87 Α' 2010

ΝΟΜΟΣ 3852/2010

Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης.

ΜΕΡΟΣ A΄ - ΣΥΣΤΑΣΗ − ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ Οι δήµοι και οι περιφέρειες συγκροτούν τον πρώτο και δεύτερο βαθµό τοπικής αυτοδιοίκησης και ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας αποτελούν θεµελιώδη θεσµό του δηµόσιου βίου των Ελλήνων, όπως αυτός κατοχυρώνεται από τις διατάξεις του άρθρου 102 του Συντάγµατος και του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονοµίας που κυρώθηκε µε το ν. 1850/1989 (ΦΕΚ 144 Α΄). Οι Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις συγκροτούνται ως ενιαίες µονάδες για τις αποκεντρωµένες υπηρεσίες του κράτους και ασκούν γενική αποφασιστική αρµοδιότητα στις κρατικές υποθέσεις της περιφέρειάς τους, σύµφωνα µε το άρθρο 101 του Συντάγµατος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ B΄ - ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
07 Ιουνίου 2010

ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 87
7 Ιουνίου 2010

NOMOΣ ΥΠ’ΑΡΙΘ. 3852
Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης − Πρόγραμμα Καλλικράτης.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ B΄ΣΥΣΤΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
Άρθρο 3Σύσταση και συγκρότηση περιφερειώνΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Οι περιφέρειες είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νο- μικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αποτελούν το δεύ- τερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Οι περιφέρειες σχεδιάζουν, προγραμματίζουν και υ- λοποιούν πολιτικές σε περιφερειακό επίπεδο στο πλαί- σιο των αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές και ευρωπαϊ- κές πολιτικές.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Συνιστώνται οι εξής περιφέρειες: α. Η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Δράμας, Έβρου, Καβά- λας, Ξάνθης και Ροδόπης. Έδρα της περιφέρειας Ανατο- λικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η Κομοτηνή. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρω- τεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερεια- κής ενότητας. β. Η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας η οποία περι- λαμβάνει τους Νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πιερίας, Πέλλας, Σερρών και Χαλκιδικής. Έδρα της περι- φέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι η Θεσσαλονίκη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφε- ρειακής ενότητας. γ. Η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας η οποία περιλαμ- βάνει τους Νομούς Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης και Φλώρινας. Έδρα της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας είναι η Κοζάνη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της α- ντίστοιχης περιφερειακής ενότητας. δ. Η περιφέρεια Ηπείρου η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, και Πρεβέζης. Έδρα της περιφέρειας Ηπείρου είναι τα Ιωάννινα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρω- τεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερεια- κής ενότητας. ε. Η περιφέρεια Θεσσαλίας η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων. Έδρα της περιφέρειας Θεσσαλίας είναι η Λάρισα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρω- τεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερεια- κής ενότητας. στ. Η περιφέρεια Ιονίων Νήσων η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Ζακύνθου, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας και Λευκάδας. Έδρα της περιφέρειας Ιονίων νήσων είναι η Κέρκυρα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότη- τα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοι- χης περιφερειακής ενότητας. Ειδικά ο δήμος Ιθάκης α- ποτελεί αυτοτελή περιφερειακή ενότητα. ζ. Η περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας η οποία περιλαμβά- νει τους Νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Έδρα της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας είναι η Πάτρα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφε- ρειακής ενότητας. η. Η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας η οποία περιλαμβά- νει τους Νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας, Φθιώτι- δος και Φωκίδος. Έδρα της περιφέρειας Στερεάς Ελλά- δας είναι η Λαμία. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερεια- κή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας. θ. Η περιφέρεια Αττικής, η οποία περιλαμβάνει το Νο- μό Αττικής. Έδρα της περιφέρειας Αττικής είναι η Αθήνα. Η περιφερειακή ενότητα Κεντρικού Τομέα Αθηνών περι- λαμβάνει τους δήμους Αθηναίων, Φιλαδελφείας – Χαλ- κηδόνας, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνος, Ηλιούπολης και Δάφνης – Υμηττού. Η περιφερειακή ενό- τητα Νοτίου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους δήμους Γλυφάδας, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Αλίμου, Νέας Σμύρνης, Μοσχάτου – Ταύρου, Καλλιθέας, Παλαιού Φα- λήρου και Αγίου Δημητρίου. Η περιφερειακή ενότητα Βο- ρείου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους δήμους Πεντέ- λης, Κηφισιάς, Μεταμορφώσεως, Πεύκης – Λυκόβρυσης, Αμαρουσίου, Ψυχικού – Φιλοθέης, Χολαργού – Παπά- γου, Νέας Ιωνίας, Βριλησσίων, Αγ. Παρασκευής και Χα- λανδρίου. Η περιφερειακή ενότητα Δυτικού Τομέα Αθη- νών περιλαμβάνει τους δήμους Αιγάλεω, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Ιλίου και Αγ. Αναργύρων – Καματερού. Η περιφερειακή ενότητα Πει- ραιώς περιλαμβάνει τους δήμους Πειραιώς, Κορυδαλ- λού, Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κερατσινίου – Δρα- πετσώνας και Περάματος. Η περιφερειακή ενότητα Νή- σων περιλαμβάνει τους δήμους Αίγινας, Τροιζηνίας, Κυ- θήρων, Αγκιστρίου, Σαλαμίνας, Σπετσών, Ύδρας και Πό- ρου. Η περιφερειακή ενότητα Δυτικής Αττικής περιλαμ- βάνει τους δήμους της νομαρχίας Δυτικής Αττικής. Η πε- ριφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής περιλαμβάνει τους δήμους της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής. ι. Η περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Αργολίδος, Αρκαδίας, Κορινθίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Έδρα της περιφέρειας Πελοποννήσου εί- ναι η Τρίπολη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ε- νότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντί- στοιχης περιφερειακής ενότητας. ια. Η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου η οποία περιλαμβά- νει τους Νομούς Λέσβου, Σάμου και Χίου. Έδρα της περι- φέρειας Βορείου Αιγαίου είναι η Μυτιλήνη. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Λέσβου που περιλαμβάνει το δήμο Λέσβου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Λή- μνου που περιλαμβάνει το δήμο Λήμνου και το δήμο Αγί- ου Ευστρατίου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Χί- ου με έδρα τη Χίο που περιλαμβάνει το δήμο Χίου, το δή- μο Ψαρών και το δήμο Οινουσσών. Συγκροτούνται η πε- ριφερειακή ενότητα Σάμου που περιλαμβάνει το δήμο Σάμου και η περιφερειακή ενότητα Ικαρίας που περιλαμ- βάνει τους δήμους Ικαρίας και Φούρνων. ιβ. Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Κυκλάδων και Δωδεκανήσου. Έδρα της πε- ριφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι η Ερμούπολη. Συγκροτεί- ται η περιφερειακή ενότητα Κω που περιλαμβάνει το δή- μο Κω και το δήμο Νισύρου. Συγκροτείται η περιφερεια- κή ενότητα Καρπάθου που περιλαμβάνει το δήμο Καρπά- θου και το δήμο Κάσου. Συγκροτείται η περιφερειακή ε- νότητα Καλύμνου που περιλαμβάνει το δήμο Καλυμνίων, το δήμο Αστυπάλαιας, το δήμο Λειψών, το δήμο Λέρου, το δήμο Πάτμου και το δήμο Αγαθονήσιου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Ρόδου που περιλαμβάνει το δή- μο Ρόδου, το δήμο Σύμης, το δήμο Χάλκης, το δήμο Με- γίστης και το δήμο Τήλου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Σύρου που περιλαμβάνει το δήμο Σύρου – Ερ- μούπολης. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Κέας – Κύθνου, που περιλαμβάνει το δήμο Κέας και το δήμο Κύ- θνου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Μήλου που περιλαμβάνει το δήμο Μήλου, το δήμο Κιμώλου, το δήμο Σέριφου και το δήμο Σίφνου. Συγκροτείται η περιφερεια- κή ενότητα Πάρου που περιλαμβάνει το δήμο Πάρου και το δήμο Αντιπάρου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότη- τα Νάξου που περιλαμβάνει το δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων και το δήμο Αμοργού. Συγκροτείται η περιφε- ρειακή ενότητα Τήνου που περιλαμβάνει το δήμο Τήνου. Συγκροτείται η περιφερειακή ενότητα Μυκόνου που πε- ριλαμβάνει το δήμο Μυκόνου. Συγκροτείται η περιφερει- ακή ενότητα που περιλαμβάνει το δήμο Άνδρου. Συγκρο- τείται η περιφερειακή ενότητα Θήρας που περιλαμβάνει το δήμο Θήρας, το δήμο Ιητών, το δήμο Σίκινου, το δήμο Φολέγανδρου και το δήμο Ανάφης. ιγ. Η περιφέρεια Κρήτης η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων. Έ- δρα της περιφέρειας Κρήτης είναι το Ηράκλειο. Κάθε νο- μός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρω- τεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερεια- κής ενότητας.

Άρθρο 4Σχέσεις δήμων και περιφερειών

Μεταξύ των δύο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υ- φίστανται σχέσεις ελέγχου και ιεραρχίας, αλλά συνερ- γασίας και συναλληλίας, οι οποίες αναπτύσσονται βάσει του νόμου, κοινών συμφωνιών, καθώς και με το συντονι- σμό κοινών δράσεων.

Άρθρο 5Σφραγίδα και σήμαΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1

Η σφραγίδα του δήμου αποτελείται από τρεις επάλ- ληλους και ομόκεντρους κύκλους, από τους οποίους ο ε- ξωτερικός έχει διάμετρο 0,04 μ.. Στον εσωτερικό κύκλο τίθεται το έμβλημα της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφω- να με το άρθρο 2 του ν. 48/1975 (ΦΕΚ 108 Α΄), στο δεύ- τερο κύκλο αναγράφεται με κεφαλαία γράμματα το όνο- μα του δήμου και στον εξωτερικό οι λέξεις «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2

Οι δήμοι μπορούν να κάνουν χρήση ιδιαίτερου δη- λωτικού σήματος. Το σήμα καθορίζεται με απόφαση του οικείου συμβουλίου ύστερα από σύμφωνη γνώμη του συμβουλίου τοπωνυμιών, αφού συνεκτιμηθούν στοιχεία, που σχετίζονται με την ιστορία, τη μυθολογία και τα ειδι- κότερα χαρακτηριστικά της περιοχής τους.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3

Η σφραγίδα της περιφέρειας αποτελείται από τρεις επάλληλους και ομόκεντρους κύκλους, από τους οποί- ους ο εξωτερικός έχει διάμετρο 0,04 μ.. Στον εσωτερικό κύκλο τίθεται το έμβλημα της Ελληνικής Δημοκρατίας, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 48/1975 (ΦΕΚ 108 Α΄), στο δεύτερο κύκλο αναγράφεται με κεφαλαία γράμματα το όνομα της περιφέρειας και στον εξωτερικό οι λέξεις «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ».

ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 4

Οι περιφέρειες μπορούν να κάνουν χρήση ιδιαίτε- ρου δηλωτικού σήματος. Το σήμα καθορίζεται με απόφα- ση του οικείου συμβουλίου ύστερα από σύμφωνη γνώμη του συμβουλίου τοπωνυμιών, αφού συνεκτιμηθούν στοι- χεία, που σχετίζονται με την ιστορία, τη μυθολογία και τα φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής τους.

Αθήνα, 4 Ιουνίου 2010
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΥΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΟΥΚΙΑ − ΤΑΡΣΙΤΣΑ ΚΑΤΣΕΛΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ, ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝ. ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝ. ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ ΜΑΡΙΑ − ΕΛΙΖΑ ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΠΑΤΖΕΛΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΣ Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 4 Ιουνίου 2010
Ο ΕΠΙ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΔΗΣ