8 Α' 2012

ΝΟΜΟΣ 4036/2012

Διάθεση γεωργικών φαρμάκων στην αγορά, ορθολογική χρήση αυτών και συναφείς διατάξεις.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ - ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2009/128/ΕΚ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ - ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ
27 Ιανουαρίου 2012

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 8
27 Ιανουαρίου 2012

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4036
Διάθεση γεωργικών φαρμάκων στην αγορά, ορθολογική χρήση αυτών και συναφείς διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ
Άρθρο 23(άρθρο 9 της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ) ΑεροψεκασμοίΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Απαγορεύεται ο αεροψεκασμός στην Ελλάδα.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, ο αεροψεκασμός μπορεί να επιτρέπεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις εφόσον τηρούνται οι ακόλουθοι όροι: α) Δεν υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, ή υπάρχουν σαφή πλεονεκτήματα από άποψη περιορισμένου αντίκτυπου στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον σε σύγκριση με την επίγεια εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων. β) Τα χρησιμοποιούμενα γεωργικά φάρμακα έχουν εγκριθεί ρητώς για αεροψεκασμό από την ΣΕΑ μετά από ειδική αξιολόγηση των κινδύνων του αεροψεκασμού. γ) Ο χειριστής που εκτελεί τον αεροψεκασμό διαθέτει το πιστοποιητικό της παραγράφου 2 του άρθρου 19. Κατά τη μεταβατική περίοδο, εφόσον δεν υπάρχουν ακόμα τα συστήματα χορήγησης πιστοποιητικών, η ΣΕΑ μπορεί να δεχθεί άλλες αποδείξεις επαρκούς γνώσης. δ) Η επιχείρηση που είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια αεροψεκασμών λαμβάνει πιστοποιητικό από την αρμόδια στην Ελλάδα αρχή για την έγκριση εξοπλισμών και αεροσκαφών για την από αέρος εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων. ε) Αν η προς ψεκασμό περιοχή βρίσκεται κοντά σε περιοχές ανοικτές στο κοινό, η έγκριση από αέρος εφαρμογής περιλαμβάνει και συγκεκριμένα μέτρα διαχείρισης κινδύνων ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία όσων τυχαίνει να βρίσκονται κοντά. Η προς ψεκασμό περιοχή δεν μπορεί να βρίσκεται κοντά σε κατοικημένες περιοχές. στ) Από το 2013 και έπειτα, τα αεροσκάφη πρέπει να είναι εξοπλισμένα με εξαρτήματα που χρησιμοποιούν τη βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία για τον περιορισμό της μετακίνησης του ψεκαστικού νέφους.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Η ΣΕΑ καθορίζει τις συγκεκριμένες συνθήκες με τις οποίες μπορεί να διενεργηθεί αεροψεκασμός, εξετάζει τις αιτήσεις σύμφωνα με την παράγραφο 4 και δημοσιοποιεί πληροφορίες σχετικά με τις καλλιέργειες, τις περιοχές, τις περιστάσεις και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένων των καιρικών συνθηκών, όπου είναι δυνατόν να επιτραπεί ο αεροψεκασμός. Η ΣΕΑ χορηγεί άδεια, στην οποία προσδιορίζονται τα αναγκαία μέτρα για την έγκαιρη προειδοποίηση των κατοίκων και των διερχομένων και για την προστασία του περιβάλλοντος στις περιοχές που γειτνιάζουν με εκείνη στην οποία διενεργείται ο ψεκασμός.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Ο επαγγελματίας χρήστης που επιθυμεί να εφαρμόσει γεωργικά φάρμακα με αεροψεκασμό υποβάλλει εγκαίρως αίτηση έγκρισης ενός σχεδίου εφαρμογής στην ΣΕΑ συνοδευόμενη από στοιχεία που αποδεικνύουν ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των παραγράφων 2 και 3. Η αίτηση εφαρμογής αεροψεκασμού σύμφωνα με το εγκεκριμένο σχέδιο εφαρμογής υποβάλλεται εγκαίρως στην ΣΕΑ. Η αίτηση περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την προβλεπόμενη χρονική περίοδο του αεροψεκασμού, καθώς και τις ποσότητες και τους τύπους των χρησιμοποιούμενων γεωργικών φαρμάκων. Η ΣΕΑ σε διάστημα έως δύο μηνών από την ημερομηνία υποβολής αίτησης για διενέργεια αεροψεκασμού αποφαίνεται θετικά ή αρνητικά. Σε περίπτωση που παρέλθει το διάστημα των δύο μηνών και η ΣΕΑ δεν έχει απαντήσει αυτή θεωρείται ότι έχει απορριφθεί.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Η ΣΕΑ εξασφαλίζει ότι τηρούνται οι όροι των παραγράφων 2 και 3 και διενεργεί για το σκοπό αυτόν κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6

Η ΣΕΑ τηρεί αρχείο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί και των εγκρίσεων που έχουν δοθεί σύμφωνα με την παράγραφο 4 και δημοσιοποιεί τις συναφείς πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε αυτές, όπως η προς ψεκασμό περιοχή, η προβλεπόμενη ημέρα και ώρα του ψεκασμού και το είδος του γεωργικού φαρμάκου, σύμφωνα με την ανάρτηση των δεδομένων αυτών στον διαδικτυακό τόπο της αρμόδιας αρχής ή την κοινοτική νομοθεσία.

Άρθρο 24(άρθρο 10 της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ)

Ενημέρωση του κοινού Το Εθνικό Σχέδιο δράσης περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με την ενημέρωση των ανθρώπων οι οποίοι θα μπορούσαν να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.

Άρθρο 25(άρθρο 11 της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ) Ειδικά μέτρα για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και του πόσιμου νερούΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η ΣΕΑ εξασφαλίζει την θέσπιση κατάλληλων μέτρων για την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και των παροχών πόσιμου νερού από τις επιπτώσεις των γεωργικών φαρμάκων. Τα εν λόγω μέτρα είναι ενισχυτικά και συμβατά με τις σχετικές διατάξεις του ν. 3199/2003 (Α΄ 280) ο οποίος ενσωματώνει την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 1107/2009.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Τα μέτρα που προβλέπονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν τα εξής: α) Προτεραιότητα στη χορήγηση άδειας διάθεσης στην αγορά στα γεωργικά φάρμακα που δεν έχουν ταξινομηθεί ως επικίνδυνα για το υδάτινο περιβάλλον σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 265/2002 κοινή απόφαση του Υπουργού και Υφυπουργού Οικονομικών και Οικονομίας (Β΄ 1214) η οποία ενσωματώνει την οδηγία 1999/45/ΕΚ, ούτε περιέχουν πρωτεύουσες επικίνδυνες ουσίες όπως ορίζονται στο ν. 3199/2003 (Α΄ 280) ο οποίος ενσωματώνει την Οδηγία 2000/60/ΕΚ στο εθνικό δίκαιο. β) Προτεραιότητα στη χορήγηση άδειας διάθεσης στην αγορά γεωργικών φαρμάκων με ασφαλέστερες τεχνικές εφαρμογής όπως η χρήση του εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων με χαμηλή διασπορά ψεκασμού ειδικά στις καλλιέργειες κατακόρυφης ανάπτυξης όπως οι οπωρώνες και οι αμπελώνες. γ) Λήψη μέτρων άμβλυνσης που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο ρύπανσης εκτός της έκτασης εφαρμογής του ψεκασμού από μετακίνηση του ψεκαστικού νέφους, επιφανειακή και υπόγεια απορροή. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η δημιουργία ζωνών ανάσχεσης με κατάλληλο μέγεθος για την προστασία των υδρόβιων οργανισμών που δεν αποτελούν στόχο, καθώς και ζώνες ασφαλείας για τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα που χρησιμοποιούνται για την άντληση πόσιμου νερού, στις οποίες δεν επιτρέπεται η χρήση ή αποθήκευση γεωργικών φαρμάκων. δ) Περιορισμό στο μέγιστο δυνατό βαθμό ή κατάργηση των εφαρμογών γεωργικών φαρμάκων στην επιφάνεια ή κατά μήκος οδών, σιδηροδρομικών γραμμών, πολύ διαπερατών εδαφών ή άλλων υποδομών που βρίσκονται κοντά σε επιφανειακά ή υπόγεια ύδατα, καθώς και στην επιφάνεια καλυμμένων εδαφών, όπως αποθηκών, όπου υπάρχει μεγάλος κίνδυνος απορροής στα επιφανειακά ύδατα ή στο αποχετευτικό δίκτυο.

Άρθρο 26(άρθρο 12 της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ)

Μείωση της χρήσης γεωργικών φαρμάκων ή των κινδύνων τους σε ειδικές περιοχές Λαμβάνοντας υπόψη τις αναγκαίες απαιτήσεις υγιεινής, δημόσιας υγείας και βιοποικιλότητας, ή τα αποτελέσματα των σχετικών εκτιμήσεων κινδύνου, η ΣΕΑ μεριμνά ώστε να ελαχιστοποιείται ή να απαγορεύεται η χρήση γεωργικών φαρμάκων σε ειδικές περιοχές. Λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα διαχείρισης κινδύνων και εξετάζεται κατά προτεραιότητα η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων χαμηλού κινδύνου, όπως αυτά προσδιορίζονται στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1107/2009, καθώς και η εφαρμογή μέτρων βιολογικού ελέγχου. Αυτές οι ειδικές περιοχές είναι: α) Περιοχές που χρησιμοποιούνται από ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως αυτές προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 1107/2009 ή από το ευρύ κοινό όπως δημόσια πάρκα και κήποι, αθλητικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις αναψυχής, σχολεία και παιδικές χαρές, καθώς και κοντά σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. β) Προστατευόμενες περιοχές όπως ορίζονται στο ν. 3199/2003, ο οποίος ενσωματώνει την Οδηγία 2000/ 60/ΕΚ ή σε ειδικές περιοχές σύμφωνα με την 414985/1985 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας (Β΄ 757), όπως τροποποιήθηκε με τις 366599/ 1996 (Β΄1188) και 294283/1997 (Β΄ 68) κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας, η οποία ενσωματώνει την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ και την 33318/1998 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Γεωργίας, Εμπορικής Ναυτιλίας και Πολιτισμού (Β΄ ), η οποία ενσωματώνει την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ . γ) Περιοχές στις οποίες έχει πρόσφατα εφαρμοστεί γεωργικό φάρμακο και χρησιμοποιούνται ή είναι προσβάσιμες από τους εργαζόμενους στη γεωργία.

Άρθρο 27(άρθρο 13 της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ) Χειρισμός και αποθήκευση των γεωργικών φαρμάκων και διαχείριση των συσκευασιών τους και του εναπομείναντος γεωργικού φαρμάκουΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η ΣΕΑ διασφαλίζει τη θέσπιση των αναγκαίων μέτρων ώστε οι ακόλουθες εργασίες από επαγγελματίες χρήστες, και ενδεχομένως από διανομείς, να μην θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου ή του περιβάλλοντος: α) Αποθήκευση, χειρισμός, αραίωση και ανάμειξη γεωργικών φαρμάκων πριν από την εφαρμογή. β) Χειρισμός των συσκευασιών και του εναπομείναντος γεωργικού φαρμάκου. γ) Διάθεση του ψεκαστικού διαλύματος που απομένει μετά την εφαρμογή. δ) Καθαρισμός του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται μετά την εφαρμογή. ε) Διαχείριση των κενών συσκευασίας και του εναπομείναντος εντός αυτών γεωργικών φαρμάκων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα απόβλητα.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Η ΣΕΑ μεριμνά για τη θέσπιση των αναγκαίων μέτρων για την αποτροπή των επικίνδυνων εργασιών χειρισμού γεωργικών φαρμάκων που είναι εγκεκριμένα για μη επαγγελματίες χρήστες. Τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τη χρήση γεωργικών φαρμάκων χαμηλής τοξικότητας, έτοιμα προς χρήση σκευάσματα και περιορισμούς στα μεγέθη των περιεκτών ή των συσκευασιών.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Η ΣΕΑ μεριμνά για την λήψη μέτρων ώστε οι χώροι αποθήκευσης γεωργικών φαρμάκων για επαγγελματική χρήση να κατασκευάζονται έτσι ώστε να προλαμβάνεται η ακούσια απελευθέρωση. Δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στο χώρο αποθήκευσης, στο μέγεθος και στα κατασκευαστικά υλικά.

Άρθρο 28(άρθρο 14 και Παράρτημα ΙΙΙ της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ) Ολοκληρωμένη φυτοπροστασίαΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προώθηση της διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών με χαμηλή εισροή γεωργικών φαρμάκων, με προτεραιότητα, όπου αυτό είναι δυνατόν, της χρήσης μη χημικών μεθόδων, ούτως ώστε οι επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων να στραφούν σε πρακτικές και προϊόντα με το χαμηλότερο δυνατό κίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον μεταξύ εκείνων που είναι διαθέσιμα για την αντιμετώπιση του ίδιου προβλήματος επιβλαβών οργανισμών. Η διαχείριση επιβλαβών οργανισμών με χαμηλή εισροή γεωργικών φαρμάκων περιλαμβάνει την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία, καθώς και τη βιολογική καλλιέργεια σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 834/ 2007 του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2007 για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δημιουργεί τις αναγκαίες συνθήκες για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας ή στηρίζει τη δημιουργία των συνθηκών αυτών. Ειδικότερα, μεριμνά ώστε οι επαγγελματίες χρήστες να έχουν στη διάθεσή τους τις πληροφορίες και τα μέσα για την παρακολούθηση των επιβλαβών οργανισμών και τη λήψη αποφάσεων, καθώς και πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ολοκληρωμένη φυτοπροστασία.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Η ΣΕΑ υποβάλλει στην Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης το αργότερο έως 30 Ιουνίου 2013 έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των παραγράφων 1 και 2, αναφέροντας ειδικότερα αν έχουν δημιουργηθεί οι αναγκαίες συνθήκες για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Στο εθνικό σχέδιο δράσης περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο οι γενικές αρχές της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας, όπως καθορίζονται στο Παράρτημα Δ΄, θα εφαρμοστούν από όλους τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων το αργότερο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2014.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διασφαλίζει τη θέσπιση κατάλληλων κινήτρων για να ενθαρρύνει τους επαγγελματίες χρήστες να εφαρμόζουν ειδικές, κατά καλλιέργεια ή τομέα, κατευθυντήριες γραμμές ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας επί εθελοντικής βάσεως. Τις κατευθυντήριες αυτές γραμμές μπορούν να καταρτίσουν δημόσιες υπηρεσίες ή οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένους επαγγελματίες χρήστες. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παραπέμπει στις κατευθυντήριες γραμμές που θεωρεί σχετικές και κατάλληλες για τα εθνικά σχέδια δράσης στη χώρα.

Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2012
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ
ΟI ΥΠΟΥΡΓΟI
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ
ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΥΓΕΙΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ
Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 25 Ιανουαρίου 2012
Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ