80 Α' 2009

ΝΟΜΟΣ 3763/2009

Ενσωµάτωση Οδηγιών 2006/98/ ΕΚ, 2008/8/ΕΚκαι 2007/ 74/EK, διατάξεων των Οδηγιών 2006/112/ΕΚ και 2006/ 69/ΕΚ, διατάξεις φορολογίας εισοδήµατος, κεφαλαίου, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών και λοιπές διατάξεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄ - ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΟΔΗΓΙΩΝ
Άρθρο 22 - Ενσωµάτωση του άρθρου 2 της Οδηγίας 2008/8/ΕΚ, σχετικά µε τον προσδιορισµό του τόπου φορολόγησης της παροχής υπηρεσιών
27 Μαΐου 2009

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 80
27 Μαΐου 2009

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3763
Ενσωµάτωση Οδηγιών 2006/98/ ΕΚ, 2008/8/ΕΚκαι 2007/ 74/EK, διατάξεων των Οδηγιών 2006/112/ΕΚ και 2006/ 69/ΕΚ, διατάξεις φορολογίας εισοδήµατος, κεφαλαίου, ΦΠΑ και λοιπών φορολογιών και λοιπές διατάξεις.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

Άρθρο 22Ενσωµάτωση του άρθρου 2 της Οδηγίας 2008/8/ΕΚ, σχετικά µε τον προσδιορισµό του τόπου φορολόγησης της παροχής υπηρεσιώνΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Το άρθρο 14 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «Άρθρο 14 Τόπος παροχής υπηρεσιών 1. Ορισµοί Για τους σκοπούς της εφαρµογής του παρόντος άρθρου: α) Υποκείµενος στον φόρο ο οποίος ασκεί επίσης δραστηριότητες ή πραγµατοποιεί συναλλαγές που δεν θεωρούνται φορολογητέες παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών σύµφωνα µε το άρθρο 2 θεωρείται ως υποκείµενος στον φόρο όσον αφορά όλες τις υπηρεσίες που παρέχονται σε αυτόν. β) Μη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο το οποίο διαθέτει αριθµό µητρώου ΦΠΑ θεωρείται ως υποκείµενος στον φόρο. γ) Για την εφαρµογή της παραγράφου 6: αα) Ως «ενδοκοινοτική µεταφορά αγαθών» νοείται κάθε µεταφορά αγαθών της οποίας ο τόπος αναχώρησης και ο τόπος άφιξης βρίσκονται στα εδάφη δύο διαφορετικών κρατών − µελών. ββ) Ως «τόπος αναχώρησης ενδοκοινοτικής µεταφοράς αγαθών» νοείται ο τόπος όπου αρχίζει πραγµατικά η µεταφορά των αγαθών, χωρίς να λαµβάνονται υπόψη οι διαδροµές που πραγµατοποιούνται προς τον τόπο όπου βρίσκονται τα αγαθά, και ως «τόπος άφιξης ενδοκοινοτικής µεταφοράς αγαθών» νοείται ο τόπος όπου περατώνεται πραγµατικά η µεταφορά των αγαθών. δ) Για την εφαρµογή της παραγράφου 10: αα) Ως «τµήµα µεταφοράς επιβατών που διενεργείται εντός της Κοινότητας» νοείται το τµήµα της µεταφοράς που πραγµατοποιείται, χωρίς ενδιάµεση στάση εκτός της Κοινότητας, µεταξύ του σηµείου αναχώρησης και του σηµείου άφιξης της µεταφοράς επιβατών. ββ) Ως «σηµείο αναχώρησης της µεταφοράς επιβατών» νοείται το πρώτο προγραµµατισµένο σηµείο επιβίβασης επιβατών εντός της Κοινότητας, ενδεχοµένως µετά από ενδιάµεση στάση εκτός της Κοινότητας και ως «σηµείο άφιξης της µεταφοράς επιβατών» νοείται το τελευταίο προγραµµατισµένο σηµείο αποβίβασης εντός της Κοινότητας επιβατών που έχουν επιβιβασθεί εντός της Κοινότητας, ενδεχοµένως πριν από ενδιάµεση στάση εκτός της Κοινότητας. Εάν πρόκειται για µεταφορά µε επιστροφή, η διαδροµή της επιστροφής θεωρείται ως αυτοτελής µεταφορά. ε) Για την εφαρµογή της παραγράφου 12, ως «βραχυχρόνια µίσθωση» νοείται η συνεχής κατοχή ή χρήση µεταφορικού µέσου για διάστηµα που δεν υπερβαίνει τις τριάντα ηµέρες, ενώ, όσον αφορά τα πλωτά µέσα, η συνεχής κατοχή ή χρήση για διάστηµα που δεν υπερβαίνει τις ενενήντα ηµέρες. 2. Γενικοί κανόνες Με την επιφύλαξη των επόµενων παραγράφων: α) Ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο, που ενεργεί µε την ιδιότητα αυτή, είναι ο τόπος όπου το εν λόγω πρόσωπο έχει την έδρα της οικονοµικής του δραστηριότητας. Ωστόσο, εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται σε µόνιµη εγκατάσταση του υποκείµενου στον φόρο προσώπου που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο όπου έχει την έδρα της οικονοµικής του δραστηριότητας, ως τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η µόνιµη εγκατάστασή του. Ελλείψει τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος της µόνιµης κατοικίας ή της συνήθους διαµονής του υποκείµενου στον φόρο στον οποίο παρέχονται οι υπηρεσίες. β) Ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς µη υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο είναι ο τόπος της έδρας της οικονοµικής δραστηριότητας του παρέχοντος τις υπηρεσίες. Ωστόσο, εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από µόνιµη εγκατάσταση του παρέχοντος που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο της έδρας της οικονοµικής του δραστηριότητας, ως τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η µόνιµη αυτή εγκατάσταση. Ελλείψει τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος της µόνιµης κατοικίας ή της συνήθους διαµονής του παρέχοντος. 3. Παροχή υπηρεσιών από µεσάζοντες προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα Ο τόπος παροχής υπηρεσιών που πραγµατοποιούνται από πρόσωπα που µεσολαβούν, ενεργώντας στο όνοµα και για λογαριασµό άλλων προσώπων, στην περίπτωση που ο λήπτης των υπηρεσιών αυτών είναι µη υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος πραγµατοποίησης της πράξης την οποία αφορά η µεσολάβηση είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε τον παρόντα νόµο. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος πραγµατοποίησης της πράξης την οποία αφορά η µεσολάβηση δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε τον παρόντα νόµο. 4. Παροχή υπηρεσιών σχετικών µε ακίνητα Ο τόπος παροχής υπηρεσιών σχετικών µε ακίνητα, περιλαµβανοµένων των υπηρεσιών εµπειρογνωµόνων και κτηµατοµεσιτών, της παροχής καταλύµατος στον ξενοδοχειακό τοµέα ή σε τοµείς παρεµφερούς χαρακτήρα, όπως σε κατασκηνώσεις διακοπών ή σε τοποθεσίες που έχουν διαµορφωθεί για να χρησιµοποιηθούν ως κατασκήνωση, της παροχής του δικαιώµατος χρήσης ακινήτου και της παροχής υπηρεσιών για την προετοιµασία και συντονισµό κατασκευαστικών εργασιών, όπως οι υπηρεσίες αρχιτεκτόνων ή επιχειρήσεων επίβλεψης: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον αφορούν ακίνητο το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον αφορούν ακίνητο το οποίο δεν βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. 5. Παροχή υπηρεσιών µεταφοράς επιβατών Ο τόπος παροχής υπηρεσιών µεταφοράς επιβατών: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το µέρος της διαδροµής που πραγµατοποιείται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το µέρος της διαδροµής που πραγµατοποιείται εκτός του εσωτερικού της χώρας. 6. Παροχή υπηρεσιών µεταφοράς αγαθών προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα i) Ο τόπος παροχής υπηρεσιών µεταφοράς αγαθών προς µη υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο, εκτός της ενδοκοινοτικής µεταφοράς αγαθών: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το µέρος της διαδροµής που πραγµατοποιείται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, κατά το µέρος της διαδροµής που πραγµατοποιείται εκτός του εσωτερικού της χώρας. ii) Ο τόπος παροχής υπηρεσιών ενδοκοινοτικής µετα− φοράς αγαθών προς µη υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο τόπος αναχώρησης βρίσκεται εκτός του εσωτερικού της χώρας. 7. Υπηρεσίες παρεπόµενες της µεταφοράς προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα Ο τόπος παροχής παρεπόµενων της µεταφοράς υπηρεσιών προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα, όπως η φόρτωση, εκφόρτωση και διευθέτηση των µεταφερόµενων ειδών και παρόµοιες δραστηριότητες: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι εκτός του εσωτερικού της χώρας. 8. Παροχή πολιτιστικών, καλλιτεχνικών, αθλητικών, επιστηµονικών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών και παρόµοιων υπηρεσιών Ο τόπος παροχής υπηρεσιών οι οποίες αφορούν πολιτιστικές, καλλιτεχνικές, αθλητικές, επιστηµονικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές ή παρόµοιες δραστηριότητες, όπως εµπορικές και άλλες εκθέσεις, περιλαµβανοµένων των υπηρεσιών των διοργανωτών τέτοιων δραστηριοτήτων, καθώς και της παροχής παρεπόµενων προς τις υπηρεσίες αυτές υπηρεσιών: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγµατοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι εκδηλώσεις αυτές πραγµατοποιούνται εκτός του εσωτερικού της χώρας. 9. Πραγµατογνωµοσύνες ή εργασίες που αφορούν κινητά ενσώµατα αγαθά προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών µε αντικείµενο πραγµατογνωµοσύνες ή εργασίες που αφορούν κινητά ενσώµατα αγαθά και παρέχονται προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι εκτός του εσωτερικού της χώρας. 10. Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης. Ο τόπος παροχής υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης (catering), εκτός από αυτές που πράγµατι εκτελούνται επί πλοίων, αεροπλάνων ή τρένων κατά τη διάρκεια τµήµατος µεταφοράς επιβατών που διενεργείται εντός της Κοινότητας: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εκτελούνται πράγµατι εκτός του εσωτερικού της χώρας. 11. Παροχή υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης επί µεταφορικού µέσου κατά τη διάρκεια ενδοκοινοτικού ταξιδιού Ο τόπος παροχής υπηρεσιών εστιατορίου και εστίασης (catering), που πράγµατι εκτελούνται επί πλοίων, αεροπλάνων ή τρένων κατά τη διάρκεια τµήµατος µεταφοράς επιβατών που διενεργείται εντός της Κοινότητας: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το σηµείο αναχώρησης της µεταφοράς βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το σηµείο αναχώρησης της µεταφοράς βρίσκεται εκτός του εσωτερικού της χώρας. 12. Μίσθωση µεταφορικών µέσων Ο τόπος βραχυχρόνιας µίσθωσης µεταφορικού µέσου: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το µεταφορικό µέσο τίθεται πράγµατι στη διάθεση του πελάτη στο εσωτερικό της χώρας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον το µεταφορικό µέσο τίθεται πράγµατι στη διάθεση του πελάτη εκτός του εσωτερικού της χώρας. 13. Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε µη υποκείµενους στον φόρο Ο τόπος παροχής υπηρεσιών που παρέχονται µε ηλεκτρονικό τρόπο και ιδίως αυτών που προβλέπονται στο Παράρτηµα VII, προς µη υποκείµενο στον φόρο: α) Είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο λήπτης µη υποκείµενος στον φόρο είναι εγκατεστηµένος ή έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του στο εσωτερικό της χώρας και ο παρέχων έχει την έδρα της επιχείρησής του εκτός της Κοινότητας ή διαθέτει µόνιµη εγκατάσταση εκτός της Κοινότητας από την οποία παρέχεται η υπηρεσία ή, ελλείψει τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης, έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του εκτός της Κοινότητας. β) ∆εν είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο λήπτης µη υποκείµενος στον φόρο είναι εγκατεστηµένος ή έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του εκτός της Κοινότητας και ο παρέχων έχει την έδρα της επιχείρησής του στο εσωτερικό της χώρας ή διαθέτει µόνιµη εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας από την οποία παρέχεται η υπηρεσία ή, ελλείψει τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης, έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή στο εσωτερικό της χώρας. Το γεγονός ότι ο παρέχων την υπηρεσία και ο λήπτης επικοινωνούν µέσω του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου δεν σηµαίνει υποχρεωτικά ότι πρόκειται για υπηρεσία παρεχόµενη ηλεκτρονικά. 14. Τόπος παροχής ορισµένων υπηρεσιών που παρέχονται προς µη υποκείµενα στον φόρο πρόσωπα εγκατεστηµένα εκτός Κοινότητας Ο τόπος παροχής των κατωτέρω υπηρεσιών δεν είναι το εσωτερικό της χώρας στην περίπτωση που παρέχονται από υποκείµενο στον φόρο που έχει την έδρα της επιχείρησής του στο εσωτερικό της χώρας ή διαθέτει µόνιµη εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας από την οποία παρέχεται η υπηρεσία ή, ελλείψει τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης, έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του στο εσωτερικό της χώρας και ο λήπτης είναι µη υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο ο οποίος είναι εγκατεστηµένος ή έχει τη µόνιµη κατοικία ή τη συνήθη διαµονή του εκτός Κοινότητας: α) µεταβίβαση και παραχώρηση δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας, δικαιωµάτων εκ διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκµετάλλευσης, βιοµηχανικών και εµπορικών σηµάτων και άλλων παρόµοιων δικαιωµάτων, β) διαφηµιστικές υπηρεσίες, γ) παροχή υπηρεσιών από συµβούλους, µηχανικούς, γραφεία µελετών, δικηγόρους, λογιστές και άλλες παρόµοιες υπηρεσίες, καθώς και επεξεργασία δεδοµένων και παροχή πληροφοριών, δ) ανάληψη υποχρέωσης για µη άσκηση επαγγελµατικής δραστηριότητας, εν όλω ή εν µέρει, ή δικαιώµατος προβλεπόµενου στο παρόν άρθρο, ε) τραπεζικές, χρηµατοοικονοµικές και ασφαλιστικές εργασίες, συµπεριλαµβανοµένων των εργασιών αντασφάλισης, µε εξαίρεση τη µίσθωση χρηµατοθυρίδων, στ) διάθεση προσωπικού, ζ) µίσθωση ενσώµατων κινητών αγαθών, µε εξαίρεση όλα τα µεταφορικά µέσα, η) παροχή πρόσβασης στα συστήµατα διανοµής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και µεταφοράς ή διοχέτευσης µέσω των συστηµάτων αυτών και παροχή άλλων υπηρεσιών που συνδέονται άµεσα µε αυτές, θ) τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, ι) ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές υπηρεσίες. 15. Τόπος παροχής το εσωτερικό της χώρας ορισµένων υπηρεσιών για την αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισµού Με σκοπό την αποφυγή στρεβλώσεων του ανταγωνισµού, για τις υπηρεσίες για τις οποίες ο τόπος παροχής είναι εκτός Κοινότητας σύµφωνα µε τις διατάξεις των παραγράφων 2, 12 και 14, ο τόπος είναι το εσωτερικό της χώρας, στην περίπτωση που η χρήση και εκµετάλλευση των υπηρεσιών αυτών πραγµατοποιείται στο εσωτερικό της χώρας. 16. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών ορίζονται τα κριτήρια, µε βάση τα οποία θεωρείται ότι για τις υπηρεσίες που καλύπτονται από την παράγραφο 15 η χρήση και εκµετάλλευση πραγµατοποιείται στο εσωτερικό της χώρας και ρυθµίζεται κάθε διαδικαστικό θέµα και λεπτοµέρεια για την εφαρµογή του άρθρου αυτού».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Κώδικα Φ.Π.Α. αντικαθίσταται ως εξής: «Ο συντελεστής Φ.Π.Α. που ορίζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήµατος ΙΙΙ δεν εφαρµόζεται στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της παραγράφου 13 του άρθρου 14».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Οι παράγραφοι 2 έως 7 του άρθρου 34 του Κώδικα Φ.Π.Α. αντικαθίστανται και προστίθενται παράγραφοι 8 έως 11, ως εξής: «2. Επίσης επιστρέφεται στον υποκείµενο στον φόρο, ο οποίος είναι εγκατεστηµένος σε άλλο κράτος − µέλος της Ε.Ε., ο φόρος που επιβάρυνε τις παραδόσεις αγαθών ή τις παροχές υπηρεσιών που πραγµατοποιήθηκαν προς αυτόν από άλλους υποκείµενους στον φόρο στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και τις εισαγωγές αγαθών που πραγµατοποίησε στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον ο υποκείµενος αυτός πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Κατά την περίοδο επιστροφής, η οποία ορίζεται στην παράγραφο 5, δεν διατηρούσε στην Ελλάδα την έδρα της οικονοµικής του δραστηριότητας ή µόνιµη εγκατάσταση από την οποία πραγµατοποιούσε οικονοµικές δραστηριότητες ή σε περίπτωση µη ύπαρξης τέτοιας έδρας ή µόνιµης εγκατάστασης την κατοικία ή τον τόπο της συνήθους διαµονής του. β) Κατά την περίοδο επιστροφής δεν πραγµατοποίησε παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, µε εξαίρεση τις ακόλουθες πράξεις: αα) παροχή υπηρεσιών µεταφοράς και συναφείς προς αυτές υπηρεσίες που ενεργούνται στο εσωτερικό της χώρας και οι οποίες απαλλάσσονται σύµφωνα µε τα άρθρα 22 παρ. 1 περίπτωση λ΄, 24, 25 και 27, ββ) παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών σε πρόσωπο που έχει οριστεί ως υπόχρεο για την καταβολή του φόρου σύµφωνα µε τις διατάξεις των περιπτώσεων ε΄, στ΄ και η ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 35. γ) Τα αγαθά που παραδόθηκαν ή οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε αυτόν χρησιµοποιήθηκαν για φορολογητέες πράξεις που υπάγονται στον φόρο στο κράτος − µέλος όπου είναι εγκατεστηµένος και για τις οποίες θα είχε δικαίωµα έκπτωσης του φόρου, αν αυτές ενεργούνταν στην Ελλάδα ή χρησιµοποιήθηκαν για πράξεις που απαλλάσσονται του φόρου σύµφωνα µε τα άρθρα 22 παρ. 1 περίπτωση λ΄, 24, 25, 27, 28 και 47. 3. Η επιστροφή του φόρου πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 30 και κατά το µέρος που ο υποκείµενος στον φόρο ενεργεί πράξεις µε δικαίωµα έκπτωσης του φόρου των εισροών του στο κράτος µέλος εγκατάστασής του. 4. ∆εν παρέχεται δικαίωµα επιστροφής: α) Στην περίπτωση που ο αιτών στο κράτος − µέλος στο οποίο είναι εγκατεστηµένος: αα) δεν είναι υποκείµενος στον φόρο προστιθέµενης αξίας, ββ) πραγµατοποιεί αποκλειστικά και µόνο παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών που απαλλάσσονται από τον φόρο χωρίς δικαίωµα έκπτωσης του φόρου των εισροών του, γγ) υπάγεται στο καθεστώς απαλλαγής για µικρές επιχειρήσεις, δδ) υπάγεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών. β) Για ποσά φόρου µε τα οποία επιβαρύνονται οι παραδόσεις αγαθών που πραγµατοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες υπάγονται ή πρέπει να υπάγονται στην απαλλαγή που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 24 και των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 28. γ) Για ποσά φόρου τα οποία έχoυν τιµολογηθεί εσφαλµένα. 5. Η επιστροφή του φόρου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 γίνεται κατόπιν υποβολής αίτησης και δεν µπορεί να αφορά περίοδο µικρότερη των τριών µηνών ή µεγαλύτερη ενός ηµερολογιακού έτους εκτός της περίπτωσης που η περίοδος αυτή αφορά το υπόλοιπο ενός ηµερολογιακού έτους. 6. Οι εγκατεστηµένοι σε άλλο κράτος − µέλος υποκείµενοι στον φόρο υποβάλλουν την αίτηση επιστροφής µε χρήση ηλεκτρονικών µέσων στο κράτος − µέλος εγκατάστασής τους και την απευθύνουν στην Ελλάδα στην οποία επιβαρύνθηκαν µε φόρο προστιθέµενης αξίας. 7. Οι υποκείµενοι στον φόρο που είναι εγκατεστηµένοι στην Ελλάδα έχουν δικαίωµα επιστροφής από άλλο κράτος − µέλος, κατά ανάλογο τρόπο των διατάξεων των παραγράφων 2, 3, 4 και 5 του άρθρου αυτού, υποβάλλοντας τη σχετική αίτηση επιστροφής µε χρήση ηλεκτρονικών µέσων στην αρµόδια αρχή της χώρας µας και η οποία απευθύνεται στο κράτος − µέλος στο οποίο επιβαρύνθηκαν µε φόρο προστιθέµενης αξίας. 8. Οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3, 4 και 5 εφαρµόζονται και για υποκείµενο στον φόρο που είναι εγκατεστηµένος εκτός Κοινότητας, µε τον όρο ότι το κράτος της εγκατάστασής του παρέχει στον υποκείµενο στον φόρο που είναι εγκατεστηµένος στην Ελλάδα αντίστοιχο δικαίωµα επιστροφής του φόρου προστιθέµενης αξίας ή άλλου γενικού φόρου κατανάλωσης που ισχύει στο κράτος αυτό. Η αίτηση επιστροφής στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται στην αρµόδια αρχή της χώρας µας. 9. Για την εφαρµογή των παραγράφων 2 και 8, τα δικαιούχα πρόσωπα δεν θεωρείται ότι αποκτούν εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, όταν πραγµατοποιούν στο εσωτερικό της χώρας παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών για τις οποίες υπόχρεος στον φόρο είναι ο παραλήπτης των αγαθών ή ο λήπτης των υπηρεσιών, σύµφωνα µε τις διατάξεις των περιπτώσεων ε΄, στ΄ και η΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 35. 10. Επίσης επιστρέφεται στο µη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο εγκατεστηµένο σε άλλο κράτος − µέλος ο φόρος που καταβλήθηκε κατά την εισαγωγή αγαθών, των οποίων ο τελικός προορισµός είναι το κράτος −µέλος της εγκατάστασής του, εφόσον αποδεικνύει ότι καταβλήθηκε ο φόρος που αναλογεί για την ενδοκοινοτική απόκτηση στο κράτος − µέλος άφιξης της αποστολής ή της µεταφοράς των αγαθών αυτών. 11. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών ρυθµίζεται η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων επιστροφής, ο χρόνος επιστροφής, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτοµέρεια για την πραγµατοποίηση αυτής».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Οι διατάξεις του άρθρου 35 του Κώδικα Φ.Π.Α. τροποποιούνται ή συµπληρώνονται ως εξής: α) Η παράγραφος 1 αντικαθίσταται ως εξής: «1. Για την παράδοση αγαθών, την ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών και την παροχή υπηρεσιών, υπόχρεοι στο φόρο είναι: α) ο εγκατεστηµένος στο εσωτερικό της χώρας υποκείµενος στον φόρο, για τις ενεργούµενες από αυτόν πράξεις, για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, β) ο εγκατεστηµένος στο εσωτερικό άλλου κράτους −µέλους υποκείµενος στον φόρο, για τις ενεργούµενες από αυτόν πράξεις, για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, εκτός των πράξεων που αναφέρονται στις περιπτώσεις ε΄, στ΄ και η΄ και εφόσον δεν έχει ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπο, σύµφωνα µε την περίπτωση ε΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 36, γ) ο φορολογικός αντιπρόσωπος του εγκατεστηµένου εκτός Ελλάδος υποκείµενου στον φόρο, για τις πραγµατοποιούµενες από αυτόν πράξεις, για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, εκτός των πράξεων που αναφέρονται στις κατωτέρω περιπτώσεις ε΄, στ ΄ και η΄, δ) ο εγκατεστηµένος στο εσωτερικό της χώρας λήπτης των αγαθών, στην περίπτωση παράδοσης αγαθών που πραγµατοποιείται κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 39α, καθώς και σε κάθε περίπτωση που ο αγοραστής ή εισαγωγέας αγαθών ή λήπτης υπηρεσιών έτυχε µερικής ή ολικής απαλλαγής από τον φόρο µε υπουργικές αποφάσεις, ε) ο λήπτης των αγαθών, εφόσον είναι υποκείµενος στον φόρο, για τις κατωτέρω πράξεις για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, εφόσον οι πράξεις αυτές πραγµατοποιούνται από µη εγκατεστηµένο στο εσωτερικό της χώρας υποκείµενο στον φόρο: αα) παράδοση αγαθών κατά την έννοια των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 15, και στο τιµολόγιο ή άλλο ισοδύναµο µε αυτό στοιχείο που εκδίδεται, γίνεται ρητή αναφορά ότι πρόκειται για παράδοση αγαθών που πραγµατοποιείται µετά από ενδοκοινοτική απόκτηση κατά την έννοια των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 15 και αναγράφεται τόσο ο αριθµός φορολογικού µητρώου, µε τον οποίο ο υποκείµενος αυτός πραγµατοποίησε την ενδοκοινοτική απόκτηση και τη µετέπειτα παράδοση αγαθών, όσο και ο αριθµός φορολογικού µητρώου του παραλήπτη, ββ) παράδοση αγαθών, που πραγµατοποιείται στο εσωτερικό της χώρας κατά την έννοια των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 13, στ) ο λήπτης των υπηρεσιών, εφόσον είναι υποκείµενος στον φόρο ή µη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο το οποίο διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας, για τις παροχές υπηρεσιών για τις οποίες ο τόπος φορολογίας βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε τις διατάξεις της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από µη εγκατεστηµένο στο εσωτερικό της χώρας υποκείµενο στον φόρο, ζ) ο εγκατεστηµένος στο εσωτερικό της χώρας λήπτης αγαθών και υπηρεσιών, για τις πράξεις για τις οποίες υπόχρεος, κατ’ αρχήν, είναι ο φορολογικός αντιπρόσωπος σύµφωνα µε την περίπτωση γ΄ και για τις οποίες δεν έχει οριστεί φορολογικός αντιπρόσωπος, σύµφωνα µε την περίπτωση δ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 36, η) ο εγκατεστηµένος στο εσωτερικό της χώρας λήπτης αγαθών και υπηρεσιών σε κάθε άλλη περίπτωση, εφόσον είναι υποκείµενος στον φόρο και οι πράξεις πραγµατοποιούνται από µη εγκατεστηµένο στο εσωτερικό της χώρας υποκείµενο στον φόρο, ο οποίος δεν διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας, θ) το πρόσωπο που πραγµατοποιεί ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών, ι) οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, το οποίο αναγράφει τον φόρο στα τιµολόγια που εκδίδει ή σε άλλα ισοδύναµα µε αυτά στοιχεία». β) Προστίθεται νέα παράγραφος 1α, ως εξής: «1α. Για την εφαρµογή της παραγράφου 1, ένας υποκείµενος στον φόρο που έχει µόνιµη εγκατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, θεωρείται ως υποκείµενος στον φόρο µη εγκατεστηµένος στο εσωτερικό της χώρας όταν πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) πραγµατοποιεί φορολογητέα παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών στο εσωτερικό της χώρας, β) η ενδεχόµενη εγκατάσταση που ο προµηθευτής ή ο παρέχων διατηρεί στο εσωτερικό της χώρας δεν παρεµβαίνει στην εν λόγω παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 5

Η περίπτωση β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 35α του Κώδικα Φ.Π.Α. αντικαθίσταται ως εξής: «β) «ηλεκτρονικές υπηρεσίες» και «ηλεκτρονικά παρεχόµενες υπηρεσίες», οι υπηρεσίες που προβλέπονται στην παράγραφο 13 του άρθρου 14,».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 6

Η περίπτωση δ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 35α του Κώδικα Φ.Π.Α. αντικαθίσταται ως εξής: δ) «κράτος − µέλος κατανάλωσης», το κράτος µέλος στο οποίο θεωρείται ότι βρίσκεται ο τόπος πραγµατοποίησης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, σύµφωνα µε την παράγραφο 13 του άρθρου 14,».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 7

Οι διατάξεις του άρθρου 36 του Κώδικα Φ.Π.Α. τροποποιούνται ή συµπληρώνονται, ως εξής: α) Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 προστίθενται νέες περιπτώσεις δ ΄ και ε ΄, ως εξής: «δ) ο υποκείµενος στον φόρο υποχρεούται να δηλώνει την έναρξη ή την παύση παροχής υπηρεσιών προς υποκείµενο στον φόρο εγκατεστηµένο σε άλλο κράτος − µέλος, για τις οποίες ο τόπος δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε την περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14, ε) ο υποκείµενος στον φόρο ή το µη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο το οποίο διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας υποχρεούται να δηλώνει την έναρξη ή παύση λήψης υπηρεσιών από υποκείµενο στον φόρο εγκατεστηµένο σε άλλο κράτος − µέλος, για τις οποίες ο τόπος φορολόγησης είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε την περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14». β) Προστίθενται νέες παράγραφοι 5α και 5β, ως εξής: «5.α. Ο υποκείµενος στον φόρο που πραγµατοποιεί παροχές υπηρεσιών, για τις οποίες ο τόπος δεν είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε την περίπτωση ατης παραγράφου 2 του άρθρου 14, και για τις οποίες ο λήπτης είναι υποκείµενο στον φόρο πρόσωπο ή µη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ σε άλλο κράτος − µέλος, υποχρεούται: α) να χρησιµοποιεί, για τις εν λόγω παροχές υπηρεσιών, τον αριθµό φορολογικού µητρώου του µε το πρόθεµα «EL» πριν από αυτόν, καθώς επίσης και να αναγράφει στα στοιχεία που εκδίδει τον αριθµό του φορολογικού µητρώου (Φ.Π.Α.) του συναλλασσόµενου µε το ανάλογο πρόθεµα που ισχύει σε κάθε κράτοςµέλος και β) να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα, για τις εν λόγω παροχές υπηρεσιών. Οι ανωτέρω υποχρεώσεις δεν ισχύουν προκειµένου για υπηρεσίες οι οποίες απαλλάσσονται από τον φόρο στο κράτος − µέλος του λήπτη των υπηρεσιών αυτών. 5.β. Ο υποκείµενος στον φόρο ή το µη υποκείµενο στον φόρο νοµικό πρόσωπο που διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας, που λαµβάνει υπηρεσίες από υποκείµενο στον φόρο εγκατεστηµένο σε άλλο κράτος − µέλος, για τις οποίες ο τόπος είναι το εσωτερικό της χώρας, σύµφωνα µε την περίπτωση α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14, και για τις οποίες είναι ο ίδιος υπόχρεος στον φόρο, υποχρεούται για τις εν λόγω υπηρεσίες που λαµβάνει: α) να χρησιµοποιεί τον αριθµό φορολογικού µητρώου του µε το πρόθεµα «EL» πριν από αυτόν, β) να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα. Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει προκειµένου για υπηρεσίες οι οποίες απαλλάσσονται από τον φόρο στο εσωτερικό της χώρας». γ) Η περίπτωση γ΄ της παραγράφου 9 αντικαθίσταται ως εξής: «γ) ο τύπος, το περιεχόµενο και ο χρόνος υποβολής των ανακεφαλαιωτικών πινάκων, που προβλέπονται από τις διατάξεις των περιπτώσεων α΄ και δ΄ της παραγράφου 5, καθώς και των παραγράφων 5α και 5β». δ) Η περίπτωση στ΄ της παραγράφου 9 αντικαθίσταται ως εξής: «στ) ο τύπος και το περιεχόµενο της δήλωσης έναρξης και παύσης πραγµατοποίησης ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών, ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών, ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών και ενδοκοινοτικών παροχών υπηρεσιών,». ε) Η παράγραφος 11 αντικαθίσταται ως εξής: «11. Οι δηλώσεις που αναφέρονται στην περίπτωση β΄ της παραγράφου 4, καθώς και οι ανακεφαλαιωτικοί πίνακες που αναφέρονται στις παραγράφους 5, 5α και 5β, επιτρέπεται να υποβάλλονται µέσω διαβίβασης του αρχείου µε ηλεκτρονικά µέσα. Με απόφαση του Υπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών, µπορεί να ορίζεται υποχρεωτική η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων και των πινάκων αυτών ή υποχρεωτική η διαβίβαση του αρχείου µε ηλεκτρονικά µέσα και να καθορίζεται η διαδικασία και κάθε άλλο σχετικό θέµα».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 8

Μετά το Παράρτηµα VI, του Κώδικα ΦΠΑ προστίθεται νέο παράρτηµα VII, ως εξής: «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII ΕΝ∆ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ 13 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 14 1. Η δηµιουργία και η φιλοξενία ιστοσελίδων, η εξ αποστάσεως συντήρηση προγραµµάτων και εξοπλισµού, 2. η παροχή λογισµικού και η ενηµέρωσή του, 3. η παροχή εικόνων, κειµένων και πληροφοριών και η διάθεση βάσεων δεδοµένων, 4. η παροχή µουσικής, κινηµατογραφικών ταινιών και παιχνιδιών, περιλαµβανοµένων των κάθε είδους τυχερών παιχνιδιών, 5. η παροχή διδασκαλίας εξ αποστάσεως».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 9

Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου ισχύουν από 1.1.2010.

Αθήνα, 22 Μαΐου 2009
Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Π. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Ι. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Κ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ∆ΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Δ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ Α. ΣΑΜΑΡΑΣ Α. ΠΑΠΑΛΗΓΟΥΡΑΣ Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους Αθήνα, 26 Μαΐου 2009
Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ