφαλίζεται η προς τα εν λόγω δοχεία φυσική ροή (δηλ. με την επίδραση και μόνο της βαρύτητας), μη επιτρεπομένης ρητώς της παρεμβολής αντλιών. β. Τα αποστακτικά μηχανήματα που συνήθως απαντώνται στα λειτουργούντα σήμερα αποσταγματοποιεία, τα πλείστα των οποίων κατεργάζονται στέμφυλα και οινολάσπες προς παραγωγή «τσίπουρου/τσικουδιάς» είναι - στη συντριπτική τους πλειοψηφία - ασυνεχούς λειτουργίας αποτελούμενα κατά βάση από τα εξής μέρη: i) το καθαυτό αποστακτικό μηχάνημα που είναι, είτε απλός άμβυκας αποτελούμενος από το καζάνι και το κάλυμμα, είτε άμβυκας σε συνδυασμό με στήλη η οποία μπορεί ή να είναι προσαρμοσμένη επί του άμβυκα (όπως π.χ. στους άμβυκες τύπου Armagnac) ή να είναι ξεχωριστά από τον άμβυκα προς τον οποίο και συνδέεται, ii) το τόξο, με το οποίο συνδέεται είτε το κάλυμμα του άμβυκα, είτε η στήλη με το ψυγείο, iii) το ψυγείο, το οποίο συνδέεται (κατά την έξοδό του) με τον υάλινο κώδωνα («γυάλα»), iv) τον υάλινο κώδωνα («γυάλα») ο οποίος παρεμβάλλεται μετά το ψυγείο, συνδεόμενος με αυτό καθώς και με την κατά τα ανωτέρω κοινή διασωλήνωση προς τα δοχεία συλλογής.
2. Ύστερα από τα προαναφερθέντα και σύμφωνα με αυτά, αναφορικά με το θέμα των σφραγίσεων στα αποσταγματοποιεία, προς διευκόλυνση του έργου των εποπτευουσών Χημικών Υπηρεσιών, στο συνημμένο στην παρούσα Παράρτημα αποτυπώνονται, κατά τρόπο πάντοτε γενικό και οπωσδήποτε σε κάθε περίπτωση ενδεικτικά (όπως άλλωστε προαναφέρθηκε), τα σημεία/θέσεις σφράγισης στα πλέον συνήθως απαντώμενα αποστακτικά κυκλώματα στις εν λόγω μονάδες παραγωγής (αποσταγματοποιεία). Στις περιπτώσεις που ανακύπτουν ερωτήματα, προβλήματα κλπ σχετικά με τη σφράγιση των αποστακτικών μηχανημάτων, την εν γένει διάταξη του όλου αποστακτικού κυκλώματος, την τυχόν ύπαρξη ιδιαίτερων εξαρτημάτων κλπ, θα πρέπει να απευθύνεσθε στην Υπηρεσία μας, προκειμένου για τη λήψη σχετικών οδηγιών και την αντιμετώπιση του θέματος.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Α. Αποδέκτες για ενέργεια:
1. Χημικές Υπηρεσίες Γ.Χ.Κ. (με την παράκληση της άμεσης αποστολής Στ. Σάμιος στα υπ’ αυτές οικεία Τμήματα) .
2. Ανεξάρτητα Τμήματα και Γραφεία Γ.Χ.Κ. Β. Αποδέκτες για κοινοποίηση:
1. Ειδική Γραμματεία Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος
α) Δ1. Δ/νση Διοικητικής Υποστήριξης
β) Δ2. Δ/νση Σχεδιασμού Ερευνών
γ) Ειδική Δ/νση Ελέγχου Εθνικών και Κοινοτικών Δαπανών και Καταπολέμησης Απάτης και Διαφθοράς.
δ) Περιφερειακές Επιχειρησιακές Δ/σεις Δίωξης Οικ. Εγκλήματος.
2. Γ.Γ.Δ.Ε. – Ειδικές Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες
α) Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου.
β) Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (Υ.Ε.Δ.Δ.Ε.).
3. Γ.Γ.Δ.Ε., Αυτοτελές Τμήμα Νομικής Υποστήριξης
4. Γ.Δ.Τ. & Ε.Φ.Κ.
α) Γραφείο κ. Γενικής Διευθύντριας.
β) Διεύθυνση ΕΦΚ και ΦΠΑ/Τμήμα Β’. Γ. Εσωτερική διανομή:
1. Γραφείο Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων κ. Γ. Πιτσιλή.
2. Γ.Χ.Κ.
α) Γραφείο κ. Γενικού Διευθυντή.
β) Διεύθυνση Αλκοόλης και Τροφίμων.
γ) Λοιπές Διευθύνσεις Κ.Υ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΗΜΕΙΑ/ΘΕΣΕΙΣ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ Α. Αποστακτικό μηχάνημα (καθαυτό)
1. Απλός άμβυκας [όπως αναφέρεται ανωτέρω(σημείο Β.1β): α. Εστία πυρός και (κατά περίπτωση) εισαγωγή του καυσίμου ή κατά περίπτωση ατμοφράκτης. β. Θυρίδα εισαγωγής πρώτων υλών. γ. Θυρίδα εξαγωγής στεμφύλων. δ. Τυχόν υαλοθυρίδες (φινιστρίνια) στον άμβυκα και το κάλυμμα /επίθεμα. ε. Τυχόν όργανα και εξαρτήματα (θερμόμετρο, μανόμετρο, αναδευτήρας, αντλία κλπ) στον άμβυκα και το κάλυμμα /επίθεμα. στ. Σημεία συνδέδεων άμβυκα με κάλυμμα /επίθεμα. ζ. Διακόπτης εισαγωγής νερού «spray ball» καλύμματος (καμπάνας), εφ’ όσον υπάρχει. η. Διακόπτης στην επαναρροή ως και στα τυχόν σημεία σύνδεσης, εφ’ όσον υπάρχει. θ. Σημείο σύνδεσης καλύμματος – τόξου. ι. Γωνίες τόξου από άμβυκα προς ψυγείο. ια. Σημείο σύνδεσης τόξου – ψυγείου. ιβ. Σημείο εξόδου ψυγείου. ιγ. Άνω μέρος (είσοδος) του υαλίνου κώδωνος («γυάλας»). ιδ. Κάτω μέρος (έξοδος) του υαλίνου κώδωνος («γυάλας»). ιε. Άλλες θέσεις, κατά περίπτωση, ανάλογα με τυχόν ιδιαιτερότητες στο υπό σφράγιση αποστακτικό μηχάνημα.
2. Άμβυκας με στήλη προσαρμοσμένη επ’ αυτού [όπως αναφέρεται ανωτέρω(σημείο Β.1β): α. Θέσεις (α) – (ε), όπως στην ανωτέρω περίπτωση Α.1. β. Σημεία συνδέσεων άμβυκα με κάλυμμα (αν υπάρχει) και στήλη. γ. Βάνες των πλατώ μαζί με τις υδραυλικές συνδέσεις της στήλης ως και την βαλβίδα/βαλβίδες εκτόνωσης. δ. Τυχόν υαλοθυρίδες (φινιστρίνια), ως και τάπες, επί της στήλης. ε. Τυχόν όργανα και εξαρτήματα (θερμόμετρο, μανόμετρο, αναδευτήρας κλπ), στον άμβυκα ή/και στη στήλη. στ. Τυχόν επιστρεπτικά (επαναρροής) από στήλη σε άμβυκα (σημεία σύνδεσης με στήλη και άμβυκα), ως και τυχόν γωνιακές συγκολλήσεις. ζ. Σημεία σύνδεσης (βάσης) και κορυφής ψυγείου με στήλη (α’ ψυγείο στην κορυφή της στήλης, εφ’ όσον υπάρχει). η. Γωνίες του τόξου από στήλη προς ψυγείο (β’ ψυγείο). θ. Σημείο σύνδεσης τόξου – ψυγείου (είσοδος β’ ψυγείου). ι. Σημείο εξόδου ψυγείου. ια. Άνω μέρος (είσοδος) του υαλίνου κώδωνος («γυάλας»). ιβ. Κάτω μέρος (έξοδος) του υαλίνου κώδωνος («γυάλας»). ιγ. Άλλες θέσεις, κατά περίπτωση, ανάλογα με τυχόν ιδιαιτερότητες στο υπό σφράγιση αποστακτικό μηχάνημα.
3. Άμβυκας σε συνδυασμό με ιδιαίτερη σε σχέση με αυτόν (δηλ. ξεχωριστά) στήλη [όπως
αναφέρεται ανωτέρω(σημείο Β.1β):
α. Θέσεις (α) έως (ζ), όπως στην ανωτέρω περίπτωση Α.1.
β. Σημείο σύνδεσης καλύμματος άμβυκα με τόξο.
γ. Γωνίες τόξου από κάλυμμα άμβυκα προς στήλη.
δ. Σημείο σύνδεσης τόξου με στήλη.
ε. Σημείο σύνδεσης επιστρεπτικού σωλήνος (επαναρροή)με στήλη και άμβυκα ως και (τυχόν) γωνιακές συγκολλήσεις επ’ αυτού.
στ. Θέσεις (γ) έως (ιβ), όπως στην ανωτέρω περίπτωση Α.2.
ζ. Άλλες θέσεις, κατά περίπτωση, ανάλογα με τυχόν ιδιαιτερότητες στο υπό σφράγιση αποστακτικό μηχάνημα.
Β. ΔΟΧΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΧΕΙΛΙΣΗ
1. Κοινή διασωλήνωση – είσοδος του δοχείου.
2. Καπάκι δοχείου.
3. Εξαεριστικά δοχείου.
4. Υδροδείκτης (εφ’ όσον υπάρχει), σύνδεση με το δοχείο ως και άνω μέρος αυτού.
5. Ανθωποθυρίδα.
6. Κρουνός εξαγωγής/εκκένωσης.
7. Άλλες θέσεις, κατά περίπτωση, ανάλογα με τυχόν ιδιαιτερότητες στα υπό σφράγιση δοχεία.